دانشجویان دکتری در دانشگاه آزاد اسلامی برای اخذ مجوز پیش‌دفاع و دفاع نهایی رساله ملزم به ارائه مقاله علمی هستند. از این رو، دانشگاه آزاد در سال‌های اخیر تمهیداتی را برای تسهیل چاپ مقاله در نشریات معتبر داخلی و بین‌المللی که خود، پابلیشر آنها هست، اتخاذ کرده است.

در این مقاله، به‌صورت جامع با انواع تسهیلات، نشریات مورد تأیید، شرایط چاپ، کمک‌هزینه‌ها و منابع رسمی مرتبط آشنا خواهید شد.

 

 ۱. الزامات چاپ مقاله برای دانشجویان دکتری

مطابق آیین‌نامه مصوب شورای پژوهش دانشگاه آزاد:

  • برای پیش‌دفاع:حداقل یک مقاله علمی پژوهشی مستخرج از رساله با پذیرش معتبر الزامی است.
  • برای دفاع نهایی:دانشجو باید حداقل دو مقاله با مجموع امتیاز ۵ ارائه کند.
  • مقاله باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:
    • مستخرج از رساله دکتری
    • نویسنده اول دانشجو باشد
    • درج نام استاد راهنما به‌عنوان نویسنده دوم و مسئول مقاله
    • درج وابستگی سازمانی "دانشگاه آزاد اسلامی" و پیروی از جدیدترین بخشنامه برای آدرس دهی و افیلیشن نویسندگان
    • ذکر عبارت "مقاله مستخرج از رساله دکتری" در بخش تشکر یا پاورقی

 

 ۲. وام‌های تشویقی دانشگاه آزاد برای چاپ مقاله

الف. انتشار رایگان در نشریات علمی دانشگاه آزاد

دانشگاه آزاد دارای بیش از ۴۰۰ نشریه علمی در موضوعات مختلف است که بسیاری از آن‌ها دارای رتبه علمی از وزارت علوم هستند. دانشجویان دکتری می‌توانند بدون پرداخت هزینه، مقالات خود را در این نشریات منتشر کنند.

فهرست به روز نشریات دانشگاه آزاد را می توانید با مراجعه به لینک زیر مشاهده کنید:
https://journals.iau.ir

برخی از این نشریات به‌صورت سریع‌داوری (Fast Track) برای دانشجویان در شرف دفاع فعال هستند.

 

ب. کمک‌هزینه چاپ مقاله در نشریات بین‌المللی

در صورتی که دانشجو مقاله خود را در نشریاتی مانند ISI (WOS)، Scopus، PubMed  و ... چاپ کند، می‌تواند از تسهیلات حمایتی واحد دانشگاهی یا مناطق استفاده کند:

  • پرداخت بخشی از هزینه چاپ (Article Processing Charge)
  • اولویت بررسی درخواست در شورای پژوهش واحد
  • در برخی مناطق تا سقف ۵۰٪هزینه چاپ ارزی قابل پرداخت است.

  • دسترسی رایگان یا تخفیف‌دار به سامانه‌های نمایه‌سازی و داوری نشریات (مثل سامانه سجاد، ایرانداک و DOAJ)

  • برگزاری کارگاه‌های آموزشی نگارش علمی، استخراج مقاله از رساله و آشنایی با ژورنال‌های معتبر

  • برخی نشریات علمی وابسته به دانشگاه آزاد دارای بخش ویژه برای مقالات دانشجویان دکتری در حال دفاع هستند. در این ژورنال‌ها، فرآیند داوری و پذیرش در بازه کوتاه (۳ تا ۶ هفته) انجام می‌شود.

مقالاتی که در نشریات دانشگاه آزاد منتشر شوند، با سهولت بیشتری در سامانه پژوهشیار تأیید می‌شوند. مقالات چاپ‌شده در نشریات معتبر داخلی و بین‌المللی به‌صورت رسمی در امتیاز رساله لحاظ می‌شوند و فرآیند پیش‌دفاع و دفاع را تسهیل می‌کنند.

این حمایت معمولاً نیاز به فرم درخواست، تأیید استاد راهنما و اثبات مستخرج بودن مقاله دارد.

 

 ۳. تسهیلات فرآیندی برای پیش‌دفاع و دفاع

  • مقالات چاپ‌شده در نشریات وابسته به دانشگاه آزاد، در سامانه پژوهشیار سریع‌تر ثبت و تأیید می‌شوند.
  • دانشجویانی که مقاله خود را در نشریات منتخب داخلی منتشر کنند، در نوبت اول پیش‌دفاع قرار می‌گیرند.
  • برخی نشریات دارای درگاه اختصاصی برای دانشجویان دکتری جهت تسریع داوری و چاپ هستند.

 

 ۴. شرایط و مدارک مورد نیاز برای برخورداری از تسهیلات چاپ مقاله

برای بهره‌مندی از حمایت‌ها و تأیید مقاله جهت پیش‌دفاع، شرایط زیر الزامی است:

مستخرج از رساله بودن
نام دانشجو به عنوان نویسنده اول 
درج نام استاد راهنما بعنوان نویسنده دوم و مسئول
درج وابستگی دانشگاه آزاد اسلامی
ذکر مستخرج بودن در پاورقی یا تشکر
پذیرش از نشریه دارای اعتبار

 

 ۵. لیست نشریات نامعتبر یا جعلی

دانشگاه آزاد اسلامی و وزارت علوم فهرستی از نشریات نامعتبر و جعلی منتشر کرده‌اند که چاپ مقاله در آن‌ها مردود است و هیچ امتیازی برای دانشجو نخواهد داشت.

🔗 لینک بررسی اعتبار نشریات:

 

 ۶. نکات مهم درباره اعتبارسنجی نشریات

برای اطمینان از اعتبار نشریه‌ای که قصد ارسال مقاله به آن دارید، رعایت این نکات ضروری است:

  • بررسی نمایه نشریه در پایگاه‌های معتبر مانند:
  • استعلام از کارشناس پژوهش دانشگاه یا سامانه پژوهشیار
  • پرهیز از نشریاتی با داوری غیرعلمی، وعده چاپ سریع مشکوک یا دامنه‌های شخصی

 

پیوست‌ها و منابع تکمیلی

دانشگاه آزاد اسلامی با فراهم‌سازی ساختار منسجم نشر علمی، نشریات معتبر و تسهیلات مالی، تلاش می‌کند مسیر پژوهش و دفاع دانشجویان دکتری را تسهیل کند. با این حال، مسئولیت نهایی اعتبارسنجی نشریه و تطبیق مقاله با آیین‌نامه‌ها بر عهده دانشجو و استاد راهنماست.