علوم قرآنی و حدیث یکی از گرایشهای رشته الهیات و معارف اسلامی است که به بررسی و تفسیر قرآن کریم و احادیث معصومین (ع) میپردازد. این گرایش در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد ارائه میشود.
در مقطع کارشناسی، دانشجویان دروس زیر را میگذرانند:
تفسیر قرآن کریم
علوم قرآنی
حدیث شناسی
فقه و اصول فقه
تاریخ اسلام
کلام اسلامی
فلسفه اسلامی
زبان عربی
در مقطع کارشناسی ارشد، گرایشهای مختلفی در رشته علوم قرآنی و حدیث وجود دارد، از جمله:
تفسیر قرآن کریم
علوم قرآنی
حدیث شناسی
تاریخ اسلام
کلام اسلامی
فلسفه اسلامی
فارغ التحصیلان گرایش علوم قرآنی و حدیث میتوانند در مشاغل زیر فعالیت کنند:
تدریس در دانشگاهها و مراکز آموزشی
پژوهش در زمینه علوم قرآنی و حدیث
فعالیت در مراکز فرهنگی و دینی
ترجمه متون دینی
مشاوره دینی
1. بررسی تطبیقی آیات قرآن کریم و احادیث معصومین (ع) در مورد یک موضوع خاص:
مثال: بررسی تطبیقی آیات قرآن کریم و احادیث معصومین (ع) در مورد "عدالت اجتماعی"
2. تفسیر موضوعی قرآن کریم با استفاده از روشهای نوین تفسیری:
مثال: تفسیر موضوعی قرآن کریم با استفاده از روش "تحلیل گفتمان" در مورد "مسئله زن"
3. بررسی و نقد آراء مفسران در مورد یک آیه یا سوره خاص:
مثال: بررسی و نقد آراء مفسران در مورد آیه "وَإِنَّهُ لَذِكْرٌ لَّكَ وَلِقَوْمِكَ ۖ سَتُسْأَلُونَ عَنْهُ" (سوره زخرف، آیه 44)
4. بررسی و تحلیل حدیثی با استفاده از علم رجال و درایه:
مثال: بررسی و تحلیل حدیث "ثَقَلَانِ أَكْثَرُ مَا أَخْرَجَ النَّاسَ مِنَ الْإِیمَانِ" با استفاده از علم رجال و درایه
5. بررسی تطبیقی قرآن کریم و متون دینی سایر ادیان:
مثال: بررسی تطبیقی قرآن کریم و تورات در مورد "داستان خلقت انسان"
6. کاربرد مفاهیم و آموزههای قرآن کریم در حل مسائل و مشکلات جامعه:
مثال: کاربرد مفاهیم و آموزههای قرآن کریم در حل "مسئله اعتیاد"
7. بررسی و نقد شبهات و خرافات رایج در مورد قرآن کریم و احادیث معصومین (ع):
مثال: بررسی و نقد شبهه "تحریف قرآن کریم"
8. ترجمه و شرح متون قرآنی و حدیثی به زبانهای مختلف:
مثال: ترجمه و شرح نهج البلاغه به زبان انگلیسی
9. بررسی و تحلیل ابعاد هنری و ادبی قرآن کریم:
مثال: بررسی و تحلیل ابعاد هنری و ادبی سوره الرحمن
10. بررسی و تحلیل تاریخ تفسیر و حدیث:
مثال: بررسی و تحلیل تاریخ تفسیر قرآن کریم در ایران
نکاتی برای انتخاب موضوع:
موضوع باید جدید و بکر باشد.
موضوع باید با علایق و تخصص شما مرتبط باشد.
موضوع باید به لحاظ علمی و پژوهشی قابل بررسی باشد.
منابع و اطلاعات کافی برای انجام تحقیق در مورد موضوع وجود داشته باشد.
کتابها و مقالات مرتبط با گرایش علوم قرآنی و حدیث:
کتاب "روش تحقیق در علوم قرآنی و حدیث" نوشته محمدهادی معرفت
کتاب "مباحثی در علوم قرآنی" نوشته سیدمحمود هاشمی شاهرودی
مقاله "بررسی موضوعات جدید در علوم قرآنی و حدیث" نوشته محمدعلی رضایی اصفهانی
همایشها و کنفرانسهای مرتبط با گرایش علوم قرآنی و حدیث:
همایش ملی قرآن کریم و علوم و معارف قرآنی
کنفرانس بینالمللی علوم حدیث
برخی از بهترین مجلات علمی پژوهشی ایرانی گرایش علوم قرآنی و حدیث عبارتند از:
1. مجله علوم حدیث:
نوع انتشار: دو فصلنامه
حوزه تخصصی: علوم حدیث
ناشر: دانشگاه علوم اسلامی رضوی
رتبه علمی: الف (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)
2. مجله پژوهش های قرآنی:
نوع انتشار: دو فصلنامه
حوزه تخصصی: علوم قرآنی
ناشر: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران
رتبه علمی: الف (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)
3. مجله بین المللی قرآن پژوهی:
نوع انتشار: فصلنامه
حوزه تخصصی: علوم قرآنی
ناشر: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
رتبه علمی: الف (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)
4. مجله معرفت فلسفی:
نوع انتشار: دو فصلنامه
حوزه تخصصی: فلسفه اسلامی، کلام اسلامی، عرفان اسلامی، علوم قرآنی و حدیث
ناشر: دانشگاه معارف اسلامی قم
رتبه علمی: الف (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)
5. مجله مطالعات قرآنی:
نوع انتشار: فصلنامه
حوزه تخصصی: علوم قرآنی
ناشر: دانشگاه تهران
رتبه علمی: ب (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)
6. مجله نامه مفید:
نوع انتشار: فصلنامه
حوزه تخصصی: علوم اسلامی، فلسفه، کلام، عرفان، تاریخ اسلام، علوم قرآنی و حدیث
ناشر: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
رتبه علمی: ب (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)
7. مجله فقه و مبانی حقوق اسلامی:
نوع انتشار: فصلنامه
حوزه تخصصی: فقه و مبانی حقوق اسلامی، علوم قرآنی و حدیث
ناشر: دانشگاه مفید
رتبه علمی: ب (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)
8. مجله علوم و معارف قرآن کریم:
نوع انتشار: فصلنامه
حوزه تخصصی: علوم قرآنی
ناشر: دانشگاه قرآن و حدیث
رتبه علمی: ب (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)
9. مجله اندیشه دینی:
نوع انتشار: فصلنامه
حوزه تخصصی: فلسفه دین، کلام اسلامی، علوم قرآنی و حدیث
ناشر: موسسه بوستان کتاب قم
رتبه علمی: ب (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)
10. مجله پژوهش های ادیانی:
نوع انتشار: فصلنامه
حوزه تخصصی: ادیان و عرفان، علوم قرآنی و حدیث
ناشر: دانشگاه ادیان و مذاهب قم
رتبه علمی: ب (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)
مزایای ادامه تحصیل در گرایش علوم قرآنی و حدیث:
افزایش دانش و آگاهی دینی: با ادامه تحصیل در این گرایش، میتوانید دانش و آگاهی خود را در زمینه علوم قرآنی و حدیث به طور عمیقتر و تخصصیتر ارتقا دهید.
کسب مهارتهای تفسیری و تحلیلی: با مطالعه و بررسی متون قرآنی و حدیثی، مهارتهای تفسیری و تحلیلی شما تقویت خواهد شد.
توانایی پاسخگویی به شبهات دینی: با تسلط بر علوم قرآنی و حدیث، میتوانید به شبهات دینی موجود در جامعه پاسخ داده و در ترویج معارف دینی نقشآفرینی کنید.
آمادگی برای تدریس و پژوهش: با ادامه تحصیل در این گرایش، میتوانید برای تدریس در دانشگاهها و مراکز آموزشی و همچنین انجام تحقیقات علمی در زمینه علوم قرآنی و حدیث آماده شوید.
مزایای گرایش علوم قرآنی و حدیث در بازار کار:
تدریس در دانشگاهها و مراکز آموزشی: فارغالتحصیلان این گرایش میتوانند در دانشگاهها و مراکز آموزشی در مقاطع مختلف به تدریس دروس علوم قرآنی و حدیث بپردازند.
فعالیت در مراکز فرهنگی و دینی: فارغالتحصیلان این گرایش میتوانند در مراکز فرهنگی و دینی مانند مساجد، حسینیهها و دارالقرآنها به فعالیتهای تبلیغی و ترویجی بپردازند.
ترجمه متون دینی: فارغالتحصیلان این گرایش میتوانند با تسلط به زبان عربی و فارسی، به ترجمه متون دینی از عربی به فارسی و بالعکس بپردازند.
مشاوره دینی: فارغالتحصیلان این گرایش میتوانند با کسب تخصص لازم، به عنوان مشاور دینی در مراکز مختلف فعالیت کنند.
پژوهش در زمینه علوم قرآنی و حدیث: فارغالتحصیلان این گرایش میتوانند در مراکز پژوهشی و دانشگاهها به انجام تحقیقات علمی در زمینه علوم قرآنی و حدیث بپردازند.
البته لازم به ذکر است که بازار کار برای این گرایش مانند سایر رشتههای علوم انسانی، با چالشهایی مانند اشباع و رقابت بالا مواجه است.
با این وجود، فارغالتحصیلان با انگیزه و خلاق میتوانند با کسب مهارتهای لازم و ایجاد تمایز برای خود، در این زمینه شغل مناسب پیدا کنند.
در نهایت، انتخاب گرایش علوم قرآنی و حدیث برای ادامه تحصیل و بازار کار، باید با توجه به علاقه، استعداد و تواناییهای فرد و همچنین با در نظر گرفتن مزایا و معایب این گرایش انجام شود.
معایب ادامه تحصیل در گرایش علوم قرآنی و حدیث:
محدودیت در انتخاب موضوع برای پایان نامه و رساله: با توجه به تخصصی بودن این گرایش، ممکن است در انتخاب موضوع برای پایان نامه و رساله با محدودیتهایی مواجه شوید.
نیاز به تسلط به زبان عربی: برای مطالعه و فهم متون قرآنی و حدیثی، نیاز به تسلط به زبان عربی دارید که میتواند برای برخی افراد چالشبرانگیز باشد.
دشواری در اثبات ارزش و اعتبار علمی این رشته: برخی افراد ممکن است ارزش و اعتبار علمی این رشته را به اندازه رشتههای دیگر مانند علوم تجربی و مهندسی ندانند.
معایب گرایش علوم قرآنی و حدیث در بازار کار:
محدودیت در فرصتهای شغلی: با توجه به تخصصی بودن این گرایش، فرصتهای شغلی برای فارغالتحصیلان آن محدودتر از سایر رشتهها است.
رقابت بالا برای شغلهای موجود: با توجه به تعداد زیاد فارغالتحصیلان این گرایش، رقابت برای شغلهای موجود بالا است.
نیاز به سابقه کار و تجربه: برای استخدام در برخی از مشاغل مرتبط با این گرایش، نیاز به سابقه کار و تجربه دارید.
پایین بودن حقوق و مزایا: در برخی از مشاغل مرتبط با این گرایش، حقوق و مزایا به اندازه سایر مشاغل
مهاجرت تحصیلی:
فارغ التحصیلان گرایش علوم قرآنی و حدیث میتوانند برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر به دانشگاههای خارج از کشور مهاجرت کنند. برخی از دانشگاههای معتبر در این زمینه عبارتند از:
دانشگاه الازهر (مصر)
دانشگاه ام القری (عربستان سعودی)
دانشگاه قطر
دانشگاه لندن (انگلستان)
دانشگاه هاروارد (آمریکا)
برای مهاجرت تحصیلی، لازم است مراحل زیر را انجام دهید:
انتخاب دانشگاه و رشته تحصیلی: با توجه به علاقه، استعداد و تواناییهای خود، دانشگاه و رشته تحصیلی مورد نظر خود را انتخاب کنید.
آمادگی برای آزمونهای ورودی: برای ورود به دانشگاههای خارجی، باید در آزمونهای ورودی مانند TOEFL یا IELTS شرکت کنید و نمره قابل قبولی کسب کنید.
تهیه مدارک لازم: مدارک تحصیلی، ریز نمرات، گواهی زبان انگلیسی، توصیه نامه و انگیزه نامه را آماده کنید.
درخواست ویزا: پس از پذیرش در دانشگاه، برای دریافت ویزای تحصیلی اقدام کنید.
مهاجرت کاری:
فارغ التحصیلان گرایش علوم قرآنی و حدیث میتوانند برای یافتن شغل در خارج از کشور اقدام کنند. برخی از مشاغلی که این افراد میتوانند در آنها فعالیت کنند عبارتند از:
تدریس در دانشگاهها و مراکز آموزشی
فعالیت در مراکز فرهنگی و دینی
ترجمه متون دینی
مشاوره دینی
پژوهش در زمینه علوم قرآنی و حدیث
مراحل چاپ مقاله در گرایش علوم قرآنی و حدیث:
1. انتخاب موضوع: موضوع مقاله خود را با توجه به علاقه، استعداد و تواناییهای خود و همچنین با در نظر گرفتن نیازهای جامعه و خلاءهای موجود در زمینه علوم قرآنی و حدیث انتخاب کنید.
2. مطالعه و تحقیق: منابع و اطلاعات لازم را در مورد موضوع مورد نظر جمع آوری و مطالعه کنید.
3. نوشتن مقاله: مقاله خود را با رعایت اصول نگارش علمی و با لحنی واضح و رسا بنویسید.
4. انتخاب مجله: مجلهای مناسب برای چاپ مقاله خود انتخاب کنید. مجلهای را انتخاب کنید که در حوزه تخصصی علوم قرآنی و حدیث فعالیت داشته باشد و از رتبه علمی و اعتبار بالایی برخوردار باشد.
5. ارسال مقاله: مقاله خود را به همراه فرمت و راهنمای نگارش مجله به آدرس ایمیل یا سامانه آنلاین مجله ارسال کنید.
6. داوری مقاله: مقاله شما توسط داوران مجله مورد بررسی قرار خواهد گرفت. داوران مقاله شما را از نظر علمی، محتوایی، نگارشی و ... ارزیابی میکنند.
7. اعلام نظر داوران: پس از داوری مقاله، نتیجه داوری به شما ابلاغ خواهد شد. در صورت پذیرش مقاله، ممکن است داوران پیشنهاداتی برای اصلاح مقاله ارائه دهند.
8. اصلاح مقاله: در صورت نیاز، مقاله خود را بر اساس پیشنهادات داوران اصلاح کنید.
9. پرداخت هزینه چاپ: پس از پذیرش نهایی مقاله، لازم است هزینه چاپ مقاله را به مجله پرداخت کنید.
10. چاپ مقاله: مقاله شما در مجله مورد نظر چاپ خواهد شد.
نکاتی برای چاپ مقاله:
اصول نگارش علمی را رعایت کنید: مقاله خود را با رعایت اصول نگارش علمی مانند APA یا MLA بنویسید.
از منابع معتبر استفاده کنید: در نگارش مقاله خود از منابع معتبر و علمی استفاده کنید.
مقاله خود را به طور کامل و دقیق ویراستاری کنید: قبل از ارسال مقاله، آن را به طور کامل و دقیق ویراستاری کنید تا از نظر نگارشی و املایی هیچ گونه غلطی نداشته باشد.
با صبر و حوصله منتظر نتیجه داوری بمانید: داوری مقاله ممکن است چندین ماه طول بکشد.
در صورت رد شدن مقاله، ناامید نشوید: در صورت رد شدن مقاله، دلایل رد شدن را به دقت بررسی کنید و در صورت نیاز، مقاله خود را اصلاح و به مجله دیگری ارسال کنید.
چنانچه نیاز به خدماتی از سمت ما دارید میتوانید با استفاده از فرم زیر به صورت آنلاین ثبت درخواست کنید. درخواست شما به طور اتوماتیک در صف بررسی قرار گرفته و حتما پیگیری خواهد شد.