مقالات به طور کلی برای هر مجله، همایش یا هر مقصود دیگری یک چارچوب مشخص نوشتاری باید داشته باشند. یعنی مقاله باید اجزای استانداردی داشته باشد، جدای اینکه هر مجلهای قالب یا تمپلیت (Template) خاص خود را دارد که در جزئیات اعمال میشود. به عنوان مثال نحوه رفرنسدهی هر مجله به شکلی است بعضی از مجلات به صورت نامبرینگ و عددی رفرنسدهی داخل متن انجام میشود برخی دیگر از الگوی APA و برخی از الگوی هاروارد استفاده میکنند و سایر جزئیات.
اما آنچه که مسلم است این است که اجزای کلی در مقالات بایستی رعایت شوند. از ابتدا مقاله بایستی دارای عنوان باشد، عنوان باید مختصر و مفید باشد، کلمات کلیدی حد الامکان در عنوان آورده شوند و شخص مخاطب بتواند با مشاهده عنوان پی به محتوای مقاله ببرد. بنابراین از عناوین طولانی پرهیز کنید و از آوردن عناوین گنگ و نامفهوم پرهیز کنیم.
با تجربه میتوان به این رسید که بهترین عنوان چیست. اگر قصد داریم در مقاله دو مقوله را بررسی کنیم، مقوله بررسی ارتباط فلان با فلان میتواند عنوان خوبی باشد. اگر طراحی مدلی میخواهد صورت پذیرد، حتما باید عنوان شود طراحی الگو یا مدلی برای فلان.
معمولا کیس استادی یا مطالعه موردی در عنوان در آخر عناوین اشاره و داخل پرانتز آورده میشوند . اگر مدل خاصی در مقاله استفاده میشود مثلا مدل جدیدی هست مدل های ابتکاری مدل الگوریتمهای ترکیبی اینها نیز در عنوان آورده می شوند. بنابراین استاندارد عنوان مقاله این است که به مختصرترین شکل حاوی مفهوم مقاله باشد. بعد از عنوان چکیده مقاله یا Abstract آورده میشود . اغلب مجلات چکیده را محدود به 150 الی 300 کلمه محدود میکنند. یعنی با این تعداد کلمه کل مقاله را بیان کنیم.
اجزای چکیده
در قسمت زیر چکیده هم کلمات کلیدی که آن هم استانداردی بین 4 الی 6 کلمه دارد ذکر می شود. این کلمات شامل مهمترین کلمات مرتبط با مقاله هستند.
محتوای مقاله
محتوای مقاله در یک نگاه کلی مشتمل بر ای تیتر ها است:
این اجزاء هر کدام استانداردها و شیوه بیان خود را دارند و به گونهای نیست که بتوان در این مقاله به طور کامل ارائه داد. نیاز است مقالات مختلف را چون در رشتههای مختلف هم متفاوت هستند مواد و روشها در مقالات حوزه مدیکال ساینس و بایولوژی با حوزه علوم انسانی و حوزه ریاضی متفاوت است.
بنابراین بهترین راه این است که ما از مقالات چاپ شده مشابه در انتشارات معتبر دنیا استفاده کنیم و ببینیم آنها چگونه نوشته اند. بهترین کلاس آموزشی آنجاست و اینکه در کارگاههای معتبری برگزار می شود این آموزش را دید.
به هر حال نوشتن مقاله چیزی نیست که بتوان در کوتاه مدت آن را آموخت. نیازمند تجربه زیادی است. دوستانی که چندین مقاله معتبر ISI اسکوپوس با علمی پژوهشی دارند قطعا سالها تجربه نوشتن ریجکت مقاله در کارنامه خود دارند تا به اینجا رسیدهاند.
در نگاه کوتاه میتوان گفت بخش اول مقاله یعنی مقدمه، شامل تعریف موضوع، بیان مسئله، ضرورت موضوع و پرداختن به این موضوع و در آخر اینکه در پی پاسخ دادن به چه سؤالی هستیم. برخی از مجلات از نویسنده میخواهند که بخش دوم هم که مبانی نظری یا پیشینه پژوهش است را در همان مقدمه بیاورند. یعنی بعد از مقدمه مستقیماً سراغ متدلوژی تحقیق شویم و برخی هم جدا، به هر حال در این مورد باید تابع الگوی راهنمای نویسندگان مجله باشیم.
در بخش مبانی نظری هم در مورد الگوها متغیرهای پژوهش رابطه آنها و معتبرترین تحقیقاتی که در زمینه پژوهش انجام شده صحبت می کنیم. رفرنس هایی که در یک مقاله داده می شوند معمولا در این دو بخش هستند، مقدمه و مبانی نظری، بنابراین مقالات حرفه ای مقالاتی هستندکه در هر پاراگراف چندین رفرنس بروز استفاده کنند. و اینطور نباشد صفحه ای بدون رفرنس آورده شود. در مقاله نویسی این عرف نیست. منابع روز در همان یکی دو صفحه مقدمه و بیان مطالب نظری می آیند می بایست از 20 الی 30 رفرنس بروز استفاده کنند.
بخش سوم متدلوژی تحقیق است که در آن به روش تحقیق روش جمع آوری اطلاعات ابزار جمع آوری اطلاعات جامعه آماری نمونه آماری روش نمونه گیری توضیحات مربوط به پرسشنامه تحقیق پایایی و روایی پرسشنامه اگر که کار پرسشنامهای است یا ابزار میدانی کاربردی تحقیق یا نرم افزار مورد استفاده مواردی هستند که باید در بخش متدولوژی بگوییم اگر مصاحبه ای وجود دارد باید از روش های تحلیل مصاحبه و تحلیل کمی مدل ها را گفته و توضیح دهیم.
در بخش یافته ها مستقیما به سراغ خروجی های نرم افزار رفته و تک تک به صورت جدول و نموداری تحلیل می کنیم
در بخش Conclusion یا جمع بندی هم به جمع بندی و مقایسه نتایج با تحقیقاتی که در بخش مبانی نظری آورده ایم می پردازیم تا ببینیم با کدام یک از تحقیقات هم راستا بوده ایم و با کدام یک متفاوت بوده ایم و دلایل آن را بررسی کنیم و حتی زمینه هایی برای سایر محققین ارائه دهیم بگوییم ما چنین کاری انجام داده ایم و شما می توانید بعنوان مثال روی این متغیر کار کنید که عناوین پیشنهادی برای سایر محققین است.
رفرنسها در نهایت آورده می شوند.
این چارچوب کلی بود و برای جزئیات بیشتر باید به مجله هرف مراجعه کنیم و ببینیم که چه نوشته و جزئیاتی باید استفاده کنیم.