گرایش علوم فقه و حقوق یکی از گرایشهای رشته علوم انسانی است که به بررسی مبانی فقهی و حقوقی اسلام و تطبیق آن با قوانین و مقررات جوامع امروزی میپردازد.
هدف از این گرایش:
تربیت متخصصان متعهد و کارآمد در زمینه فقه و حقوق اسلامی
ترویج و توسعه فرهنگ فقهی و حقوقی در جامعه
پاسخگویی به نیازهای جامعه در زمینه فقه و حقوق
کمک به حل و فصل دعاوی و مناقشات حقوقی
ارائه مشاوره حقوقی به افراد و سازمانها
دروس این گرایش:
فقه اسلامی: شامل مباحثی مانند اصول فقه، فقه مدنی، فقه جزایی، فقه خانواده و ...
حقوق اسلامی: شامل مباحثی مانند حقوق مدنی، حقوق جزایی، حقوق تجارت، حقوق بینالملل و ...
اصول فقه: شامل مباحثی مانند ادله فقه، اجتهاد و تقلید، حجیت ظواهر و ...
منطق: شامل مباحثی مانند مفاهیم، قضایا، استدلال و ...
تاریخ اسلام: شامل مباحثی مانند صدر اسلام، سیره نبوی، خلفای راشدین و ...
عربی: شامل مباحثی مانند صرف و نحو، لغت و ...
تواناییهای لازم برای این گرایش:
توانایی تفکر منطقی و استدلال
توانایی تجزیه و تحلیل مسائل حقوقی
توانایی نگارش متون حقوقی
آشنایی با زبان عربی
آشنایی با کامپیوتر
بازار کار این گرایش:
فارغالتحصیلان گرایش علوم فقه و حقوق میتوانند در مشاغل زیر فعالیت کنند:
قضاوت و وکالت
مشاوره حقوقی
تدریس در دانشگاهها و مراکز آموزشی
تحقیق و پژوهش در زمینه فقه و حقوق
کار در ادارات و سازمانهای دولتی و خصوصی
با توجه به گستردگی و تنوع گرایش علوم فقه و حقوق، موضوعات بسیار زیادی برای نگارش مقاله و پایان نامه در این گرایش وجود دارد.
در اینجا به چند نمونه از موضوعات جدید پیشنهادی در این گرایش اشاره میکنیم:
1. بررسی فقهی و حقوقی رمزارزها و بلاک چین
حلالیت و حرمت استفاده از رمزارزها
قوانین و مقررات مربوط به رمزارزها در ایران و جهان
بررسی فقهی و حقوقی قراردادهای هوشمند
مسائل حقوقی مرتبط با بلاک چین
2. فقه و حقوق هوش مصنوعی و رباتیک
مسائل اخلاقی و حقوقی هوش مصنوعی
مسئولیت مدنی و کیفری در قبال اعمال هوش مصنوعی
حقوق رباتها و موجودات هوشمند مصنوعی
بررسی فقهی و حقوقی مالکیت معنوی در هوش مصنوعی
3. فقه و حقوق فضای مجازی
جرایم سایبری و مجازاتهای آن
مسائل حقوقی مربوط به تجارت الکترونیک
حفظ حریم خصوصی در فضای مجازی
مسائل حقوقی مربوط به شبکههای اجتماعی
4. فقه و حقوق خانواده در عصر جدید
بررسی فقهی و حقوقی ازدواج موقت
مسائل حقوقی مربوط به طلاق و حضانت فرزند
بررسی فقهی و حقوقی فرزندآوری مصنوعی
تغییر جنسیت و آثار حقوقی آن
5. فقه و حقوق محیط زیست
بررسی فقهی و حقوقی آلودگی هوا و آب
مسائل حقوقی مربوط به جنگلها و مراتع
حقوق حیوانات و محیط زیست
مسئولیت مدنی و کیفری در قبال تخریب محیط زیست
علاوه بر موضوعات جدید، میتوانید به موضوعات کلاسیک در گرایش علوم فقه و حقوق با رویکردی جدید بپردازید.
به عنوان مثال:
بررسی تطبیقی فقه و حقوق اسلامی و سایر نظامهای حقوقی در مورد موضوعی خاص
بررسی فقهی و حقوقی یک موضوع با رویکردی بین رشتهای
ارائه نظریه جدید در مورد یک موضوع فقهی یا حقوقی
در انتخاب موضوع برای نگارش مقاله و پایان نامه، به نکات زیر توجه کنید:
علاقه و تخصص خود را در نظر بگیرید.
به نیازهای جامعه و خلاءهای موجود در زمینه فقه و حقوق توجه کنید.
موضوعی را انتخاب کنید که منابع و اطلاعات کافی در مورد آن وجود داشته باشد.
موضوعی را انتخاب کنید که به لحاظ علمی و پژوهشی قابل بررسی باشد.
از اساتید و صاحب نظران در انتخاب موضوع و نگارش مقاله و پایان نامه خود کمک بگیرید.
بر اساس رتبه بندی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در سال 1401، بهترین مجلات علمی پژوهشی ایرانی گرایش علوم فقه و حقوق عبارتند از:
1. فصلنامه فقه و حقوق
نوع انتشار: فصلنامه
زبان: فارسی
ناشر: دانشگاه مفید قم
رتبه ISC: Q1
حوزه تخصصی: فقه و حقوق اسلامی
2. مجله حقوق اسلامی
نوع انتشار: دو فصلنامه
زبان: فارسی و انگلیسی
ناشر: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
رتبه ISC: Q1
حوزه تخصصی: حقوق اسلامی
3. مجله مطالعات فقه و حقوق
نوع انتشار: دو فصلنامه
زبان: فارسی
ناشر: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
رتبه ISC: Q2
حوزه تخصصی: فقه و حقوق اسلامی
4. فصلنامه حقوق تطبیقی
نوع انتشار: فصلنامه
زبان: فارسی و انگلیسی
ناشر: دانشگاه مفید قم
رتبه ISC: Q2
حوزه تخصصی: حقوق تطبیقی
5. مجله فقه و حقوق خانواده
نوع انتشار: دو فصلنامه
زبان: فارسی
ناشر: دانشگاه قم
رتبه ISC: Q2
حوزه تخصصی: فقه و حقوق خانواده
6. مجله اندیشه فقهی
نوع انتشار: دو فصلنامه
زبان: فارسی
ناشر: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
رتبه ISC: Q2
حوزه تخصصی: فقه
7. مجله حقوق بین الملل
نوع انتشار: فصلنامه
زبان: فارسی و انگلیسی
ناشر: دانشگاه علامه طباطبایی
رتبه ISC: Q3
حوزه تخصصی: حقوق بین الملل
8. مجله حقوق جزا و جرم شناسی
نوع انتشار: فصلنامه
زبان: فارسی
ناشر: دانشگاه علوم انتظامی امین
رتبه ISC: Q3
حوزه تخصصی: حقوق جزا و جرم شناسی
9. مجله حقوق عمومی
نوع انتشار: دو فصلنامه
زبان: فارسی
ناشر: دانشگاه تهران
رتبه ISC: Q3
حوزه تخصصی: حقوق عمومی
10. مجله فقه و مبانی حقوق
نوع انتشار: دو فصلنامه
زبان: فارسی
ناشر: دانشگاه تربیت مدرس
رتبه ISC: Q3
حوزه تخصصی: فقه و مبانی حقوق
علاوه بر مجلات فوق، مجلات علمی پژوهشی دیگری نیز در گرایش علوم فقه و حقوق وجود دارند که میتوانید با جستجو در پایگاههای استنادی مانند ISC و Magiran آنها را پیدا کنید.
در انتخاب مجله برای چاپ مقاله خود، به نکات زیر توجه کنید:
رتبه علمی مجله
حوزه تخصصی مجله
نوع انتشار مجله
زبان مجله
شرایط و ضوابط چاپ مقاله در مجله
بر اساس رتبه بندی پایگاههای استنادی ISI و Scopus در سال 2023، بهترین مجلات خارجی گرایش علوم فقه و حقوق عبارتند از:
1. Journal of Islamic Law
نوع انتشار: فصلنامه
زبان: انگلیسی
ناشر: Brill
رتبه ISI: Q1
حوزه تخصصی: فقه و حقوق اسلامی
2. Islamic Law and Society
نوع انتشار: سه شماره در سال
زبان: انگلیسی
ناشر: Cambridge University Press
رتبه ISI: Q1
حوزه تخصصی: فقه و حقوق اسلامی
3. The American Journal of Islamic Social Sciences
نوع انتشار: سه شماره در سال
زبان: انگلیسی
ناشر: International Institute of Islamic Thought
رتبه ISI: Q2
حوزه تخصصی: فقه و حقوق اسلامی
4. Arab Law Quarterly
نوع انتشار: فصلنامه
زبان: انگلیسی
ناشر: Bloomsbury Publishing
رتبه ISI: Q2
حوزه تخصصی: حقوق تطبیقی
5. International Journal of Middle East Studies
نوع انتشار: سه شماره در سال
زبان: انگلیسی
ناشر: Cambridge University Press
رتبه ISI: Q2
حوزه تخصصی: مطالعات خاورمیانه
6. Journal of Law and Religion
نوع انتشار: سه شماره در سال
زبان: انگلیسی
ناشر: Oxford University Press
رتبه ISI: Q2
حوزه تخصصی: حقوق و دین
7. Leiden Journal of International Law
نوع انتشار: شش شماره در سال
زبان: انگلیسی
ناشر: Brill
رتبه ISI: Q2
حوزه تخصصی: حقوق بین الملل
8. Max Planck Yearbook of United Nations Law
نوع انتشار: سالنامه
زبان: انگلیسی
ناشر: Brill
رتبه ISI: Q2
حوزه تخصصی: حقوق بین الملل
9. Muslim World Journal of Human Rights
نوع انتشار: دو شماره در سال
زبان: انگلیسی
ناشر: Brill
رتبه ISI: Q3
حوزه تخصصی: حقوق بشر
10. Sharia and Law
نوع انتشار: دو شماره در سال
زبان: انگلیسی
ناشر: Edinburgh University Press
رتبه ISI: Q3
حوزه تخصصی: فقه و حقوق اسلامی
علاوه بر مجلات فوق، مجلات خارجی دیگری نیز در گرایش علوم فقه و حقوق وجود دارند که میتوانید با جستجو در پایگاههای استنادی مانند ISI و Scopus آنها را پیدا کنید.
در انتخاب مجله برای چاپ مقاله خود، به نکات زیر توجه کنید:
رتبه علمی مجله
حوزه تخصصی مجله
نوع انتشار مجله
زبان مجله
شرایط و ضوابط چاپ مقاله در مجله
گرایش علوم فقه و حقوق از جمله گرایشهای پرطرفدار در رشته علوم انسانی است که مزایای بسیاری برای ادامه تحصیل و بازار کار دارد.
برخی از مزایای این گرایش عبارتند از:
1. تنوع و گستردگی زمینههای فعالیت:
فارغالتحصیلان گرایش علوم فقه و حقوق میتوانند در زمینههای مختلفی مانند قضاوت، وکالت، مشاوره حقوقی، تدریس در دانشگاهها و مراکز آموزشی، تحقیق و پژوهش، کار در ادارات و سازمانهای دولتی و خصوصی و ... فعالیت کنند.
2. نیاز جامعه به متخصصان فقه و حقوق:
با توجه به اینکه نظام حقوقی ایران مبتنی بر فقه اسلامی است، نیاز به متخصصان فقه و حقوق در جامعه بسیار بالا است.
3. امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر:
فارغالتحصیلان گرایش علوم فقه و حقوق میتوانند در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در رشتههای مختلف فقه و حقوق ادامه تحصیل دهند.
4. درآمد مناسب:
متخصصان فقه و حقوق در مشاغل مختلف از جمله قضاوت، وکالت و مشاوره حقوقی از درآمد مناسب و قابل قبولی برخوردارند.
5. جایگاه و منزلت اجتماعی:
متخصصان فقه و حقوق در جامعه از جایگاه و منزلت اجتماعی بالایی برخوردارند.
6. کسب مهارتهای مختلف:
تحصیل در گرایش علوم فقه و حقوق به دانشجویان کمک میکند تا مهارتهای مختلفی مانند تفکر منطقی، استدلال، تجزیه و تحلیل مسائل حقوقی، نگارش متون حقوقی و ... را کسب کنند.
7. آشنایی با مبانی فقهی و حقوقی اسلام:
تحصیل در این گرایش به دانشجویان کمک میکند تا با مبانی فقهی و حقوقی اسلام آشنا شوند و درک عمیقتری از دین اسلام پیدا کنند.
8. کمک به حل و فصل دعاوی و مناقشات حقوقی:
متخصصان فقه و حقوق میتوانند با استفاده از دانش و تخصص خود به حل و فصل دعاوی و مناقشات حقوقی کمک کنند.
9. ترویج و توسعه فرهنگ فقهی و حقوقی در جامعه:
متخصصان فقه و حقوق میتوانند با ارائه آموزشها و مشاورههای حقوقی به ترویج و توسعه فرهنگ فقهی و حقوقی در جامعه کمک کنند.
10. ارتقای سطح عدالت در جامعه:
متخصصان فقه و حقوق میتوانند با انجام وظایف خود در زمینههای مختلف مانند قضاوت، وکالت و ... به ارتقای سطح عدالت در جامعه کمک کنند.
در کنار مزایای گرایش علوم فقه و حقوق، معایبی نیز وجود دارد که باید قبل از انتخاب این گرایش به آنها توجه کرد.
برخی از معایب این گرایش عبارتند از:
1. دشواری و پیچیدگی برخی از دروس:
برخی از دروس این گرایش مانند اصول فقه، فقه مدنی و فقه جزایی از دروس دشوار و پیچیده هستند که نیاز به مطالعه و تلاش زیادی دارند.
2. رقابت بالا در بازار کار:
با توجه به تعداد زیاد فارغالتحصیلان این گرایش، رقابت برای ورود به بازار کار بالا است.
3. نیاز به مطالعه و تحقیق مداوم:
متخصصان فقه و حقوق برای اینکه در کار خود موفق باشند، باید به طور مداوم مطالعه و تحقیق کنند و از جدیدترین قوانین و مقررات حقوقی مطلع باشند.
4. محدودیت در برخی از زمینههای فعالیت:
برخی از زمینههای فعالیت مانند قضاوت و وکالت در ایران به مسلمانان اختصاص دارد.
5. عدم تطابق کامل دروس با نیازهای بازار کار:
برخی از فارغالتحصیلان این گرایش معتقدند که دروس ارائه شده در دانشگاهها به طور کامل با نیازهای بازار کار تطابق ندارد.
6. طولانی بودن دوره تحصیل:
دوره دکتری در رشته فقه و حقوق در ایران 5 سال طول میکشد.
7. نیاز به تسلط به زبان عربی:
برای مطالعه منابع فقهی و حقوقی، نیاز به تسلط به زبان عربی است.
8. عدم وجود فرصتهای شغلی مناسب در برخی از مناطق:
در برخی از مناطق، فرصتهای شغلی مناسب برای فارغالتحصیلان این گرایش وجود ندارد.
9. نیاز به گذراندن دورههای کارآموزی:
برای ورود به برخی از مشاغل مانند وکالت، نیاز به گذراندن دورههای کارآموزی است.
10. محدودیت در انتخاب موضوع برای پایان نامه:
با توجه به محدودیتهای موجود در زمینه فقه و حقوق، انتخاب موضوع برای پایان نامه میتواند دشوار باشد.
در نهایت، انتخاب گرایش علوم فقه و حقوق باید با توجه به علاقه، استعداد و تواناییهای فرد و همچنین با در نظر گرفتن مزایا و معایب این گرایش انجام شود.
علاوه بر معایب ذکر شده، ممکن است معایب دیگری نیز برای این گرایش وجود داشته باشد که به شرایط و موقعیت افراد بستگی دارد.
به طور کلی، گرایش علوم فقه و حقوق دارای مزایا و معایب خاص خود است. قبل از انتخاب این گرایش، باید به طور کامل تحقیق و بررسی کنید و با در نظر گرفتن تمام جوانب، تصمیم مناسب را بگیرید.
مهاجرت تحصیلی و کاری فارغ التحصیلان گرایش علوم فقه و حقوق به عوامل مختلفی مانند کشور مقصد، مقطع تحصیلی، رشته تحصیلی، سابقه کار و تسلط به زبان بستگی دارد.
در اینجا به چند نکته کلی در مورد مهاجرت تحصیلی و کاری فارغ التحصیلان این گرایش اشاره میکنیم:
مهاجرت تحصیلی:
انتخاب کشور مقصد:
برای انتخاب کشور مقصد باید به عواملی مانند رتبه دانشگاهها، هزینههای تحصیل و زندگی، شرایط بورسیه، زبان تدریس و قوانین مربوط به مهاجرت تحصیلی توجه کرد.
انتخاب دانشگاه:
پس از انتخاب کشور مقصد، باید دانشگاه مورد نظر خود را انتخاب کنید. برای این کار میتوانید به رتبه دانشگاهها، رشتههای تحصیلی ارائه شده، شرایط پذیرش و هزینههای تحصیل توجه کنید.
ارائه مدارک مورد نیاز:
برای پذیرش در دانشگاههای خارجی، باید مدارک مورد نیاز مانند مدرک تحصیلی، ریزنمرات، گواهی زبان و انگیزه نامه را ارائه کنید.
دریافت ویزا:
پس از پذیرش در دانشگاه، باید برای دریافت ویزای تحصیلی اقدام کنید.
مهاجرت کاری:
انتخاب کشور مقصد:
برای انتخاب کشور مقصد باید به عواملی مانند نیاز بازار کار به تخصص شما، شرایط کار و زندگی، قوانین مربوط به مهاجرت کاری و زبان مورد نیاز توجه کرد.
پیدا کردن شغل:
میتوانید از طریق جستجو در سایتهای کاریابی، شرکت در کنفرانسها و سمینارهای تخصصی و یا ارتباط با شرکتهای مرتبط، شغل مناسب خود را پیدا کنید.
دریافت ویزا:
پس از پیدا کردن شغل، باید برای دریافت ویزای کاری اقدام کنید.
برخی از کشورهایی که برای مهاجرت تحصیلی و کاری فارغ التحصیلان گرایش علوم فقه و حقوق مناسب هستند عبارتند از:
مالزی:
کشور مالزی دارای دانشگاههایی با رتبه بالا و هزینههای تحصیل و زندگی مناسب است. همچنین، قوانین مربوط به مهاجرت تحصیلی به مالزی نسبتاً آسان است.
ترکیه:
کشور ترکیه نیز دارای دانشگاههای با رتبه بالا و هزینههای تحصیل و زندگی مناسب است. همچنین، زبان ترکی استانبولی به زبان فارسی نزدیک است و یادگیری آن آسان است.
کانادا:
کشور کانادا دارای بازار کار قوی و نیاز به متخصصان فقه و حقوق است. همچنین، قوانین مربوط به مهاجرت کاری به کانادا نسبتاً آسان است.
آلمان:
کشور آلمان دارای دانشگاههای با رتبه بالا و هزینههای تحصیل رایگان است. همچنین، بازار کار قوی در زمینه حقوق در آلمان وجود دارد.
انگلستان:
کشور انگلستان دارای دانشگاههای با رتبه بالا و سابقه طولانی در زمینه آموزش حقوق است. همچنین، بازار کار قوی در زمینه حقوق در انگلستان وجود دارد.
در نهایت، انتخاب کشور مقصد و نوع مهاجرت (تحصیلی یا کاری) باید با توجه به شرایط و اهداف فردی شما انجام شود.
چاپ مقاله در گرایش علوم فقه و حقوق میتواند به ارتقای رزومه تحصیلی و شغلی شما کمک کند.
در اینجا به چند نکته کلی در مورد چاپ مقاله در این گرایش اشاره میکنیم:
1. انتخاب موضوع:
موضوع مقاله باید جدید، جذاب و مرتبط با گرایش علوم فقه و حقوق باشد.
2. انجام تحقیقات:
قبل از نگارش مقاله، باید به طور کامل در مورد موضوع مورد نظر تحقیق کنید.
3. نگارش مقاله:
مقاله باید به زبان فارسی یا انگلیسی و با رعایت اصول نگارش علمی نوشته شود.
4. انتخاب مجله:
مجله مورد نظر باید معتبر و مرتبط با موضوع مقاله باشد.
5. ارسال مقاله:
مقاله را به همراه فرم مربوطه به مجله مورد نظر ارسال کنید.
6. داوری مقاله:
مقاله توسط داوران مجله مورد داوری قرار میگیرد.
7. پذیرش یا رد مقاله:
در صورت پذیرش مقاله، مقاله در مجله چاپ خواهد شد.
نکات تکمیلی:
در انتخاب موضوع مقاله، به علایق و تخصص خود توجه کنید.
موضوع مقاله را به گونهای انتخاب کنید که منابع و اطلاعات کافی در مورد آن وجود داشته باشد.
از اساتید و صاحب نظران در انتخاب موضوع و نگارش مقاله خود کمک بگیرید.
قبل از ارسال مقاله، آن را به طور کامل ویراستاری کنید.
در صورت رد شدن مقاله، ناامید نشوید و دوباره تلاش کنید.
با رعایت این نکات، میتوانید شانس خود را برای چاپ مقاله در گرایش علوم فقه و حقوق افزایش دهید.