پروپوزال و مقاله نویسی دانشجویی

همه کسانی که می‌خواهند با ورود به دانشگاه در رشته مورد علاقه خود به تمامی آرزوهای خود دست یابند، در مراحل لیسانس به بالاتر نیاز به نوشتن مقاله و پایان نامه دارند که نوشتن این موارد یکی از دغدغه‌های اساسی هر یک از دانشجویان فوق لیسانس و دکترا به شمار می‌آید.

البته باید خاطر نشان کرد که کلیه دانشجویان و به ویژه کسانی که قصد مهاجرت تحصیلی دارند؛ علاوه بر موارد ذکر شده دغدغه‌های بسیار زیادی دارند که می‌بایست به منظور به تحقق نشستن رویاهای خود تمامی مشکلات و موانع و رنج دوری و غربت را تحمل نمود تا در نهایت بتوان به موفقیت‌های چشم‌گیری در زمینه‌های علمی نائل آمد.

بنابراین در صورتی که قصد خروج از کشور را دارید و می‌خواهید با مهاجرت تحصیلی در یکی از دانشگاه‌های معتبر بین‌المللی شانس خود را برای پذیرش تحصیلی بالاتر ببرید؛ نیاز به نوشتن مقاله و اختراعات و اکتشافاتی دارید که با استفاده از آن‌ها رفته رفته به رویای شیرین فارغ‌التحصیل شدن در یکی از دانشگاه‌های مطرح جهان دست یابید. در غیر این صورت نیز در مرحله کارشناسی ارشد و دکتری در کلیه دانشگاه‌های ایران در تمامی رشته‌ها شما ملزم به نوشتن مقاله و پایان‌نامه‌هایی هستید که رزومه شما را در نهایت تشکیل می‌دهند.

 

مقاله و مقاله نویسی

یکی از بخش‌های شیرین تحصیلی که دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا زیاد با آن سر و کار دارند؛ نوشتن مقاله و مقاله نویسی است که هر چقدر بتوان مقاله‌های بیس و استاندارد بیشتری را برای خود در مجله‌های معتبر مقالات علمی – پژوهشی به رشته تحریر درآورند؛ می‌توان رزومه خود را قوی‌تر کرد تا با داشتن این مقاله‌های استاندارد تمامی مدارج علمی را یکی پس از دیگری طی کرد و کم کم خود را به یک تخصص رساند که با استفاده از این تخصص می‌توان آینده شغلی و کاری خود را در آینده‌ای نه چندان زود تضمین نمود.

برای نوشتن یک مقاله علمی – پژوهشی به روز و جدید در مقالات علمی – پژوهشی می‌بایست حتما یک سری اصول و قوانین را رعایت کرد و بر طبق استانداردهای مجله مورد نظر، مقاله خود را ارسال نموده تا با نام و نام خانوادگی خویش در مجلات معتبر درج گردد. بنابراین در صورتی که شما می‌خواهید در مقاطع مختلف تحصیلی وارد یکی از دانشگاه‌های معتبر بین‌المللی شوید.

پیش از ورود به این گونه دانشگاه‌ها بهتر است از همین الان به فکر به رشته درآوردن مقالات به روز و استانداردی باشید تا رزومه خود را قوی‌تر سازید. این نکته را نیز در نظر داشته باشید که هر چقدر رزومه شما قوی‌تر باشد؛ شانس شما برای پذیرش تحصیلی بالاتر است. در صورت داشتن مقالات پذیرش شده بایستی آن‌ها را به همراه مدارک شناسایی و مدرک‌های تحصیلی خود ارسال نمایید تا مورد بحث و بررسی قرار گیرند.

 

نوشتن پروپوزال

پروپوزال نیز مرحله‌ای پیش از نوشتن پایان‌نامه کارشناسی ارشد یا رساله‌های دکتری به شمار می‌آید که شما علاوه بر نوشتن مقاله و پس از یافتن موضوع مقاله خود می‌بایست پروپوزال خود را نیز به دانشگاه مربوطه ارسال نمایید. نوشتن پروپوزال فقط برای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری است که پیش از نوشتن پایان‌نامه یا رساله خود می‌بایست حتما در حدود 10 صفحه طبق استانداردهای دانشگاه مورد نظر پروپوزالی را برای دانشگاه خود ارسال نمایید.

پیش از نوشتن پروپوزال و شروع به نوشتن پایان‌نامه و رساله بهتر است به فکر موضوع مقاله‌ای جدید و به روز باشید تا پس از یافتن یک موضوع مقاله به روز و نوشتن و به چاپ رساندن آن پس از یک پروسه زمانی تقریبا طولانی مدت می‌توانید مقاله خود را گسترش داده و همان موضوع را به عنوان موضوع پایان‌نامه و رساله خود انتخاب کنید. به این صورت که موضوع مقاله خود را می‌توانید گسترش داده و نتایج و داده‌های بسیار زیاد دیگری را از دل آن مقاله می‌توانید بیرون آورید.

نکته‌ای که در اینجا خالی از لطف نیست؛ ذکر این مسئله است که حتما بایستی پس از یافتن موضوع پایان‌نامه خود آن را در سایت ایران داک جستجو کنید و مقالات و پایان‌نامه های نزدیک به آن را در نظر داشته باشید تا مبادا عنوان پایان‌نامه شما تکراری باشد و یا اینکه نزدیک به آن چیزی نوشته شده باشد. انجام این کار پیش از شروع پایان‌نامه لازم و ضروری است تا پایان‌نامه شما رنگ و بوی تکراری بودن را به خود نگیرد.

قالب پروپوزال

 پروپوزال که پیش از نوشتن پایان‌نامه و رساله دکتری لازم به نوشتن و دفاع کردن از آن می‌باشد؛ به عنوان یک مقدمه‌ای از پایان‌نامه شما می‌باشد و شامل مواردی همچون چکیده و مقدمه و شرح حالی کوتاه در خصوص موضوعات اصلی و تیترهای پر کاربرد در پایان نامه و رساله خود و نیز شامل منابع و نتیجه است. تمامی موارد گفته شده می‌بایست طبق ترتیب خود بیان شوند. ضمن اینکه نوشتن پروپوزال در هر دانشگاهی قالب بندی خاص خود را دارد که می‌بایست طبق دانشگاه مدنظر خویش رو به نوشتن پروپوزال آورید. به طور کلی قالب یک پروپوزال استاندارد به قرار زیر است:

• مقدمه
• بیان مسئله
• سوالات و فرضیات
• ضرورت پژوهش و اهمیت آن
• شیوه پژوهش
• پیشینه پژوهش
• باب‌بندی و فصل‌های پیشنهادی
• نتیجه پژوهش و یافته‌های تحقیق
• استفاده از منابع به روز و استاندارد

تمامی این مراحل بایستی به ترتیب در پروپوزال شما به خوبی رعایت شود.

مراحل پس از نوشتن پروپوزال

پس از نوشتن کامل پروپوزال و انجام اصلاحات ممکن یک نسخه از آن‌را باید به استاد راهنمای خود نشان بدهید تا اصلاحات آن‌را برای شما مشخص کند و نظرات و پیشنهادات لازمه را در این خصوص به شما گوشزد کند تا پروپوزال شما کاملا بی‌پیرایه باشد. پس از آن شما می‌توانید پروپوزال خود را با اعمال اصلاحات و پس از صلاحدید و رضایت استاد راهنما خود به گروه تحویل دهید تا پس از جلسه گروه روی پروپوزال شما بحث و تبادل نظر صورت گیرد تا در نهایت در خصوص تصویب یا عدم آن تصمیم‌گیری شود.

ماحصل مقطع تحصیلی با نوشتن یک پایان‌نامه سطح بالا

در صورتی که می‌خواهید در مقطع فوق لیسانس یا دکتری فارغ‌‎التحصیل شوید؛ شرط فارغ‌التحصیلی در درجه اول کسب نمرات قبولی در واحدهای امتحانی شماست. اما شرط اصلی و اساسی برای فارغ‌التحصیل شدن در مقطع فوق لیسانس و دکتری نوشتن یک پایان‌نامه خوب و قابل قبولی است که می‌تواند به عنوان ماحصل مقطع تحصیلی شما در دانشگاه مدنظر شما باشد.

برای نوشتن پایان‌نامه بهتر است پیش از هر چیزی به فکر موضوع مقاله باشید تا با نوشتن یک مقاله بیس و استاندارد آن را گسترش داده و از وجود همان در پایان‌نامه خود به خوبی بهره‌مند شوید. نکته‌ای که در این خصوص وجود دارد به عنوان توصیه همواره تأکید می‌شود که بیشترین هم و غم خویش را می‌بایست روی نگاشتن پایان‌نامه گذاشت. چرا که پایان‌نامه می‌تواند به عنوان هویت شما قلمداد گردد.

به همین علت است که همواره توصیه می‌شود که بایستی برای نوشتن پایان‌نامه تحقیقات گسترده‌ای صورت گیرد تا در نهایت بتوانید بهترین و به روزترین پایان‌نامه ممکن را نوشته تا علاوه بر لذت بردن خود از نوشتن پایان‌نامه بتوانید با نوشتن آن خدمتی به اقشار مختلف مردم کنید و مسئله جدید و جالب توجهی را برای آنان موشکافی کنید تا مورد توجه همگان قرار گیرد.

پایان‌نامه یا رساله

شاید در برخی از مطالب به جای پایان‌نامه، واژه رساله ذکر شود و همین مسئله این ابهام و سوال را برای شما ایجاد نماید که چه تفاوتی میان پایان‌نامه و رساله وجود دارد؟ آیا هر دو یک مسئله هستند یا با یکدیگر تفاوت دارند؟ برای پاسخگویی به این سوال بایستی اذعان داشت که پایان نامه و رساله هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند و هر دو به همان معنای ماحصل یک دانشجوی کارشناسی ارشد و دکتری در مقطع تحصیلی خود به شمار می‌آید. اما معمولا پایان‌نامه را برای دانشجویان کارشناسی ارشد و رساله را برای دانشجویان دکتری به کار می‌برند.

به این صورت که به پایان‌نامه دکتری، رساله دکتری اطلاق می‌شود. البته اگر برای پایان‌نامه دکتری هم به مانند پایان‌نامه کارشناسی ارشد دقیقا همین لفظ پایان‌نامه را به کار بگیرند؛ اشتباه فاحشی به شمار نمی‌آید و می‌توان همین واژه را برای ماحصل دکتری نیز به کار برد. ولی به طور کلی بهتر است به جای پایان‌نامه دکتری، رساله دکتری گفته شود. به همین علت است که هر گاه در این برگ نوشته سخن از پایان‌نامه در مقطع دکتری می‌شود؛ آن را به صورت رساله دکتری نوشته‌ایم که همان پایان‌نامه‌ای است که دانشجویان کارشناسی ارشد نیز با آن سر و کار دارند.

 

نوشتن یک مقاله استاندارد

برای آن که بخواهید یک مقاله استاندارد را بنویسید و آن‌را در یکی از مجلات علمی – پژوهشی معتبر به رشته چاپ برسانید؛ می‌بایست یک بازه زمانی تقریبا طولانی مدت را در این راستا در نظر بگیرید تا در این بازه زمانی نامشخص و طولانی مدت تحقیقات گسترده‌ای را برای دست‌یابی به نتیجه‌های لازم و نوشتن مطالب جدید و شایان توجه صورت بخشید. برای این منظور می‌توانید به کتابخانه‌های معتبر در دانشگاه خود و نیز دانشگاه‌های معتبر دیگر مراجعه کنید و یا به صورت مجازی در وب سایت‌های معتبری وارد شده تا بتوانید مطالب علمی مفیدی را در خصوص موضوع مقاله خود به دست آورید و از آن‌ها در نوشتن مقاله خود به خوبی استفاده به عمل آورید.

در کلیه دانشگاه‌های کشور در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری دروسی تحت عنوان روش تحقیق و مقاله نویسی به این گونه از دانشجویان آموزش داده می‌شود که در این دروس تمامی اصول و قوانین مقاله نویسی به آن‌ها آموزش داده می‌شود تا طبق آن مقالات خود را به رشته تحریر درآورند. اما نوشتن مقاله علاوه بر این زیر و بم‌های زیاد، می‌بایست در وهله نخست جدید و به روز باشد و برای جامعه شما بسیار مفید باشد تا بتوان به موضوع مقاله مورد نظر استناد ورزید و از اطلاعات و داده‌های مورد نظر در آن به خوبی بهره‌مند شد.

دفاع کردن از موضوع پروپوزال و پایان‌نامه

پیشتر با پروپوزال آشنا شدید؛ در صورتی که شما پروپوزال خود را نوشته‌اید و یا تا مرحله تمام شدن پایان‌نامه یا رساله خود نائل آمدید؛ یکی از استرس آور‌ترین مرحله‌های دانشجویی؛ دفاع کردن از پروپوزال و به ویژه دفاع از پایان‌نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری است. به این صورت که شما به عنوان یک دانشجو در مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری می‌بایست حتما از پایان‌نامه یا رساله خود دفاع کنید. دفاع کردن در پایان‌نامه در هر یک از مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری به این صورت است که شما نسبت به آن چیزی که نوشته‌اید؛ متعهد هستید و بایستی در برابر استاد راهنما و مشاور و داور یا داورهای پایان‌نامه خود از آن چیزی که نوشته‌اید؛ دفاع کنید و تمامی سوالات و ابهامات را به طور کلی برطرف کنید.

بنابراین سخت‌ترین و البته مهمترین بخش دوران دانشجوی شما چه در داخل ایران و چه برای دانشجویانی که با مهاجرت تحصیلی در کشورهای خارجی مشغول به تحصیل هستند؛ همین نوشتن پایان‌نامه یا رساله دکتری است که در نهایت با نمره‌ای که به شما داده می‌شود؛ اعتبار پایان‌نامه یا رساله شما مشخص می‌شود.

چند نکته اساسی در خصوص موضوع مقاله و نوشتن پایان‌نامه

در خصوص پیدا کردن موضوع مقاله و نوشتن پایان‌نامه یا رساله چندین نکته وجود دارد که در این بخش به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌شود. لذا دانشجویانی که قصد نوشتن پایان‌نامه یا پیدا کردن مقاله دارند و نمی‌دانند  از کجا شروع کنند و به چه صورتی مقاله و پایان‌نامه خود را صورت بخشند؛ بهتر است به این نکات توجه داشته باشند.

1. همیشه یافتن یک موضوع مقاله جدید و جالب توجه یک پروسه زمانی طولانی مدت را ممکن است از شما بگیرد. برای یافتن موضوع مقاله عجله نکنید و سعی کنید مقاله‌ای را انتخاب کنید که موضوع آن داور مقاله را مجاب به چاپ کردن آن در مجله معتبر کند و زودتر از بازه زمانی خود مقاله شما را چاپ کند.

2. سعی کنید قبل از آن که به نوشتن پایان‌نامه همت بگمارید؛ مقاله‌ای را در آن حیطه تخصصی و نزدیک همان موضوع بنویسید و آن‌را چاپ کنید تا هنگام نوشتن پایان‌نامه یک گام جلوتر از بقیه برداشته باشید.

3. با توجه به این موضوع که معمولا 1 إلی 2 نمره از نمره پایان‌نامه یا رساله شما را در دست داشتن گواهی چاپ مقاله مندرج شده در پایان‌نامه یا رساله شما تشکیل می‌دهد؛ سعی کنید پیش از فرارسیدن موعد دفاع از پایان‌نامه خود مقاله چاپ شده خود را آماده کنید.

4. به هیچ عنوان به فکر سرقت ادبی نباشید و سعی کنید هر موضوع یا مسئله‌ای را که می‌نویسید حتی اگر یک خط یا کمتر از آن هم باشد؛ با ذکر منبع بنویسید و اخلاق پژوهشگری را به خوبی رعایت کنید.

5. از منابع بیس و استاندارد استفاده کنید و آن‌ها را در مقاله و پایان‌نامه خود درج کنید تا بار علمی و ارزش مقاله و پایان‌نامه خود را به مراتب بالاتر ببرید.

6. از استاد راهنما و مشاور خود حتما در راستای نوشتن پایان‌نامه کمک بگیرید و نظرات آن‌ها را در پایان‌نامه خود دخیل کنید.

7. موضوع مقاله و پایان‌نامه خود را به گونه‌ای انتخاب کنید که به مردم جامعه خود خدمت کرده باشید.

8.  همیشه به این اصل توجه داشته باشید که هر چند داشتن مقالات بسیار زیاد می‌تواند رزومه شما را تکمیل کند؛ ولی مسئله‌ای که در این زمینه وجود دارد؛ این است که سعی کنید به جای نوشتن چندین مقاله بی اعتبار، یک مقاله استاندارد و سطح بالایی را بنویسید تا قدرتمند به نظر آیید.

9. چاپ مقاله در همایش‌ها هر چند که در برای نخستین بار می‌تواند سبب افزایش اعتماد به نفس شما و داشتن مقاله‌ای چاپ شده باشد؛ ولی به جای نوشتن مقالات همایشی و علمی – ترویجی بیشتر سعی کنید یک مقاله علمی – پژوهشی بنویسید که بالاترین درجه و ارزش را در میان مقالات چاپ شده دارد.

10. برای آنکه یک پژوهشگر ماهر و زبردستی باشید؛ باید کلی در این راه پر پیچ و خم تحقیق کنید و از راه نفوذی برای پژوهشگر شدن استفاده و بهره ببرید تا در نهایت بتوانید با نگارش مقالات و پایان‌نامه خود سری میان سرها برداشته و خود را به عنوان یک پژوهشگر برتر به همگان معرفی کنید.

11. همواره به فکر یافتن مقالاتی جدید و به روز باشید که کمتر کسی مقاله‌ای در این باره نوشته است. مقالات جدید اعتبار شما را بالاتر می‌برد. هر چند که ممکن است برای نگارش چنین مقاله یا پایان‌نامه‌ای پروسه زمانی طولانی مدتی را سپری کنید؛ ولی در عین حال می‌توانید با تحقیقات بیشتر و کمک گرفتن از اساتید برتر در دانشگاه های مختلف و سطح بالا بار علمی مقاله و پایان‌نامه خود را بالاتر ببرید.

هیچ گاه سعی نکنید که خود را در نگارش مقاله و پایان‌نامه گول بزنید و مطالبی را بدون مرجع ذکر کنید. چرا که این کار سبب تنزل اعتبار شما می‌شود. همیشه سعی کنید به تمامی مطالب استخراج شده در کتب و مقالات مختلف ارجاع دهید تا آن‌ها نیز به پایان‌نامه و مقاله شما ارجاع دهند.

پایان‌نامه خود را سعی کنید به گونه‌ای به رشته تحریر درآورید که از آن بتوان چندین مقاله را استخراج کرد. پایان نامه‌ای که چنین قابلیتی داشته باشد؛ قطعا از بار علمی بالایی بهره‌مند می‌باشد و اساتید شما هم می‌توانند از نتیجه کار شما رضایت خویش را ابراز دارند.

برای پایان‌نامه و مقاله خویش وقت بگذارید و تحقیقات خود را گسترده‌تر کنید تا بتوانید  بازدهی خوبی از نتیجه کار خود داشته باشید.

1. همیشه برای یافتن موضوع مقاله و موضوع پایان‌نامه سعی کنید که موضوعی را انتخاب کنید که خودتان در آن هم تبحر دارید و هم علاقه زیادی به نوشتن در این موضوع دارید. در صورتی که موضوعی را به شما تحمیل کنند که شما هیچ‌گونه علاقه‌ای به آن ندارید؛ به طور قطع به یقین مطمئن باشید که در اثنای نگارش مقاله و پایان‌نامه خسته خواهید شد و شاید حتی از ادامه کار هم باز بمانید. ولی در صورتی که علاقه به نگارش آن موضوع داشته باشید؛ قطعا با شور و اشتیاق بیشتری نگارش خود را صورت می‌بخشید و خیلی سریعتر و دقیق‌تر مقاله یا پایان‌نامه خود را با عشق و علاقه خواهید نوشت.

امکان جستجوی منابع در کتابخانه و سایت‌های معتبر

در صورتی که به دنبال موضوع مقاله یا پایان‌نامه‌ای هستید و پس از کش و قوس‌های فراوان و راهنمایی با استاد مشاور و راهنمای خود موضوعی را می‌یابید؛ بایستی حتما در کتابخانه‌های معتبر و سایت‌های معتبر مربوط به مقالات علمی – پژوهشی به دنبال منابع مورد نظر برای مقاله یا پایان‌نامه خود باشید.

دانشگاه‌های تهران در این بین سرشار از منابعی هستند که می‌توانید از آن‌ها به خوبی استفاده کنید. بنابراین در صورتی که دانشجوی دانشگاه‌های کوچک‌تر هستید و می‌خواهید پایان‌نامه‌ای درخور نام و شأن خویش بنویسید؛ توصیه می‌شود که حتماً سفر علمی به تهران و گشت و گذار در دانشگاه‌های آن داشته باشید تا به منابع دست اول و معتبری دست یابید که می‌توانید از آن‌ها به خوبی استفاده کنید.

ضمن اینکه اساتید به نام و مشهور این گونه از دانشگاه‌ها نیز با سعه‌صدر در خدمت شما هستند و از هر گونه راهنمایی به شما دریغ نخواهند کرد.

در غیر این صورت اگر امکان حضوری برای شما میسر نباشد؛ می‌توانید به سایت‌های معتبری مراجعه کنید که مقاله‌های علمی – پژوهشی و استاندارد را در دل خود جای می‌دهند.

برای آگاهی از این گونه سایت‌ها با یک جستجوی ساده در اینترنت می‌توانید به این سایت‌ها دسترسی داشته باشید و یا از اساتید راهنما و مشاور خود کمک بگیرید. ضمن اینکه هر دانشگاهی مجله خود را دارد که می‌توانید به مجله علمی – پژوهشی دانشگاه‌های مختلف نیز در بستر اینترنت به راحتی دسترسی داشته باشید.

توجه داشته باشید که هر چقدر منابع شما قوی‌تر و به روز‌تر باشد؛ بار مقاله و پایان‌نامه شما را به مراتب بالاتر می برد. پس برای جستجوی یک موضوع به چندین منبع مراجعه کنید و به روز‌ترین و معتبرترین آن‌ها را در مقاله و پایان‌نامه خود با ذکر منبع آن به کار ببرید.

دوره‌های مقاله نویسی

امروزه خوشبختانه دوره‌های مختلف مقاله نویسی در دانشگاه‌های مختلف و نیز در سطح شهر برگزار می‌شوند که شما می‌توانید با حضور در این دوره‌ها ضمن دریافت مدرک حضور در این دوره‌ها تمامی نکات و قواعد مقاله نویسی را آموزش ببینید و از آن‌ها در نگارش مقاله و پایان‌نامه خود به خوبی استفاده کنید.

هر چند که هر یک از دانشگاه‌های مختلف آئین‌نامه‌های خاصی را برای پایان‌نامه‌های خود در نظر گرفته‌اند و هر یک از این گونه دانشگاه‌ها برای درج مقالات علمی – پژوهشی در مجلات خود شیوه‌های خاصی را به دانش پژوهان پیش از ارسال مقاله ارائه می‌سازند.

ولی به طور کلی اصول مقاله نویسی یکی است. تنها تفاوت شیوه‌نامه‌های مختلف دانشگاهی در فونت و اندازه قلم و سایر نکات ویرایشی و ریز و درشتی هستند که هر یک از دانشگاه‌ها برای چاپ مقاله یا پیش از دفاع از پایان‌نامه یا رساله دکتری دانشجویان را ملزم به رعایت این اصول و قوانین می‌کنند.

پروسه طولانی مدت چاپ مقاله

برای اینکه یک مقاله به مرحله چاپ برسد؛ یک پروسه زمانی طولانی مدت معمولا میان 6 ماه تا یک سال طول می‌کشد. بنابراین نباید تصور کنید که بلافاصله بعد از نوشتن مقاله فورا در یکی از مجله‌های علمی – پژوهشی چاپ می‌شود.

در وهله نخست اولین راه در راستای مقاله نویسی، یافتن موضوع مقاله است که برای آن می‌بایست حتما تحقیق‌های گسترده‌ای را انجام دهید. پس از یافتن موضوع یکی از سخت‌ترین و مدت‌دا‌رترین مراحل برای نگارش مقاله، یافتن منابع مختلف و جمع آوری آن‌هاست که بایستی تمامی منابع را جمع‎آوری نموده و سپس با نُت برداری و مرتب کردن تمامی منابع مختلف و نیز با توجه به اطلاعات و یافته‌های شخصی خویش شروع به نگارش مقاله بر حسب اصول و قوانین مقاله نویسی کنید.

اما همین پایان کار نیست بلکه پس از نگارش مقاله و راهنمای و مشاوره با استاد راهنمای خود و نیز اصلاحاتی که به شما داده می‌شود؛ می‌بایست چندین بار مقاله را زیر و رو کنید و تمامی اصلاحات آن را قبل از ارسال رعایت کنید تا پس از بازبینی‌های مختلف سرانجام مقاله خود را به ایران‌تز تدبیرساز ارسال نمایید. تمامی مقاله‌ها را داورهای مختلفی باری دیگر مورد بازبینی قرار می‌دهند که همین مسئله خود پروسه طولانی مدتی را نیاز دارد. به این صورت که ممکن است چندین ماه مقاله شما در صف چاپ قرار گرفته باشد یا حتی مقاله رد شود یا نیاز به اصلاحاتی داشته باشد تا در نهایت پس از اصلاحات ممکن مقاله شما به مرحله چاپ نزدیک گردد.

نکاتی پیرامون جلسه دفاع از پایان‌نامه

همان طور که می‌دانید یک پایان‌نامه برای آن که به مرحله نهایی برسد؛ نیاز به دفاع کردن از آن توسط دانشجوی مورد نظر دارد. در این راستا با توجه به این مسئله که دانشجویان معمولا استرس بسیار زیادی پیش از دفاع کردن از پایان‌نامه خویش دارند؛ ذکر نکاتی چند حائز اهمیت می‌باشد که در زیر به برخی از این نکات اشاره خواهیم داشت تا با فراغ بال و استرس کمتری بر سر جلسه دفاع از پایان‌‌نامه یا رساله دکتری خویش وارد شوند.

1. حفظ آرامش

اولین مسئله برای دفاع از پایان‌نامه ذکر این مسئله است که بایستی حتما آرامش خود را حفظ کنید. در نظر داشته باشید که دفاع از پایان‌نامه به مانند جنگ و نبرد در میدان‎‌های جنگی نیست. اگر شما پایان‌نامه را خودتان نگاشته اید؛ طبیعتا به آن تسلط کافی را دارید و می‌توانید از پس سوالات طوفان وار اساتید و داورهای محترم پایان‌نامه و رساله خود برآیید. پس از دفاع پایان‌نامه خود یک غول نسازید و سعی کنید با آرامش تمام کلیه اطلاعات و یافته‌های خود را و هر آنچه در چنته دارید؛ به طور کامل و دقیق ارائه کنید تا مسئله‌ای برای شما پیش نیاید.

1. ممکن است حجم پایان‌نامه شما نزدیک 150 صفحه برای دانشجویان ارشد و نزدیک 250 صفحه برای دانشجویان دکتری باشد و شما تنها فرصت دارید در مدت 20 دقیقه در ابتدای جلسه دفاع از پایان نامه مربوطه دفاع کنید. سعی کنید زمان خود را به خوبی مدیریت کرده و فقط در طول این مدت زمان داده شده به شما روی مسائل مهم و اساسی تکیه کنید. به این صورت که 5 دقیقه اول را روی تحقیق صورت گرفته، موضوع کلی آن، آنچه شما در این تحقیق انجام دادید و... متمرکز کنید و سپس زمینه‌های کاری خود را در طول فصول ارائه شده در پایان‌نامه به طور مختصر و خلاصه وار به اساتید و داورهای خود ارائه کنید. در پایان فرصتی را برای خود در نظر داشته باشید تا در مورد یافته‌های تحقیق و نتیجه کار خود توضیحاتی را ارائه کنید.

2. اگر دانشگاه مربوطه به شما اجازه دفاع به صورت پاورپوینت را می‌دهد؛ می‌بایست پیش از رسیدن زمان موعود برای دفاع از پایان‌نامه حتما تمامی نکات لازم در پایان‌نامه از مقدمه و فصل بندی‌ها گرفته تا نتیجه و منابع مهم به طور خلاصه وار در حدود 20 اسلاید به صورت شسته رفته و کاملا زیبا آماده کنید تا به زیبایی کار شما افزوده شود. اگر هم چنین امکانی برای شما مهیا نبود؛ می‌بایست به مدت 20 دقیقه تمامی این نکات را حفظ کرده و آن‌ها را به حافظه خود بسپارید تا سر جلسه دفاع بدون استرس به دفاع از پایان‌نامه خود بپردازید.

3. سعی کنید در همان چند دقیقه اول دفاع تمامی استرس خود را بیرون بریزید و اصلا جلسه را برای خود سخت و مشکل نکنید. برای غالب شدن بر استرس بهتر است پیش از فرارسیدن موعد مقرر شده دفاع از پایان‌نامه خود مطالب مهم و سوال برانگیز یا مبهم را در نظر داشته باشید و جوابی برای آن‌ها به صورت علمی و منطقی آماده داشته باشید تا به محض سوال کردن روی این نکات کلیدی توسط هر یک از داورها، جوابی در چنته داشته باشید.

4. حتما روی علائم نگارشی تمرکز کرده و آن‌ها را به خوبی رعایت کنید. در صورتی که این علائم را رعایت نکرده‌اید و یا توانایی انجام آنرا ندارید؛ حتما پیش از تحویل پایان‌نامه خود به اساتید و به ویژه داورهای خود، پایان‌نامه را به یک ویراستار سپرده تا علائم نگارشی آن را برای شما تصحیح کند.

5. سعی کنید که نقش خودتان به عنوان باحث یا پژوهشگر در پایان‌نامه بسیار محسوس باشد تا نگاه داور را به سمت خود کشانده و نسبت به پایان‌نامه شما دید مثبتی داشته باشد. در جلسه دفاع شما باید روی تمامی مطالب تسلط کامل داشته باشید؛ در صورتی که نقش شما در پایان‌نامه کمرنگ باشد و یا مطالب را از جایی گرفته باشید یا روی آن‌ها تسلط نداشته باشید؛ داورهای پایان‌نامه به خوبی روی این مسائل تمرکز کرده و نمره خوبی را به شما نمی‌دهند. پس روی نقطه نقطه پایان‌نامه خود اشراف داشته باشید.

6. بعد از تعیین داورهای پایان‌نامه نسبت به وی تحقیقاتی را انجام داده تا متوجه این مسئله شوید که وی بیشتر روی چه مسائلی دقت نظر دارد. برخی از داورها فقط روی مسائل علمی برخی دیگر روی علائم نگارشی عده دیگر روی فصل اول و موضوعات نظری و عده دیگری نیز بیشتر روی فصل دوم و سوم و داده‌های دانشجو تمرکز می‌کنند. پس به تمامی این مسائل اهمیت بدهید.

7. همیشه چاشنی احتیاط را در نظر داشته باشید. برخی از دانشجویان به جای تسلط روی کل پایان‌نامه فقط روی اسلایدهای خود توجه می‌کنند و آن‌ها را پیش از دفاع به طور کامل حفظ می‌کنند. این دسته از دانشجویان باید در نظر داشته باشند که ممکن است هر لحظه برق سالن برود و یا سیستم آن‌ها دچار مشکل شود و یا مشکلاتی از این دست که امکان باز کردن سیستم آن‌ها وجود ندارد. در این صورت آن‌ها شاید توان دفاع کردن از پایان‌نامه خود را نداشته باشند. پس باید احتیاط را در نظر گرفته و روی خط پایان‌نامه خویش اشراف داشته باشند.

8. در جلسه دفاع سعی کنید که تمامی عکس‌العمل ها را در نظر گرفته و به همه حضار توجه داشته باشید. چشم خود را فقط به یک نقطه خیره نکنید. خود را کاملا از تمامی قید و بندها آزاد و رها کن تا نگاه داورها به تو تغییر کرده و آن‌ها هم به تمرکز و تسلط کامل شما روی ارائه پایان‌نامه پی ببرند.

تمامی این نکات برای دفاع از پایان‌نامه در هر مرحله‌ای لازم و ضروری است تا شما بتوانید به خوبی از پایان نامه خود دفاع کنید.

نکات پس از به اتمام رسیدن فرآیند دفاع از پایان‌نامه

بعد از به انتها رسیدن فرآیند دفاع از پایان‌نامه و سوال و جواب‌های مکرر اساتید و داورهای محترم پایان‌نامه شما به همراه همگی دوستان و آشنایان خود به بیرون از سالن هدایت می‌شوید تا پس از شور و مشورت اساتید راهنما و مشاور به همراه داروهای محترم هر یک از آن‌ها نمره‌ای را برای شما در نظر می‌گیرند و سپس میانگین آن‌ها را به عنوان نمره نهایی به شما اعلام می‌کنند.

به این صورت که صورت جلسه‌ای را آماده می‌کنند و شما را باری دیگر به سالن دفاع فرامی‌خوانند و نمره اعلام شده را پس از قرائت صورت جلسه ممکن به شما اعلام می‌کنند. البته جدیدا به جای نمره دادن، درجه‌‌بندی متفاوتی را برای نمره پایان‌نامه یا رساله شما در نظر گرفته‌اند که بدین قرار است: عالی (نمره‌ای بین 19 و 20)، بسیار خوب (نمره‌ای بین 18 تا 99/18) خوب (نمره‌ای بین 16 تا 99/17) قابل قبول (نمره‌ای بین 14 تا 99/15) و غیر قابل قبول که نمره‌ای کمتر از 14 می‌باشد.

در نظر داشته باشید که پس از أخذ نمره قابل قبول بایستی اصلاحات استاد راهنما و مشاور و نیز اصلاحات داو‌های خود را دریافت نموده و در موعد مقرر شده تمامی اصلاحات ممکن را روی پایان‌نامه خود پیاده‌سازی نموده تا از هر گونه ناخالصی به دور باشد و پایان‌نامه شما عاری از هیچ گونه ایرادی به مرحله نهایی برسد. هر چند که هیچ پایان‌نامه‌ای به طور کامل بدون ایراد نیست؛ ولی می‌توانید با اعمال اصلاحات ممکن تا حد امکان اشکالات آن را برطرف نموده و در نهایت پایان‌نامه خود را در سایت ایران داک بایستی به ثبت برسانید.

اینجاست که دیگر پایان‌نامه شما به طور کلی ثبت شده است و فرآیند آن به پا در مرحله آخر نهاده است. هر چقدر نسبت به اصلاحات مقید بوده و تمامی آن‌ها را با دقت نظر بیشتری اعمال سازید؛ در نهایت به خود خدمت کرده‌اید و پایان‌نامه بهتر و دقیق‌تری را مدون نموده‌اید. پس به نکات و رهنمودهای اساتید خود و اصلاحات داورهای محترم پایان‌نامه و رساله خویش متعهد گردید تا نتیجه بهتری عاید شما گردد.

اهمیت نگارش مقاله برای مصاحبه‌های دکتری

حتما می‌دانید که امروزه برای ورود به مرحله دکتری به مانند مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد تنها کنکور و رتبه‌بندی در آن مهم نیست؛ بلکه شما با قبولی و آوردن رتبه در کنکور فقط 50 درصد راه را پیموده اید؛ پس از آن باید در مصاحبه‌های استرس آور و هیجانی دانشگاه‌های مختلف نیز شرکت کنید که مسلماً دانشگاه‌های برتر تهران مانند:

صنعتی شریف، دانشگاه تهران، امیرکبیر و ... مصاحبه‌های سختگیرتری را اعمال می‌کنند و تراز بالاتری برای حدنصاب آوردن مصاحبه در این دانشگاه‌ها مورد نیاز است. نوشتن مقاله‌های علمی – پژوهشی زیاد و قابل استناد و نیز پایان‌نامه در سطح عالی می‌تواند کلید ورود شما به مرحله دکتری باشد. پس باید پیش از ورود به مرحله دکتری خود را برای آن آماده کنید و رو به نوشتن و چاپ کردن مقالات زیادی آورید.