دکتری قله‌ای است که شما صعود به آن را از کلاس اول ابتدایی شروع کردید. مسیری که تاکنون به واقع سختی‌ها و فراز و نشیب‌های خاص خودش را به شما تحمیل کرده است. ما در کنار شما هستیم تا گام‌های آخر صعود به این قله را آسان‌تر بردارید. در این مقاله سعی کرده‌ایم تا نکات مهم مربوط به مصاحبه دکتری و راه و چاه‌های لازم را خدمت شما بیان کنیم. پس با ما همراه باشید و ما را از دیدگاه‌های ارزشمند خود بی‌نصیب نگذارید.
فرآیند پذیرش دانشجویان در مقطع دکتری با سایر مقاطع تحصیلی متفاوت است. در این مقطع در دو مرحله از متقاضیان ارزیابی صورت می‌گیرد تا افرادی که جذب می‌شوند از بار علمی و شاخص‌های مطرح بیشتری برخوردار باشند. از این رو پس از اعلام نتایج کنکور، افرادی که برای مرحله بعدی یعنی مصاحبه دکتری واجد شرایط شده‌اند مشخص می‌شوند. دانشجو باید مجموعه اقداماتی را انجام دهد تا بتواند مراحل مصاحبه دکتری را با موفقیت پشت سر بگذارد و در مقطع دکتری در دانشگاه مورد نظر خود ادامه تحصیل دهد.
مصاحبه دکتری در دانشگاه مورد نظر انجام می‌شود و متشکل از چند تن از اساتید (هیئت ژوری) و طبعاً شخص دانشجو است. دانشجو در این جلسه باید بتواند با ارائه و پرزنت درخور، خود را واجد شرایط ادامه تحصیل در رشته مورد نظر خود معرفی کند. اساتید و داوران به آنچه که دانشجو بیان می‌کند به دقت توجه کرده و در این بین سؤالات و محک‌زنی‌هایی انجام می‌دهند. برای مثال میزان تسلط دانشجو به زبان انگلیسی خود یک شاخص قابل توجه می‌باشد. در برخی از مصاحبه‌ها ممکن است فرآیند مصاحبه دکتری و فضای کلی با استفاده از زبان انگلیسی پیش برود.
اصطلاحات مختلف انگلیسی مربوط به رشته تحصیلی مورد نظر شما، زبان تخصصی، کنترل اضطراب و استرس احتمالی، تسلط در بیان، میزان بروز بودن اطلاعات ارائه شده توسط شما همگی نقش تعیین کننده‌ای دارند.
در برخی از دانشگاه‌ها، سایر دانشجویان اجازه حضور در جلسه دکتری دیگران را دارند. لذا اگر برای شما میسر باشد تا در چند جلسه مصاحبه شرکت کنید برایتان خالی از لطف نیست.
از دیگر موارد مهم در جلسه مصاحبه دکتری این است که بتوانید مختصر، مفید و مؤثر صحبت کنید. این موضوع باعث مدیریت بهتر زمان و کاهش استرس شما می‌شود. از نظر کلی هم چنین ویژگی‌هایی گویای میزان تسلط و شایستگی شماست که به صورت ضمنی به داوران منتقل می‌کند.
از دیگر نکاتی که در فضای مصاحبه دکتری باید بخاطر داشته باشید این است که در صورت انتقاد تند از شما، نباید اصطلاحاً از کوره در بروید و یا رشته کلام از دست شما خارج شود. در حین بیان انتقادات باید صبر کنید تا استاد مربوطه کلام خود را منعقد کند و هرگز سعی نکنید جلوی انتقاد هر یک از داوران را بگیرید. پس از بیان انتقاد احتمالی، با مکثی خیلی کوتاه و با حفظ احترام و تن صدای آرام باید از موضع خود دفاع کنید و در صورت امکان با بیان زوایای مختلف مسئله بیان کنید که نگاه شما تک بعدی نبوده است.
سعی کنید کلیه عواملی که ممکن است تمرکز شما را در حین مصاحبه دکتری از بین ببرند را شناسایی و جلوی آن‌ها را بگیرید. برای مثال، تلفن همراه خود را در حالت بی‌صدا و نه ویبره، قرار دهید تا یک تماس یا پیام بد موقع، ذهن شما را پرت نکند. البته منظور از بیان چنین مثال‌هایی این است که آن‌ها را طبق شرایط خود تعمیم داده و مفهوم کلی را برداشت کرده باشید.
به سراغ امتیازدهی در مصاحبه دکتری و شیوه آن می‌رویم. داوران بر اساس شاخص‌هایی از پیش تعیین شده، و با توجه به آنچه از شما دستگیرشان می‌شود، اقدام به امتیازدهی به شما می‌کنند. چنانچه از حداقل امتیاز لازم برخوردار شوید باید به فکر خرید شیرینی برای عزیزان خود باشید!
در جدول 1-1 فعالیت و امتیاز مربوطه آورده شده است
| نوع فعالیت | حداکثر امتیاز |
|
مقالات علمی پژوهشی (داخلی-خارجی) مرتبط با رشته تحصیلی گواهی ثبت اختراع مورد تأیید سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران برگزیدگی در جشنواره‌های علمی معتبر |
4 |
| مقالات علمی ترویجی مرتبط با رشته تحصیلی | 1 |
| مقالات چاپ شده در کنفرانس‌های معتبر (داخلی یا خارجی) | 2 |
| تألیف یا ترجمه کتاب یا گواهینامه‌های کوتاه مدت آموزشی معتبر مرتبط با رشته تحصیلی | 1 |
| معدل و کیفیت دانشگاه محل تحصیل دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته | 1.5 |
| معدل و کیفیت دانشگاه محل تحصیل دوره کارشناسی | 1.5 |
| برگزیدگان المپیادهای علمی - دانشجویی | 1 |
| مدرک زبان معتبر | 6 |
| کیفیت پایان‌نامه کارشناسی ارشد | 2 |
| جمع | 20 |
همانطور که در جدول 1-1 مشاهده کردید، یکی از گزینه‌های پر امتیاز برای مصاحبه دکتری، وجود مقاله علمی پژوهشی در رزومه شماست. مقالات علمی پژوهشی در ایران به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم شده‌اند که عبارتند از:
روند پذیرش و چاپ مقالات در مجلات معتبر علمی پژوهشی نباید با اتلاف زمان مواجه شود چرا که برای انجام مصاحبه دکتری و یا دفاع دکتری زمان زیادی اغلب وجود ندارد. باید بازنگری‌هایی که داوران مجلات بر روی مقالات اعمال می‌کنند حداقل ممکن باشد چرا که هر ریوایز (Rewise) منجر به تعویق چاپ مقاله می‌شود.
مؤسسه تدبیرساز در زمینه پذیرش و به چاپ رساندن فوری و تضمینی سه مورد اول تخصص دارد. ما در زمینه مشاوره انتخاب موضوع مقاله، مشاوره تدوین مقاله علمی پژوهشی، انتخاب ژورنال مرتبط و معتبر و نهایتاً پذیرش و چاپ مقاله علمی پژوهشی در مجلات فعالیت داریم. برای مشاهده خدمات ما به صفحه اختصاصی پژوهش مراجعه نموده و فرم مورد نظر خود را تکمیل فرمائید.