بیومکانیک ورزشی علمی میان رشتهای است که با بکارگیری قوانین فیزیک و مکانیک در حرکات ورزشی ، تجزیه و تحلیل عمل و عکس العمل نیروهای داخلی و خارجی بر بدن انسان صحبت میکند.
در واقع این علم به بررسی چگونگی حرکت بدن انسان در حین انجام فعالیتهای ورزشی و تاثیر عوامل مختلف مانند عضلات، مفاصل، تاندونها، رباطها و سیستمهای عصبی و تنفسی بر این حرکات میپردازد.
هدف نهایی بیومکانیک ورزشی، کمک به ورزشکاران برای بهبود عملکردشان از طریق درک بهتر نحوه حرکت بدن و یافتن راههایی برای افزایش کارایی و قدرت و همچنین پیشگیری از آسیب دیدگی است.
مباحث اصلی بیومکانیک ورزشی عبارتند از:
مکانیک بدن: شامل مطالعه ساختار و عملکرد اندامهای مختلف بدن انسان و نحوه حرکت آنها در حین انجام فعالیتهای ورزشی است.
بیومکانیک حرکت: شامل مطالعه قوانین فیزیک و مکانیک که بر حرکت بدن انسان حاکم هستند و نحوه اعمال این قوانین در حین انجام فعالیتهای ورزشی است.
بیودینامیک: شامل مطالعه نیروهای داخلی و خارجی که بر بدن انسان در حین انجام فعالیتهای ورزشی وارد میشوند و نحوه تاثیر این نیروها بر حرکت بدن است.
کنترل حرکتی: شامل مطالعه نحوه کنترل حرکات بدن توسط سیستم عصبی و عضلانی اسکلتی است.
تجهیزات ورزشی: شامل مطالعه طراحی و عملکرد تجهیزات ورزشی و نحوه تاثیر آنها بر حرکت بدن انسان است.
کاربردهای بیومکانیک ورزشی:
بهبود عملکرد ورزشی: بیومکانیک ورزشی میتواند به ورزشکاران در بهبود عملکردشان از طریق درک بهتر نحوه حرکت بدن و یافتن راههایی برای افزایش کارایی و قدرت کمک کند.
پیشگیری از آسیب دیدگی: بیومکانیک ورزشی میتواند به شناسایی عواملی که میتوانند منجر به آسیب دیدگی شوند و یافتن راههایی برای پیشگیری از آنها کمک کند.
توانبخشی: بیومکانیک ورزشی میتواند در توانبخشی ورزشکاران مصدوم و بازگرداندن آنها به فعالیتهای ورزشی استفاده شود.
طراحی تجهیزات ورزشی: بیومکانیک ورزشی میتواند در طراحی تجهیزات ورزشی که به بهبود عملکرد و پیشگیری از آسیب دیدگی کمک میکنند استفاده شود.
آموزش: بیومکانیک ورزشی میتواند در آموزش مربیان و ورزشکاران در مورد نحوه حرکت بدن و نحوه بهبود عملکرد استفاده شود.
دانشگاههایی که رشته بیومکانیک ورزشی را ارائه میکنند:
دانشگاه تهران
دانشگاه شهید بهشتی
دانشگاه اصفهان
دانشگاه تبریز
دانشگاه علوم پزشکی ایران
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
دانشگاه علوم پزشکی مازندران
دانشگاه علوم پزشکی تبریز
شرایط ادامه تحصیل در رشته بیومکانیک ورزشی:
متقاضیان ادامه تحصیل در رشته بیومکانیک ورزشی در مقطع کارشناسی ارشد باید دارای مدرک کارشناسی در رشتههای تربیت بدنی و علوم ورزشی، فیزیولوژی ورزشی، بیومکانیک، مهندسی بیومکانیک، یا رشتههای مرتبط باشند.
1. بیومکانیک رشتههای ورزشی خاص:
تجزیه و تحلیل بیومکانیکی حرکات و تکنیکهای ورزشی در رشتههای خاص مانند فوتبال، بسکتبال، دوومیدانی، شنا و ژیمناستیک.
بررسی عوامل موثر بر عملکرد ورزشی در رشتههای خاص و ارائه راهبردهای بهینهسازی عملکرد.
طراحی و توسعه ابزارها و فناوریهای جدید برای ارزیابی و تجزیه و تحلیل بیومکانیکی حرکات ورزشی.
2. بیومکانیک آسیبهای ورزشی:
بررسی علل بیومکانیکی آسیبهای ورزشی رایج و ارائه راهبردهای پیشگیری از آنها.
توسعه روشهای جدید توانبخشی برای بهبودی از آسیبهای ورزشی با تمرکز بر بیومکانیک حرکت.
بررسی اثرات مداخلات مختلف توانبخشی بر بیومکانیک حرکت و عملکرد ورزشی.
3. بیومکانیک تجهیزات و البسه ورزشی:
طراحی و توسعه تجهیزات و البسه ورزشی جدید با تمرکز بر بهبود عملکرد و کاهش خطر آسیب.
ارزیابی اثرات بیومکانیکی تجهیزات و البسه ورزشی بر حرکت و عملکرد انسان.
بررسی تطابق تجهیزات و البسه ورزشی با نیازهای خاص ورزشکاران در رشتههای مختلف.
4. بیومکانیک شبیهسازیهای کامپیوتری:
توسعه مدلهای شبیهسازی کامپیوتری برای پیشبینی حرکت و عملکرد انسان در حین انجام فعالیتهای ورزشی.
استفاده از شبیهسازیهای کامپیوتری برای طراحی و بهینهسازی حرکات ورزشی.
بررسی اثرات عوامل مختلف مانند خستگی، شرایط محیطی و تجهیزات ورزشی بر حرکت و عملکرد انسان با استفاده از شبیهسازیهای کامپیوتری.
5. بیومکانیک و نوروبیومکانیک:
بررسی رابطه بین سیستم عصبی و حرکت انسان در حین انجام فعالیتهای ورزشی.
مطالعه مکانیسمهای کنترل عصبی حرکت و چگونگی تاثیر آنها بر عملکرد ورزشی.
توسعه روشهای جدید برای آموزش و تمرین سیستم عصبی-عضلانی برای بهبود عملکرد ورزشی.
در اینجا چند نمونه از بهترین مجلات علمی پژوهشی ایرانی در گرایش بیومکانیک ورزشی آورده شده است:
مجله پژوهشهای علوم ورزشی
این مجله به انتشار مقالات در زمینههای مختلف علوم ورزشی از جمله بیومکانیک ورزشی میپردازد.
مجله فیزیولوژی ورزشی ایران
این مجله به انتشار مقالات در زمینه فیزیولوژی ورزشی و علوم مرتبط با آن از جمله بیومکانیک ورزشی میپردازد.
مجله توانبخشی ورزشی ایران
این مجله به انتشار مقالات در زمینه توانبخشی ورزشی و علوم مرتبط با آن از جمله بیومکانیک ورزشی میپردازد.
مجله پژوهشهای رفتار حرکتی
این مجله به انتشار مقالات در زمینه رفتار حرکتی و علوم مرتبط با آن از جمله بیومکانیک ورزشی میپردازد.
مجله علوم ورزشی کاربردی
این مجله به انتشار مقالات در زمینه علوم ورزشی کاربردی و علوم مرتبط با آن از جمله بیومکانیک ورزشی میپردازد.
علاوه بر این مجلات، تعدادی مجله علمی پژوهشی دیگر نیز در ایران وجود دارد که به طور کلی علوم ورزشی را منتشر میکنند، اما ممکن است بخشهایی نیز به بیومکانیک ورزشی اختصاص داشته باشند. هنگام انتخاب مجلهای برای ارسال مقاله، مهم است که دامنه مجله و همچنین کیفیت مقالات منتشر شده در آن را در نظر بگیرید.
انتخاب بهترین مجله برای انتشار مقاله تان به عوامل مختلفی مانند زمینه تحقیقاتی خاص شما، نوع مقاله (تحقیقی، مروری، ... ) و اولویت هایتان (ضریب تاثیر، فرایند داوری، ...) بستگی دارد.
با این حال، در اینجا لیستی از معتبرترین مجلات ISI و اسکوپوس در حوزه بیومکانیک ورزشی ارائه می شود که می تواند به شما در انتخاب نهایی کمک کند:
مجلات ISI:
Journal of Biomechanics
با ضریب تاثیر 5.524، این مجله معتبرترین مجله در حوزه بیومکانیک به شمار می رود و مقالاتی در زمینه های مختلف بیومکانیک ورزشی، از جمله بیومکانیک اندام ها، بیومکانیک عصبی عضلانی، بیومکانیک حرکت انسان و ... منتشر می کند.
Sports Biomechanics
با ضریب تاثیر 4.167، این مجله بر روی کاربرد بیومکانیک در ورزش تمرکز دارد و مقالاتی در زمینه های مختلف بیومکانیک ورزشی، از جمله بیومکانیک رشته های ورزشی خاص، بیومکانیک تجهیزات ورزشی و بیومکانیک توانبخشی ورزشی منتشر می کند.
Human Movement Science
با ضریب تاثیر 4.011، این مجله مقالاتی در زمینه های مختلف علوم حرکتی انسان، از جمله بیومکانیک، کنترل حرکتی و یادگیری حرکتی منتشر می کند و بخش قابل توجهی از آن به بیومکانیک ورزشی اختصاص دارد.
European Journal of Applied Physiology
با ضریب تاثیر 3.821، این مجله مقالاتی در زمینه های مختلف فیزیولوژی ورزشی، از جمله بیومکانیک، فیزیولوژی عصبی عضلانی و متابولیسم ورزشی منتشر می کند و گاه به مباحث مرتبط با بیومکانیک ورزشی نیز می پردازد.
Journal of Sports Sciences
با ضریب تاثیر 3.544، این مجله مقالاتی در زمینه های مختلف علوم ورزشی، از جمله بیومکانیک، فیزیولوژی ورزشی، روانشناسی ورزشی و ... منتشر می کند و بخش قابل توجهی از آن به بیومکانیک ورزشی اختصاص دارد.
مجلات اسکوپوس:
Journal of Sports Science and Medicine
با ضریب تاثیر 4.167، این مجله بر روی کاربرد بیومکانیک در ورزش تمرکز دارد و مقالاتی در زمینه های مختلف بیومکانیک ورزشی، از جمله بیومکانیک رشته های ورزشی خاص، بیومکانیک تجهیزات ورزشی و بیومکانیک توانبخشی ورزشی منتشر می کند.
International Journal of Sports Medicine
با ضریب تاثیر 3.712، این مجله مقالاتی در زمینه های مختلف پزشکی ورزشی، از جمله بیومکانیک، آسیب شناسی ورزشی و توانبخشی ورزشی منتشر می کند و بخش قابل توجهی از آن به بیومکانیک ورزشی اختصاص دارد.
Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports
با ضریب تاثیر 3.445، این مجله مقالاتی در زمینه های مختلف علوم ورزشی، از جمله بیومکانیک، فیزیولوژی ورزشی، روانشناسی ورزشی و ... منتشر می کند و بخش قابل توجهی از آن به بیومکانیک ورزشی اختصاص دارد.
Sports Medicine
با ضریب تاثیر 3.331، این مجله مقالاتی در زمینه های مختلف پزشکی ورزشی، از جمله بیومکانیک، آسیب شناسی ورزشی و توانبخشی ورزشی منتشر می کند
انتخاب گرایش بیومکانیک ورزشی برای ادامه تحصیل میتواند مزایای متعددی برای شما داشته باشد. برخی از این مزایا عبارتند از:
1. ورود به زمینه شغلی جذاب و پویا:
بیومکانیک ورزشی یک زمینه شغلی جذاب و پویا است که در آن میتوانید از علم و دانش خود برای کمک به ورزشکاران در بهبود عملکردشان و رسیدن به اهدافشان استفاده کنید.
2. کمک به ارتقای سطح ورزش کشور:
با فعالیت در این رشته میتوانید به ارتقای سطح ورزش کشور و شناسایی و پرورش استعدادهای ورزشی کمک کنید.
3. امکان کار با افراد مختلف:
در این رشته میتوانید با افراد مختلف از جمله ورزشکاران، مربیان، فیزیوتراپها، و دانشمندان ورزشی کار کنید.
4. انجام کارهای عملی و میدانی:
برخلاف بسیاری از رشتههای دیگر، در این رشته میتوانید علاوه بر کارهای تئوری، کارهای عملی و میدانی نیز انجام دهید.
5. امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر:
شما میتوانید پس از اتمام دوره کارشناسی ارشد، در رشته بیومکانیک ورزشی یا رشتههای مرتبط مانند فیزیولوژی ورزشی، مهندسی بیومکانیک، و علوم اعصاب ورزشی ادامه تحصیل دهید.
6. درآمد مناسب:
فارغ التحصیلان گرایش بیومکانیک ورزشی میتوانند از درآمد مناسبی برخوردار شوند.
7. شغل با ثبات:
با توجه به نیاز روزافزون به متخصصان بیومکانیک ورزشی، این شغل از ثبات شغلی بالایی برخوردار است.
8. فرصت سفر به کشورهای مختلف:
شما میتوانید با فعالیت در این رشته به کشورهای مختلف سفر کنید و در کنفرانسها و سمینارهای بین المللی شرکت کنید.
1. بازار کار محدود:
با وجود پتانسیل بالا، بازار کار برای فارغ التحصیلان بیومکانیک ورزشی در ایران به طور کامل اشباع نشده است.
فرصت های شغلی در این زمینه عمدتاً در دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی، تیم های ورزشی حرفه ای و کلینیک های فیزیوتراپی یافت می شود.
رقابت برای این شغل ها می تواند شدید باشد، به خصوص در سطوح مدیریتی و تخصصی.
2. حقوق و مزایای متوسط:
به طور کلی، فارغ التحصیلان بیومکانیک ورزشی حقوق و مزایایی متوسط نسبت به فارغ التحصیلان رشته های دیگر دارند.
این امر به دلیل ماهیت تخصصی و نسبتاً جدید این رشته است.
با این حال، با کسب تجربه و تخصص بیشتر، می توان به تدریج حقوق و مزایای بالاتری را انتظار داشت.
3. نیاز به تحصیلات تکمیلی:
برای یافتن شغل های تخصصی و پردرآمد در این رشته، معمولاً داشتن مدرک کارشناسی ارشد یا دکترا ضروری است.
این امر مستلزم صرف زمان و هزینه بیشتر برای تحصیل است.
4. ماهیت بین رشته ای:
بیومکانیک ورزشی رشته ای بین رشته ای است که در تقاطع علوم مختلفی مانند مهندسی، فیزیولوژی، زیست شناسی و علوم ورزشی قرار دارد.
این امر می تواند تسلط بر همه این علوم را دشوار کند و مستلزم یادگیری مداوم باشد.
5. کار فیزیکی:
برخی از مشاغل در این زمینه، مانند مربیگری ورزشی یا فیزیوتراپی، ممکن است نیاز به فعالیت بدنی و کار فیزیکی داشته باشند.
این امر می تواند برای افراد با مشکلات جسمی یا تناسب اندام ضعیف چالش برانگیز باشد.
فارغ التحصیلان بیومکانیک ورزشی میتوانند در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکترا برای ادامه تحصیل به خارج از کشور مهاجرت کنند.
کشورهای محبوب برای مهاجرت تحصیلی:
ایالات متحده آمریکا: ایالات متحده آمریکا به دلیل سابقه قوی در تحقیقات بیومکانیک ورزشی، مقصدی محبوب برای فارغ التحصیلان این رشته است. دانشگاههای ایالات متحده طیف گستردهای از برنامههای کارشناسی ارشد و دکترا در بیومکانیک ورزشی را ارائه میدهند و بسیاری از آنها امکانات تحقیقاتی پیشرفتهای دارند.
کانادا: کانادا کشوری دیگر با سیستم آموزشی قوی است که طیف گستردهای از برنامههای کارشناسی ارشد و دکترا در بیومکانیک ورزشی را ارائه میدهد. دانشگاههای کانادا به دلیل تمرکز بر تحقیقات کاربردی و فرصتهای کارآموزی در صنعت شناخته شدهاند.
استرالیا: استرالیا کشوری دیگر با دانشگاههای با رتبه بالا است که برنامههای کارشناسی ارشد و دکترا در بیومکانیک ورزشی را ارائه میدهد. دانشگاههای استرالیا به رویکرد عملی به تحقیقات و فرصتهای برای انجام تحقیقات در فضای باز معروف هستند.
آلمان: آلمان به دلیل سابقه طولانی در علوم ورزشی و مهندسی، مقصدی محبوب برای فارغ التحصیلان بیومکانیک ورزشی است. دانشگاههای آلمان برنامههای کارشناسی ارشد و دکترا در بیومکانیک ورزشی با تمرکز بر بیومکانیک، فیزیولوژی و علوم اعصاب ارائه میدهند.
هلند: هلند کشوری دیگر با سیستم آموزشی قوی است که طیف گستردهای از برنامههای کارشناسی ارشد و دکترا در بیومکانیک ورزشی را ارائه میدهد. دانشگاههای هلند به دلیل رویکرد بین رشتهای به تحقیقات و همکاریهای قوی با صنعت شناخته شدهاند.
مواردی که باید قبل از مهاجرت برای تحصیل در نظر بگیرید:
مورد علاقه خود را مشخص کنید: زمینههای مختلفی در بیومکانیک ورزشی وجود دارد، بنابراین مهم است که قبل از انتخاب کشور و دانشگاه، مورد علاقه خود را مشخص کنید.
الزامات زبان: اکثر برنامههای کارشناسی ارشد و دکترا به زبان انگلیسی ارائه میشوند، اما ممکن است لازم باشد قبل از شروع تحصیل به زبان کشور میزبان مسلط شوید.
هزینه تحصیل و زندگی: هزینه تحصیل و زندگی در کشورهای مختلف متفاوت است، بنابراین مهم است که قبل از مهاجرت بودجه خود را به دقت برنامه ریزی کنید.
فرصت های شغلی: اگر قصد دارید بعد از فارغ التحصیلی در کشور میزبان بمانید، مهم است که قبل از مهاجرت تحقیقات خود را در مورد فرصت های شغلی انجام دهید.
فارغ التحصیلان بیومکانیک ورزشی با طیف وسیعی از مهارتهای قابل انتقال، از جمله تفکر انتقادی، حل مسئله و مهارتهای تحلیلی قوی، از فرصتهای شغلی مختلفی در طیف وسیعی از صنایع برخوردار هستند.
برخی از مشاغلی که فارغ التحصیلان بیومکانیک ورزشی ممکن است برای آنها مناسب باشند عبارتند از:
محقق: فارغ التحصیلان بیومکانیک ورزشی میتوانند در دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی و شرکتهای خصوصی در زمینههای مختلفی مانند بیومکانیک، فیزیولوژی و علوم اعصاب تحقیق کنند.
متخصص بیومکانیک: فارغ التحصیلان بیومکانیک ورزشی میتوانند به عنوان متخصص بیومکانیک در زمینههایی مانند توانبخشی ورزشی، ارتوپدی و طراحی و توسعه تجهیزات ورزشی کار کنند.
مربی ورزشی: فارغ التحصیلان بیومکانیک ورزشی میتوانند به عنوان مربی ورزشی در سطوح مختلف از جمله ورزشکاران نخبه، ورزشکاران دانشگاهی و افراد عادی کار کنند.
ارائه دهنده توانبخشی: فارغ التحصیلان بیومکانیک ورزشی میتوانند به عنوان فیزیوتراپیست، کاردرمانگر یا متخصص توانبخشی ورزشی کار کنند.
استاد دانشگاه: فارغ التحصیلان بیومکانیک ورزشی میتوانند در دانشگاهها و کالجها در زمینههای مختلف بیومکانیک ورزشی تدریس و پژوهش کنند.
چاپ مقاله در یک مجله علمی معتبر، گامی مهم در جهت به اشتراک گذاشتن یافته های تحقیقاتی شما با جامعه علمی و ارتقای رزومه تحصیلی تان به شمار می رود. برای چاپ مقاله در گرایش بیومکانیک ورزشی، باید مراحل زیر را دنبال کنید:
1. انتخاب موضوع و انجام تحقیق:
ابتدا باید موضوعی را در حوزه بیومکانیک ورزشی انتخاب کنید که به آن علاقه دارید و در مورد آن اطلاعات کافی دارید.
سپس باید با مطالعه منابع علمی و انجام تحقیقات، به درک عمیقی از موضوع مورد نظرتان برسید.
در این مرحله، جمع آوری داده ها و انجام تجزیه و تحلیل های لازم نیز حائز اهمیت است.
2. نگارش مقاله:
پس از انجام تحقیقات، باید یافته های خود را به صورت مقاله ای علمی و منسجم نگارش کنید.
ساختار مقاله باید شامل بخش های مقدمه، مروری بر ادبیات، روش تحقیق، یافته ها، بحث و نتیجه گیری باشد.
در نگارش مقاله باید از اصول نگارش علمی و از زبانی واضح و دقیق استفاده کنید.
3. انتخاب مجله:
با توجه به موضوع مقاله تان، باید مجله ای علمی معتبر در حوزه بیومکانیک ورزشی را برای ارسال مقاله تان انتخاب کنید.
می توانید با جستجو در پایگاه های اطلاعاتی مانند Web of Science و Scopus، لیست کاملی از این مجلات را بدست آورید.
هنگام انتخاب مجله، به ضریب تاثیر، زمینه تحقیقاتی مجله، فرایند داوری و مدت زمان انتشار مقاله توجه کنید.
4. آماده سازی مقاله برای ارسال:
باید مقاله تان را مطابق با دستورالعمل های نگارش و ارسال مقاله مجله مورد نظر فرمت بندی کنید.
این دستورالعمل ها معمولا در وب سایت مجله یا در شماره های اخیر آن قابل مشاهده هستند.
پس از فرمت بندی مقاله، باید آن را به همراه سایر مدارک مورد نیاز به دبیرخانه مجله ارسال کنید.
5. داوری و پذیرش مقاله:
پس از ارسال مقاله، دبیرخانه مجله آن را برای داوری به چند متخصص در حوزه بیومکانیک ورزشی ارسال می کند.
اگر مقاله تان از نظر داوران مورد تایید قرار گیرد، برای چاپ در مجله پذیرفته می شود.
در غیر این صورت، داوران نظرات و پیشنهادات خود را برای اصلاح مقاله به شما ارائه می دهند.