معرفی رشته علوم فقه و حقوق

معرفی رشته علوم فقه و حقوق

 

وقتی شخصی دینی را می پذیرد می بایست وظایف دینی مشخص شده را نیز انجام دهد و احکام شرعی و اجتماعی مربوط به دین خود را بپذیرد و در طول زندگی به آنها مقید بوده و انجام شان دهد. رشته فقه و حقوق، برای مشخص کردن وظایف مسلمانان در قبال دین اسلام و حقوقی که دارد و وظایف و حقوقی که در قبال دیگر موجودات و آفریده ها و مخلوقات دارد، بوجود آمده است. تا قبل از سال 1313، رشته فقه و حقوق در حوزه های علمیه مطالعه و تدریس می شد و از سال 1313 این رشته بصورت یک رشته دانشگاهی درآمد و در دانشکده معقول و منقول که دانشکده الهیات کنونی در دانشگاه تهران است، تدریس گردید.

با توجه به اینکه کلیه آداب، احکام و وظایف مسلمین از قرآن، سنت، اجماع، عقل و احادیث معتبر استخراج می شوند، لذا وظیفه اصلی رشته فقه و حقوق و کارشناسان این رشته، شناسایی منابع اصیل و تفسیر صحیح و دقیق مطالب از این منابع اصیل هست. در واقع، رشته فقه را می توان قدیمی ترین، کربردی ترین و مهمترین شاخه های دانشگاهی دینی دانست که از زمان پیدایش دین اسلام، بوجود آمده و همواره وجود دارد و به روز می شود. چراکه با پیشرفت علم، سوالات و کاربردهای جدیدی پیش می آید و پاسخ به این سوالات و وظیفه مسلمین در قبال موارد جدید (تکنولوژی های جدید، مسائلی مثل شبیه سازی سلول ها و انسان، مسائل مربوط به فضا، ارزها و پول های جدید و دیجیتالی، شبکه های اجتماعی و ...) از وظایف رشته فقه و حقوق است.

تفاوتی که رشته فقه و حقوق با رشته حقوق دارد این است که در رشته فقه و حقوق به استخراج حقوق و احکام دینی پرداخته می شود و احکام و وظایف مسلمانان در قبال اتفاقات جدید که در زمان بدو اسلام وجود نداشته اند ولی در رشته حقوق، ابعاد مختلف حقوق کیفری، مدنی، خصوصی، تجارت و قراردادها برای کلیه افراد با هر دین و مذهبی، مطالعه و تحلیل می شود. برخی از مهمترین سرفصل ها و تیترهای مربوط به این رشته عبارتست از : نحو عربی، ادبیات عربی، قرائت متون فرهنگ عربی، تاریخ اسلام، آشنایی با قرآن، علوم حدیث، منطق، آشنایی با ادیان بزرگ، کلام، اصول فقه، عقود نامعین، فقه مدنی، فقه قضایی، فقه جزایی، فقه تطبیقی، آیات الاحکام، تاریخ فقه و فقها، قواعد فقه مدنی، قواعد فقه جزایی، کلیات حقوق، حقوق خانواده، احوال شخصیه، حقوق اساسی، حقوق جزایی عمومی اسلامی، آیین دادرسی مدنی، حقوق بین الملل اسلامی، آیین دادرسی کیفری، حقوق تجارت، ادله اثبات دعوی، فقه عبادی، حقوق جزای اختصاصی، حقوق تطبیقی، حقوق کار، حقوق تعهدات.

 

در جدول زیر مشخصات برخی از مجلات معتبر جهانی (isi jcr) در رشته علوم فقه و حقوق ‌آورده شده است :

 

Full Journal Title

Canadian Journal of Law & Jurisprudence

Jurisprudence journal

International Journal of Law and Legal Jurisprudence Studies

The American Journal of Jurisprudence

Journal of Law and Jurisprudence

 

همچنین در جدول زیر مشخصات تعدادی از مشهورترین مجلات فارسی و داخلی علوم فقه و حقوق ‌ارائه شده است :

 

نام مجله	وابسته به
آموزه های فقه مدنی	دانشگاه علوم اسلامی رضوی
پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی	دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل
پژوهشهای فقهی	دانشگاه تهران
پژوهشنامه حقوق اسلامی	دانشگاه امام صادق
حقوق اسلامی	پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
فقه مقارن	دانشگاه مذاهب اسلامی
فقه و اصول	دانشگاه فردوسی مشهد
فقه و حقوق اسلامی	دانشگاه تبریز
فقه و حقوق خانواده	دانشگاه امام صادق
فقه و مبانی حقوق اسلامی	دانشگاه تهران
مطالعات فقه تربیتی	جامعه المصطفی العالمیه
مطالعات فقه و حقوق اسلامی	دانشگاه سمنان

برخی از حوزه‌ها و کلمات کلیدی و سرتیترهای پژوهشی در رشته فقه و حقوق عبارتند از :