مراحل پذیرش (اکسپت) مقاله

اکسپت به معنای پذیرش و قبول است و در دنیای مقالات وقتی مقاله از سوی مجله‌ای برای چاپ قبول شده و مجله مقاله را تأیید می‌کند گفته می‌شود Accepted for Publication و Acceptance Letter صادر شده و به این فرآیند اکسپت شدن مقاله می‌گویند.

ابتدا اجازه بدهید به سؤالی پر تکرار بپردازیم که همان بحث اعتبار اکسپت (Accept) است. برای رزومه اگر مقاله‌ای اکسپت شده باشد کافیست و الزاماً نیازی نیست در مجله چاپ شود. کافیست در رزومه اسامی نویسندگان و سپس سال اکسپت شدن و بعد عنوان مقاله را بیاوریم و بنویسیم Accepted for publication in … و اسم مجله‌ای که اکسپت کرده را بیاوریم.

در برخی موارد نیز پرسیده می‌شود که آیا مراجع مختلف اکسپت را قبول دارند یا خیر؟

باید گفت هر جایی آیین نامه‌ای دارد برای مثال دانشگاه آزاد برای دفاع دکتری، اکسپت مقاله را برای پیش دفاع کافی می‌داند ولی برای دفاع، چاپ را باید ارائه داد. لازم به ذکر است که این قوانین ممکن است ثابت نباشند. در جامعه جهانی برای فرآیندهای اپلای و یا هر ارتقاء دیگری مانند ارتقاء هیئت علمی، اکسپت مقاله آخرین گام و به منزله چاپ محسوب می‌شود اگر اکسپت سیستمی باشد و بتوان آن را به صورت آنلاین چک کرد. پس منظور از اکسپت سیستمی یا زنده، این است که مقاله ما قابلیت استعلام آنلاین از طریق پنل کاربری مجله داشته باشد.

وقتی مقاله ای سابمیت و به مجله‌ای اعم از علمی پژوهشی، ISI،ISC، پابمد و یا اسکوپوس ارسال می‌شود تحت فرآیند داوری قرار می‌گیرد. معمولاً مجلات قبل از ارسال مقاله به بخش داوری آن را از سه جهت بررسی می‌کنند.

ابتدا موضوع مشابهت‌یابی است که از نرم افزارهای مشخصی استفاده می‌کنند تا مشخص شود مقاله بیش از حد استاندارد، مطالب مشابه و کپی پیست شده نداشته باشد.

دوم اینکه آیا نویسنده مقاله، آن را کاملاً مطابق با قالب (تمپلیت) مجله درآورده است یا خیر؟

مورد سوم اینکه آیا مشابهت عنوانی با اسکوپ مجله وجود دارد؟

کارشناس مجله این سه مورد را بررسی کرده و سپس با نظر سردبیر، داوران معینی برای آن مقاله مشخص شده و از طریق سایت مجله، مقاله برای داوران ارسال می‌شود. معمولاً مجلات دارای داوری دوسو کور یا دوسو ناشناس هستند، به این معنی که داور نمی‌داند مقاله چه کسی را داوری می‌کند و نویسنده هم اطلاع ندارد مقاله‌اش توسط کدام داور داوری می‌شود که این کار گامی مؤثر در جهت جلوگیری از فساد علمی است. وقتی مقاله برای داوران ارسال شد در سه حالت امکان نظر وجود دارد.

1. درخواست اصلاح (revise)
2. درخواست رد (reject)
3. پذیرش (accept)

وقتی که دو داور در پذیرش هم نظر باشند مقاله پذیرش می‌شود. اگر هر دو داور مقاله را ریجکت کردند مقاله ریجکت شده و اگر یکی از داوران اکسپت و دیگری ریجکت کرد، مقاله به داور سوم ارجاع داده می‌شود و نظر داور سوم، مبناست.

حال بسته به سیاست‌های مجله اینکه چاپ به صورت فصلنامه‌ای است یا دو فصلنامه و یا ماهنامه و سایر سیاست‌های مجله، زمان داوری مشخص می‌شود.

معمولاً زمان داوری طولانی برای مجلات  معتبر و دارای ضریب IF و Site Score بالا وجود دارد ولی هر چه جلوتر می‌رویم به سمت زمان‌های داوری کوتاه مدت می‌رویم و دلیل آن احترام به نویسندگان است تا اگر قرار است مقاله ریجکت شود، زمان نویسنده یا نویسندگان کمتر از بین برود و سریعتر این موضوع را بدانند.

در زمان‌های قدیم تا 2 سال هم ممکن بود زمان داوری به طول بیانجامد و پس از آن مشکلی که وجود داشت این بود که دیتای (Data) مقاله دیگر قدیمی شده بود و ظلمی در حق نویسندگان بود چرا که امکان ارسال به مجله دیگر وجود نداشت.

پس از اعلام نتیجه، اگر مقاله مورد قبول واقع شود و یا ریجکت شود تکلیف مشخص است اما اگر اصلاح نیاز باشد باید نویسنده یا نویسندگان به طور دقیق اصلاحات را انجام بدهند و با هایلایت در متن مقاله آن را مشخص کنند و یک فایل پاسخ به کامنت‌های داوران به صورت جداگانه تهیه و سابمیت کنند تا نظر داوران اعلام شود.

در برخی موارد ممکن است مقاله تحت داوری، مورد بازپس‌گیری واقع شود تا به مجله دیگری ارسال شود و از جمله دلایل آن می‌تواند زمان طولانی داوری باشد، لذا در این موارد چنین چیزی مقدور است و مجلات گزینه‌ای به نام Withdraw دارند و نویسندگان می‌توانند با ذکر دلایلی موجه این درخواست را صادر کنند.

امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد، چنانچه شما ابهام و یا درخواست خدمات مشاوره‌ای در مورد سابمیت، اکسپت و چاپ مقالات علمی پژوهشی مورد تأیید وزارتین و یا ISI داشتید، کارشناسان ما در خدمت شما خواهند بود.