پروژه‌های سرمایه‌گذاری
عموما سرمایه‌داران برای سرمایه‌گذاری‌های خود با طرحی به عنوان طرح توجیهی آشنایی اولیه دارند. برای شفاف شدن موضوع در این بخش به ارائه توضیحاتی در خصوص این طرح پرداخته می‌شود تا کلیه افرادی که تاکنون نامی از طرح توجیهی یا همان ارزیابی اقتصادی، مالی و فنی طرح‌ها نشنیده‌اند؛ با ذکر توضیحاتی که در ادامه مطلب می‌آید؛ نسبت به این طرح بیش از پیش آشنا خواهید شد.
به طور کلی در نظر داشته باشید که هر کسب و کاری می‌بایست به منظور ارائه خدمات برتر خود و فروش محصولات خویش ارزیابی‌هایی صورت دهد تا بتواند سود بیشتر و خدماتی برتر را ارائه دهد.
اما سرمایه‌گذاری در هر پروژه‌ای نیاز به یک سری تجزیه و تحلیل دارد تا با در نظر گرفتن تمامی معیارهای لازم بتواند میزان سوددهی و عدم سوددهی در هر طرح و پروژه‌ای را برای شما مورد ارزیابی و سنجش قرار دهد. طرح توجیهی دقیقا در همین راستا صورت می‌گیرد که به عنوان یک شاخص مالی و اقتصادی در سال‌های گذشته مطرح شده است که شما می‌توانید با استناد به طرح توجیهی ارزیابی مالی و اقتصادی، تجزیه و تحلیل بیشتر و بهتری در پروژه‌های سرمایه‌گذاری خود داشته باشید.
بنابراین در صورتی که به دنبال اجرایی شدن یک پروژه هستید و می‌خواهید آن‌را شروع کنید؛ نیاز به مطالعه امکان سنجی مالی دارید تا بدین منظور پروژه شما با موفقیت بیشتری همراه باشد.
به همین منظور بهترین ابزار ممکن در پیشبرد بهتر اهداف کسب و کارهای مختلف مطالعه امکانسنجی یا همان طرح توجیهی است که از آن به Feasibility Study یاد می‌شود. در ادامه بیشتر در خصوص طرح توجیهی سخن به میان می‌آید و این طرح و مزایای آن‌را موشکافانه‌تر مورد بررسی و کاوش قرار می‌دهیم.
.jpg "Feasibility Study") |
طرح توجیهی چیست؟
شاید ابتدایی‌ترین سوال ممکن در این خصوص ذکر این مسئله باشد که طرح توجیهی به چه معناست؟ همان طور که از نام طرح توجیهی برمی‌آید؛ این طرح به عنوان گزارشی به شمار می‌آید که به منظور توجیهپذیری یک طرح در ابعاد مختلفی مورد بررسی و مطالعه قرار می‌گیرد که شامل ابعادی همچون بازار، فنی و مالی و... می‌گردد. به ارائه این طرح، طرح توجیهی یا به صورت انگلیسی Report Feasibility Study اطلاق می‌گردد.
این طرح به طور کلی شامل موارد بسیار زیادی است و دایره شمولیت بسیار بالایی دارد. به طرح توجیهی، مطالعات امکان سنجی نیز اطلاق می‌گردد. به طور کلی می‌توان طرح توجیهی را یک تجزیه و تحلیل شانس موفقیت در هر فعالیت اقتصادی قلمداد نمود. چرا که هر کسب و کاری در همان شروع فعالیت خویش طبیعتا نمی‌تواند منابع مالی خود را به طور کامل تأمین کند.
لذا می‌توان با استفاده از تجزیه و تحلیل‌هایی که در طرح توجیهی وجود دارد؛ شانس موفقیت خود را در فعالیت‌های اقتصادی و مالی خویش افزایش داد و سرمایه‌گذاری مناسب و مطلوبی را در پیش داشت. بنابراین در صورتی که طرح توجیهی استاندارد و جامع باشد؛ می‌تواند خروجی مناسبی را برای سرمایه‌گذاران در پی داشته باشد و به تصمیمات آن‌ها برای تولید محصولات آتی آن‌ها کمک شایان توجهی کرده باشد.
بخش‌های سه‌گانه طرح توجیهی
به طور کلی طرح توجیهی در سه بخش قابل تقسیم و بخش‌پذیر می‌باشد که هر یک از این سه بخش در موارد بسیار زیاد خاص خود کاربرد دارند. در زیر به شرح این سه بخش اشاره می‌شود:
بخش تجزیه و تحلیل مالی
در این بخش با توجه به اسم این گونه از تجزیه و تحلیل‌ها می‌توان کلیه مواردی که مربوط به بُعد مالی و سودآوری در بخش‌های مختلف را شامل می‌شود؛ در این بخش از طرح توجیهی مورد بحث و بررسی و آنالیز قرار داد.
بخش مطالعه بازار
در این بخش از طرح توجیهی به ابعاد مختلفی در حوزه بازار اعم از کمبود بازار، هدف، عرضه و تقاضا و... پرداخته می‌شود و همه جوانب را در این ابعاد مختلف وابسته به بازار مورد بررسی و کاوش قرار می‌دهند.
بخش توجیهپذیری فنی
در بخش سوم از طرح توجیهی که به توجیهپذیری فنی مشهور است؛ به بررسی ابعاد مختلف فنی از جمله فناوری، ظرفیت و محل اجراء، ماشینآلات و تجهیزات مختلف ساخت و تولید، ساختار کلی اجرای طرح و... پرداخته می‌شود که شامل موارد بسیار زیادی است.
به طور کلی هر چند که بخش‌های مختلف طرح توجیهی را منوط به این سه بخش ذکر کردیم؛ ولی هر یک از این بخش‌ها خود شامل موارد بسیار زیادی می‌شوند. بنابراین هر یک از بخش‌های مختلف طرح توجیهی خود زیر مجموعه‌های بسیار زیادی را در بر می‌گیرد.
انواع و اقسام طرح توجیهی
برای آنکه واضح‌تر و ریزتر با طرح توجیهی در بخش‌های مختلف آشنا شویم؛ جالب است که بدانید طرح توجیهی در بخش‌های مختلفی از جمله: طرح توجیهی کشاورزی، گردشگری، خدماتی، تولیدی، دامپروری، غذایی، شیمیایی، ساختمانی، سلولزی، فلزی، صنایع خودرو، صنایع الکتریکی و ... مورد استفاده قرار می‌گیرد که همه این موارد ذکر شده را می‌توان جزء همان سه بخش اصلی بخش‌پذیر در قسمت بالا جای داد.
با ذکر این توضیحات بهتر می‌توان مفهوم عام بودن طرح توجیهی را درک کرد. بنابراین به طور کلی می‌توان اذعان داشت که طرح توجیهی می‌تواند برای بسیاری از کسب و کارها مفید باشد و به همه آن‌ها کمک شایان توجهی کند تا شاهد پیشرفت‌های محسوس خود در زمینه‌ها و پروژه‌های مختلفی شوند که در آن‌ها واقع می‌شوند. مدیر هر یک از شرکتهای مذکور نیز همواره اولین و آخرین هدف خود را بر پایه افزایش فروش محصولات خویش و کسب درآمد حاصله از آن می‌داند تا به موفقیت‌های چشمگیری در تمامی پروژه‌ها دست یابد و سود بیشتری را به دست آورد. طرح توجیهی در همین راستا به مدیران شرکتهای مختلف راهکارهای بکر و اساسی می‌دهد تا زودتر و مطمئن‌تر به هدف مورد نظر خویش دست یابند.
طرح توجیهپذیری فنی چیست و چه کاربردی دارد؟
همان طور که پیشتر یادآور شدیم؛ یکی از بخش‌های مهم و قابل توجه در طرح توجیهی را طرح توجیهپذیری فنی به خود اختصاص می‌دهد. این بخش که یکی از اصطلاحات رایج و پرکاربرد در حوزه طرح توجیهی به شمار می‌آید؛ خود شامل موارد بسیار زیادی است. از جمله آن‌ها می‌توان به طرح توجیهی فنی – اقتصادی برای شرکتهای دانش بنیان اشاره کرد که با توجه به جدید بودن و نوآور بودن خدمات ارائه شده در این گونه از شرکت‌ها می‌توان بررسی‌های به عمل آورده در طرح توجیهی فنی – اقتصادی را برای این شرکت‌ها بر حسب استانداردهای بانکی و بین‌المللی را جزء پروژه‌های پیچیده‌تر به نسبت سایر طرح‌های امکان سنجی یا توجیهپذیری به شمار آورد.
به طور کلی باید در نظر داشت که هدف طرح توجیهپذیری به این صورت می‌باشد که در طی گزارشات توجیهی خود به تجزیه و تحلیل مالی پروژه‌های مختلف بپردازد تا به شاخص‌های مالی و اقتصادی دست یابند.
هزینه‌های تولید و سرمایه‌گذاری های لازم در این زمینه می‌تواند کمک شایان توجهی به شاخص‌های مالی و اقتصادی کند تا به این منظور بتوان درآمد سالانه شرکت مذکور را مورد محاسبه قرار داد یا پیش بینی‌های لازم را در این باره صورت بخشید تا با در نظر گرفتن تمامی احتمالی و پیش فرض‌های ممکن بتوان میزان سود و زیان و درآمدهای حاصله یک شرکت را برآورد نمود و برای محاسبات مالی و اقتصادی آن‌ها برنامه‌ریزیهای دقیق و منسجمی کرد.
ویژگی‌های طرح توجیهی
یک طرح توجیهی برای آنکه بتواند در حوزه‌های مختلف کارآمد و مثمر به ثمر واقع باشد؛ می‌بایست حتما دربردارنده یک سری اهداف و ویژگی‌های خاص باشد و همه آن‌ها را در نظر بگیرد تا بتوان به آن استناد نمود. از جمله ویژگی‌هایی که به طور کلی یک طرح توجیهی می‌بایست دارا باشد؛ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
طرح مورد نظر می‌بایست کاملا دقیق و شفاف باشد.
قابل اندازه‌گیری و برآورد باشد.
امکان دستیابی به آن به راحتی میسر باشد.
طرحی واقعی یا نزدیک به واقع باشد.
دربردارنده یک محدوده زمانی خاص باشد.
و...
با در نظر گرفتن هر یک از این اهداف و ویژگی‌هاست که می‌توان نسبت به یک طرح توجیهی اطمینان حاصل نمود تا با تکیه ورزیدن به آن بتوان برای امور مختلف اقدام به طرح توجیهی نمود.
به طور کلی باید در نظر داشت که یک طرح توجیهی می‌بایست تمامی فاکتورها و جوانب مختلف را بسنجد تا بتوان با در نظر گرفتن تمامی فاکتورهای لازم تصمیماتی بهتر و شایسته‌تر برای آینده خود گرفت و نسبت به سرمایه‌گذاری گام‌های محکم و رو به جلویی در این راستا برداشت. ذکر تمامی این مسائل سبب شده است تا با توجه به ویژگی‌های خاص طرح توجیهی بتوان با فراغ بال نسبت به گزارشهای این طرح اطمینان حاصل نمود.
آشنایی با نرم افزار کامفار
حال که با طرح توجیهی آشنا شدید؛ در این بخش می‌خواهیم با نرم افزار کامفار آشنا شویم. حتما از خود سوال می‌کنید که نرم افزار کامفار چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟ به طور خلاصه می‌توان گفت: نرم افزار کامفار یک نرم افزار محاسباتی می‌باشد که در راستای بخش مالی و اقتصادی طرح‌های سرمایه‌گذاری طراحی گشته است.
این نرم‌افزار بسیار کاربردی و مفید توسط سازمان ملل متحد یونیدو به منظور محاسبات طرح توجیهی فنی و اقتصادی تهیه و تنظیم شده است تا کمک شایان توجهی به اجرای طرح توجیهی برای شرکتهای مختلف کرده باشد.
اگر به ریشه این واژه توجه داشته باشیم؛ به این نتیجه می‌رسیم که به طور کلی واژه انگلیسی COMFAR شکل اختصاری این عبارت انگلیسی است: Computer Model for Feasibility Analtsis and Reporting که در زبان فارسی به صورت «مدل کامپیوتری برای آنالیز امکان سنجی و گزارشگیری» ترجمه می‌شود. بنابراین از نرم افزار کامفار به منظور آنالیز و ارزیابی امکانسنجی یا همان طرح توجیهی و توجیهپذیری شرکتهای مختلف استفاده می‌شود که مسلما دارای قابلیت‌های بسیار زیادی است و در زندگی بشریت بسیار مفید و کارساز بوده است.
چرا که به وسیله نرم افزار کامفار می‌توان درصد آزمون و خطا را تا حد بسیار زیادی کاهش داد و سبب شد تا با سرعت و سهولت بیشتری روند طرح توجیهی یا توجیهپذیری شرکتهای مختلف را به پیش برد. نرم افزار مربوطه را واحد ارزیابی اقتصادی بخش عملیات یونیدو در نیویورک تدوین نموده است.
ویژگی‌های نرم افزار کامفار
از جمله ویژگی‌ها و قابلیت‌هایی که نرم افزار کامفار دارد؛ می‌توان به این مسئله توجه داشت که نرم افزار نامبرده شده در طرح توجیهی فنی اقتصادی و صنعتی در دل خود فرم‌ها و جدول‌هایی را قرار داده است که بایستی اطلاعات آن تکمیل شوند. تمامی محاسبات ممکن در طرح توجیهی موجود در نرم افزار کامفار بسیار دقیق و حساب شده به وسیله فرمول‌های اقتصادی و مهندسی مورد محاسبه و سنجش قرار می‌گیرند که جای هیچ‌گونه خطا و اشتباهی در آن‌ها نیست.
بنابراین با توجه به زبان برنامه‌نویسی که در این نرم افزار به کار گرفته شده است؛ هر طرح توجیهی می‌بایست اطلاعات درست و دقیق را در نرم افزار مربوطه وارد سازد و تمامی اطلاعات را به طور کامل در آن‌ها درج نمود تا بتوان در نهایت بر اثر داده‌هایی که در این نرم افزار قرار داده ایم؛ یافته‌ها و نتایج دقیق تر و منسجم‌تری را دریافت کنیم.
نکته جالب توجه دیگری که در این نرم افزار وجود دارد؛ این مسئله است که کمتر در معرض خطا واقع می‌افتد. ولی در هر صورتی اگر در محاسبات مالی طرح توجیهی به دست آمده در نرم افزار کامفار خطایی رویت شد؛ بر حسب شماره خطا امکان تصحیح اطلاعات در آن وجود دارد.
هر چند که به طور کلی می‌توان گفت: استفاده از نرم افزار کامفار به معنای درستی صحت و سقم تمامی محاسبات به صورت کاملا دقیق است و هیچ‌گونه خطایی در آن مشاهده نمی‌شود؛ ولی در عین حال می‌توان اذعان داشت که استفاده از این نرم افزار برای تسریع در روند محاسبات بسیار مورد توجه است و محاسبات شما را به مراتب با سرعت و سهولت بیشتری همراه می‌سازد.
نقش نرم افزار کامفار در تهیه طرح توجیهی
با توجه به نکاتی که در آشنایی با نرم افزار کامفار گفته شد؛ به خوبی به نقش نرم افزار کامفار در تهیه طرح توجیهی پی بردید. چرا که در صورتی که شما اطلاعات درست را در این نرم افزار قرار دهید؛ دیگر نیاز به محاسبات طولانی مدت توأم با آزمون و خطا نیست؛ بلکه با یک مدل سازی واقعی و بهتر، تجزیه و تحلیل بسیار دقیق‌تر، یافته‌های درست و بسیار دقیق می‌توانید تمامی محاسبات مربوط به طرح توجیهی را در بستر این نرم افزار صورت بخشید.
ضمن اینکه هر یک از این موارد به عنوان پیش شرط‌های طرح توجیهی به شمار می‌آیند که نرم افزار کامفار کار را برای همه آسان کرده است تا شما با استفاده از این نرم افزار بتوانید در مدت زمان کوتاه‌تر و با برآورد هزینه‌های کمتر به نتیجه‌های بهتری دست یابید.
سرعت در محاسبات با استفاده از این نرم افزار، تحلیل‌های حسابداری بسیار قوی و سهولت در انجام فرآیند طرح توجیهی با استفاده از نرم افزار نامبرده شده جزء اصلی‌ترین ویژگی‌های مثبت و شایان توجهی به شمار می‌آیند که شما با استفاده از این نرم افزار می‌توانید از آن‌ها بهره‌مند شوید. بنابراین نرم افزار کامفار توانسته است خیلی زود با این ویژگی‌های نامبرده شده به ارزیابی مالی و اقتصادی پروژه‌های مختلف در طرح توجیهی روی آورد و مورد استقبال چشمگیری هم واقع شود.
مزایای استفاده از نرم افزار کامفار
نرم افزار کامفار با توجه به روش‌ها و فرمول‌های محاسبه‌ای در علم ریاضیات کار را بسیار آسان نموده است تا مدیران شرکتهای مختلف با توجه به یافتههایی که از طرح توجیهی با استفاده از نرم افزار کامفار به دست می‌آید؛ بتوانند تصمیم‌های بهتر و بهینه‌تری برای پروژه‌های مختلف خود بگیرند.
به دلیل همین مزیت‌های شایان توجه نرم افزار کامفار می‌باشد که امروزه در بیشتر بانک‌های خصوصی و دولتی به منظور توجیهپذیری طرح‌های سرمایه‌گذاری خود هر یک از سرمایه‌گذاران خود را ملزم به داشتن اطلاعات خروجی از نرم افزار کامفار می‌کنند. از جمله مزیت‌هایی که این نرم افزار در طرح توجیهی دارد؛ می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- کنترل و شناخت مسائل مختلف
- سهولت و سرعت در انجام محاسبات در بازه زمانی بسیار کوتاه
- شرح و توضیح موقعیت‌ها
- شناسایی درآمدهای حاصله در شرکت
- شناسایی و برآورد هزینه‌های احتمالی و پیش فرض
- سود حاصله در انجام پروژه‌های مختلف با استفاده از این نرم افزار
- تجزیه و تحلیل‌های بسیار دقیق و منسجم در انجام هر پروژه‌ای
- بهبود در روند محاسبات با ضریب خطای کمتر
- و...
هر یک از موارد فوق بخشی از مزیت‌های شایان توجهی است که شما با استفاده از نرم افزار کامفار می‌توانید در طرح توجیهی از آن‌ها بهره‌مند شوید تا با داشتن این نرم افزار ضمن بهره‌مند شدن از تمامی فاکتورها و مزیت‌های نامبرده شده روند محاسباتی و ارزیابی مالی و اقتصادی شرکتهای مختلف را به پیش ببرید و با استفاده از نرم افزار مربوطه نهایت لذت و بهره را ببرید.
ارزیابی مالی و اقتصادی و فنی طرح‌ها
از جمله اصلی‌ترین هدف ممکن در طرح توجیهی ارزیابی مالی و اقتصادی و فنی طرح‌ها و پروژه‌های مختلف می‌باشد که به آنالیز مالی شرکت‌ها و کارخانه‌جات مختلف روی می‌آورند. به همین علت هر یک از شرکت‌ها و کارخانه‌جات مختلف نیاز به ارزیابی مالی یا آنالیز مالی دارند که در قالب طرح توجیهی امکان‌پذیر می‌باشد. با استفاده از این طرح توجیهی است که می‌توان به سود و منفعت‌های حاصله در هر یک از پروژه‌های مختلف را در شرکت‌ها به راحتی حساب نمود.
البته در همین راستا ما نیازمند به یک سری شاخص مالی و اقتصادی می‌باشیم که با بهره‌گیری از آن‌ها بتوانیم میزان برآورد سود و زیان حاصل از طرح‌های مختلف را حساب کنیم. به همین علت کارشناسان اقتصادی مجموعه‌های مختلف در طرح توجیهی با استفاده از شاخص‌های مالی و اقتصادی طراحی شده میزان برآورد‌ها را حساب و کتاب می‌کنند.
آنالیز مالی یا همان ارزیابی مالی و اقتصادی شرکتهای مختلف در طرح توجیهی توسط روش امکانسنجی با استفاده از همین شاخص‌ها صورت می‌پذیرد. از جمله مسائلی که در طرح توجیهی و تجزیه و تحلیل‌های لازم بسیار حائز اهمیت می‌باشد؛ می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- استفاده از هزینه‌های تولید در پروژه‌های مختلف شرکت
- میزان درآمد سالیانه پیش‌بینی شده شرکت مذکور برای طرح
- هزینه‌های سرمایه‌گذاری اعمال شده
- گردش وجوه نقد
- صورت‌حساب ضرر و زیان
- ترازنامه
- و...
با در نظر گرفتن هر یک از این مسائل می‌توان در ارزیابی مالی و اقتصادی شرکت‌ها در قالب طرح توجیهی، تجزیه و تحلیل درست و دقیق‌تری پیش رو داشت. هر چند که تمامی این داده‌ها – همان طور که پیشتر نیز یادآور شدیم- امروزه در قالب نرم افزار کامفار صورت می‌گیرد که با وارد ساختن این اطلاعات است که می‌توان تمامی محاسبات لازم را در سریعترین زمان ممکن در این نرم افزار استخراج نمود و از یافته‌های آن در طرح توجیهی شرکتهای مختلف نهایت استفاده و بهره را برد.
سخن پایانی
به طور کلی باید در نظر داشت که برای انجام هر طرح و پروژه‌ای بهره‌مندی از طرح توجیهی بسیار حائز اهمیت می‌باشد. برای سهولت و سرعت در انجام کار در این طرح امروزه از نرم افزار کامفار استفاده می‌کنند که روند کار را با سرعت بسیار بیشتری همراه ساخته است. با استفاده از یافته‌های این طرح توجیهی است که می‌توان نسبت به ارزیابی مالی و اقتصادی شرکت‌ها در پروژه‌های مختلف اطمینان حاصل نمود.
