داشتن یک پروفایل در گوگل اسکولار برای هر محققی ضروری است، زیرا به افزایش دیده شدن مقالات، پیگیری استنادات و نمایش شاخص‌های علم‌سنجی کمک می‌کند.
مراحل گام به گام ساخت پروفایل گوگل اسکالر:
داشتن حساب کاربری گوگل (Gmail):
برای شروع، شما نیاز به یک حساب کاربری Gmail دارید. اگر ندارید، می‌توانید به آدرس accounts.google.com/signupمراجعه کرده و یک حساب جدید ایجاد کنید.
توصیه می‌شود از جیمیل شخصی و همیشگی خود استفاده کنید تا بتوانید همیشه به پروفایل خود دسترسی داشته باشید.
ورود به گوگل اسکولار:
پس از ورود به حساب جیمیل خود، به آدرس scholar.google.comبروید.
در نوار بالای صفحه، روی گزینه "My profile" (پروفایل من) کلیک کنید. (اگر قبلاً وارد نشده باشید، از شما خواسته می‌شود که با حساب جیمیل خود وارد شوید.)
تکمیل اطلاعات اولیه پروفایل:
یک فرم برای شما باز می‌شود که باید اطلاعات شخصی خود را در آن وارد کنید:
Name (نام):نام و نام خانوادگی خود را دقیقاً همانطور که در مقالاتتان منتشر می‌شود، وارد کنید. بهتر است از نگارش استاندارد و یکسان (مثلاً نام کامل یا نام مختصر به همراه فامیلی) استفاده کنید تا گوگل اسکولار بتواند مقالات شما را بهتر شناسایی کند.
Affiliation (وابستگی سازمانی): نام دانشگاه، مرکز تحقیقاتی یا سازمانی که در آن مشغول به کار هستید را وارد کنید. برای مثال: Tehran University of Medical Sciences, Iran یا Sharif University of Technology, Department of Computer Engineering, Iran.
Areas of interest (زمینه‌های مورد علاقه): کلمات کلیدی مرتبط با حوزه پژوهشی خود را وارد کنید. این بخش به دیگر محققان کمک می‌کند تا شما را در حوزه تخصصی‌تان پیدا کنند.
Email for verification (ایمیل برای تأیید): این قسمت بسیار مهم است. برای تأیید اعتبار پروفایل شما و عمومی شدن آن، باید یک ایمیل دانشگاهی یا سازمانی (با دامنه رسمی دانشگاه/مؤسسه، مثل yourname@university.ac.ir) را وارد کنید. گوگل اسکولار یک ایمیل تأیید به این آدرس ارسال می‌کند و تا زمانی که این ایمیل را تأیید نکنید، پروفایل شما عمومی نمی‌شود.
Homepage (صفحه اصلی - اختیاری): می‌توانید آدرس وب‌سایت شخصی آکادمیک یا صفحه مربوط به خود در وب‌سایت دانشگاه را وارد کنید.
افزودن مقالات به پروفایل:
پس از تکمیل اطلاعات اولیه، گوگل اسکولار به صورت خودکار مقالاتی را که بر اساس نام شما و وابستگی سازمانی‌تان در پایگاه داده خود پیدا کرده، به شما پیشنهاد می‌دهد.
شما می‌توانید مقالات پیشنهادی را بررسی کرده و مواردی که متعلق به شما نیستند را حذف کنید.
مقالات خود را به صورت گروهی (با انتخاب نام نویسنده یا مجله) یا به صورت تکی (با جستجوی عنوان مقاله) به پروفایل خود اضافه کنید.
افزودن دستی مقاله: اگر مقاله‌ای از شما وجود دارد که گوگل اسکولار آن را پیدا نکرده است، می‌توانید با استفاده از گزینه "Add articles manually" (افزودن مقالات دستی) آن را به صورت دستی وارد کنید (این گزینه معمولاً در نوار کناری یا بالای صفحه مقالات قرار دارد).
تنظیم بروزرسانی خودکار: توصیه می‌شود گزینه "Automatically update the list of articles in my profile" (به‌روزرسانی خودکار لیست مقالات در پروفایل من) را فعال کنید. این کار باعث می‌شود مقالات جدید شما به محض نمایه‌سازی توسط گوگل اسکولار به پروفایلتان اضافه شوند.
تأیید ایمیل دانشگاهی و عمومی کردن پروفایل:
پس از اتمام مراحل، گوگل اسکولار یک ایمیل تأیید به آدرس ایمیل دانشگاهی که وارد کرده‌اید، ارسال می‌کند.
وارد ایمیل دانشگاهی خود شوید و روی لینک تأیید (Verification Link) کلیک کنید.
پس از تأیید، پروفایل شما عمومی (Public) می‌شود و توسط سایر کاربران و موتورهای جستجو قابل مشاهده خواهد بود. برای اطمینان، می‌توانید گزینه "Make my profile public" را در تنظیمات پروفایل خود فعال کنید.
نکات مهم برای پروفایل افراد:
ثبات در نگارش نام: همیشه از یک شکل استاندارد و یکسان برای نگارش نام خود در مقالات و پروفایل‌های علمی استفاده کنید.
استفاده از ORCID: پروفایل گوگل اسکولار خود را به شناسه ORCID متصل کنید. این کار به شناسایی دقیق‌تر شما و جلوگیری از ابهامات کمک می‌کند.
بروزرسانی منظم: پروفایل خود را به طور منظم بررسی و بروزرسانی کنید. مقالات جدید، تغییر وابستگی سازمانی، و سایر فعالیت‌های پژوهشی را به آن اضافه کنید.
افزودن عکس و وب‌سایت: افزودن یک عکس حرفه‌ای و لینک به وب‌سایت شخصی یا صفحه دانشگاهی، به اعتبار پروفایل شما می‌افزاید.
استفاده از ایمیل ثابت و آکادمیک : با ایمیل آکادمیک، شما علمی تر شناخته می شوید و وابستگی شما به دانشگاه یا هر مرکز علمی دیگری، اثبات می شود. سعی کنید بجای ایمیل های جنرال یاهو و جی میل و ...، حتما از ایمیل آکادمیک و مربوط به دانشگاه محص تحصیل یا کار خود استفاده کنید و در همه مقالات و آثار علمی خود، از یک ایمیل استفاده کنید تا همه آثار علمی در رزومه شما، بتوانند یکجا جمع و معرفی شوند.
نحوه نمایه‌سازی نشریات (مجلات) در گوگل اسکالر
برخلاف افراد، مجلات و نشریات به طور مستقیم "پروفایل" در گوگل اسکالر ایجاد نمی‌کنند.
در واقع، گوگل اسکولار مقالات منتشر شده در مجلات را از طریق خزش (Crawling) در وب‌سایت مجلات شناسایی و نمایه‌سازی می‌کند.
مراحل و معیارهای اصلی برای نمایه‌سازی نشریات در گوگل اسکالر:
برای اینکه یک مجله یا نشریه در گوگل اسکولار به خوبی نمایه‌سازی شود، باید یک سری الزامات فنی و محتوایی را رعایت کند. این الزامات به گوگل اسکولار کمک می‌کنند تا محتوای مجله را به درستی تشخیص داده و به پایگاه داده خود اضافه کند.
ساختار وب‌سایت مجله:
طراحی استاندارد: وب‌سایت مجله باید به گونه‌ای طراحی شده باشد که ربات‌های گوگل به راحتی بتوانند آن را بخوانند و در آن حرکت کنند. استفاده از پلتفرم‌های مدیریت مجلات علمی مانند Open Journal Systems (OJS)بسیار توصیه می‌شود، زیرا این پلتفرم‌ها به طور پیش‌فرض ساختار مناسبی برای نمایه‌سازی دارند.
قابلیت خزش (Crawlability):مطمئن شوید که فایل‌های robots.txtو sitemap.xmlوب‌سایت شما به درستی تنظیم شده‌اند تا ربات‌های گوگل بتوانند به تمام محتوای مقاله دسترسی پیدا کنند.
آدرس‌های URL پایدار: برای هر مقاله، یک آدرس URL پایدار و منحصر به فرد (Permanent URL / Persistent Identifier) داشته باشید که با گذشت زمان تغییر نکند. استفاده از DOI (Digital Object Identifier) برای هر مقاله به شدت توصیه می‌شود.
فرمت مقالات:
فایل‌های PDF: مقالات باید در فرمت PDF و به صورت Full Text (متن کامل) در دسترس باشند. گوگل اسکولار عمدتاً مقالات PDF را نمایه‌سازی می‌کند.
قابلیت جستجو: فایل‌های PDF باید دارای قابلیت جستجو (OCR شده) باشند تا موتورهای جستجو بتوانند متن درون آنها را بخوانند.
اطلاعات متا (Metadata): تمامی اطلاعات کتابشناختی (عنوان، نویسندگان، چکیده، کلمات کلیدی، نام مجله، شماره، سال، صفحات) باید به صورت خوانا و استاندارد در فایل PDF و همچنین در صفحات وب‌سایت مجله (معمولاً در صفحه چکیده/مقدمه مقاله) درج شوند. استفاده از استانداردهای فراداده (مانند Dublin Core) بسیار مفید است.
محتوای با کیفیت و سازماندهی‌شده:
محتوای علمی معتبر: مجله باید مقالات علمی با کیفیت بالا و دارای فرآیند داوری تخصصی (Peer Review) منتشر کند. گوگل اسکولار اگرچه به اندازه WoS و Scopus سخت‌گیر نیست، اما تمایل دارد منابع معتبرتر را نمایه‌سازی کند.
قابلیت دسترسی (Accessibility):مقالات باید به صورت آزاد یا با دسترسی معقول برای عموم (یا حداقل برای مشترکین) در دسترس باشند.
سازماندهی واضح: مقالات باید به وضوح بر اساس شماره، جلد، و سال سازماندهی شده باشند. هر مقاله باید دارای صفحه اختصاصی خود با چکیده و لینک دانلود PDF باشد.
استانداردهای انتشاراتی:
ISSN (International Standard Serial Number): هر نشریه باید دارای ISSN معتبر باشد.
تاریخ انتشار واضح: تاریخ دقیق انتشار هر شماره و هر مقاله باید به وضوح مشخص باشد.
نام ناشر: نام ناشر مجله باید به وضوح در وب‌سایت قابل مشاهده باشد.
ارسال اطلاعات به گوگل اسکولار (غیرمستقیم):
گوگل اسکولار سیستمی برای "ثبت مستقیم" مجله ندارد. در واقع، ربات‌های گوگل به طور خودکار وب‌سایت‌های علمی را خزش می‌کنند. اما برای تسریع فرآیند و اطمینان از نمایه‌سازی صحیح، می‌توانید:
استفاده از Google Search Console (قبلاً Webmaster Tools): وب‌سایت مجله خود را در Google Search Console ثبت کنید. این ابزار به شما امکان می‌دهد تا وضعیت نمایه‌سازی سایت خود را رصد کنید، خطاهای احتمالی را شناسایی کنید و نقشه‌های سایت (Sitemaps) را برای کمک به خزش بهتر ربات‌ها ارسال کنید.
اتصال به ORCID: از نویسندگان خود بخواهید که مقالات خود را در پروفایل ORCID و گوگل اسکولارشان اضافه کنند. این کار به گوگل اسکولار کمک می‌کند تا ارتباط بین نویسندگان و مجله را بهتر درک کند.
نکات مهم برای نشریات:
صبر:نمایه‌سازی مقالات در گوگل اسکولار زمان‌بر است و ممکن است هفته‌ها یا حتی ماه‌ها طول بکشد تا مقالات جدید شما نمایه‌سازی شوند. گاها مشاهده شده نویسندگان مقالات، بلافاصله پس از چاپ مقاله خود در یک نشریه، در گوگل و یا گوگل اسکولار دنبال این مقاله هستند، نمایه شدن مقاله در این پایگاه ها، به مرور زمان انجام می شود و قاعده زمانی دقیق و مشخصی ندارد و به ربات های گوگل و زمان کرول و خزش آنها بستگی دارد.
بروزرسانی منظم: وب‌سایت مجله و محتوای آن را به طور منظم بروزرسانی کنید.
پشتیبانی فنی: اطمینان حاصل کنید که وب‌سایت مجله شما از نظر فنی قوی است و مشکلات احتمالی (مانند لینک‌های شکسته یا زمان بارگذاری بالا) را به سرعت رفع کنید.
کیفیت محتوا: در نهایت، کیفیت و اعتبار علمی مقالات شما نقش مهمی در جذب استناد و افزایش دیده شدن در گوگل اسکولار و سایر پایگاه‌های داده دارد.