پاسخ کوتاه به این پرسش این است که: بله، انتشار مقالات و فعالیت در این پلتفرم‌ها به نوعی امتیاز محسوب می‌شود، اما نوع و میزان این امتیاز با چاپ در مجلات علمی معتبر (که در پایگاه‌های نمایه‌ساز بین‌المللی مثل اسکوپوس و وب آو ساینس نمایه می‌شوند) متفاوت است.
در ادامه به تفکیک هر پلتفرم و نوع امتیازی که می‌توان از آن کسب کرد، می‌پردازیم:
1. گوگل اسکالر (Google Scholar)
گوگل اسکالر یک موتور جستجوی علمی رایگان است که مقالات، پایان‌نامه‌ها، کتب، چکیده‌ها و دیگر ادبیات علمی را از منابع مختلف نمایه می‌کند. گوگل اسکالر مستقیماً مقالات شما را "چاپ" نمی‌کند، بلکه آنها را نمایه (Index) می‌کند. مقالاتی که در مجلات، کنفرانس‌ها یا مخازن دانشگاهی (مثل Repositories) منتشر شده‌اند، توسط گوگل اسکالر یافت و در پروفایل شما نمایش داده می‌شوند. در واقع، گوگل اسکولار، به بازنشر یا چاپ مجدد مقالات مجلات عضو خود می پردازد و مرجعی برای بررسی و داوری و چاپ دست اول مقالات علمی نیست.
اهمیت گوگل اسکالر برای رزومه علمی:
افزایش دیده شدن (Visibility): مهم‌ترین مزیت گوگل اسکالر، افزایش چشمگیر دیده شدن مقالات شما در جامعه علمی جهانی است. وقتی مقالات شما در گوگل اسکالر نمایه می‌شوند، پژوهشگران دیگر به راحتی می‌توانند آنها را پیدا کرده و به آنها استناد (Cite) کنند.
شاخص‌های استنادی (Citation Metrics): گوگل اسکالر به طور خودکار شاخص‌های استنادی مانند h-index (اچ-ایندکس) و i10-index را برای هر پژوهشگر محاسبه می‌کند. این شاخص‌ها معیارهای مهمی برای سنجش میزان تأثیرگذاری و اعتبار علمی یک پژوهشگر هستند و در رزومه علمی و فرایندهای ارزیابی (مانند پذیرش دکترا، استخدام هیئت علمی و ارتقای شغلی) بسیار حائز اهمیتند.
مدیریت انتشارات: می‌توانید پروفایل شخصی خود را در گوگل اسکالر ایجاد کرده و تمام مقالات خود را در آنجا مدیریت کنید.
گوگل اسکالر ابزاری قدرتمند برای افزایش دیده شدن، رصد استنادات و نمایش اعتبار علمی شماست، اما خود به تنهایی یک پلتفرم "چاپ" مقاله نیست، بلکه مقالات چاپ شده در جاهای دیگر را جمع‌آوری و نمایه می‌کند.
اهمیت داشتن پروفایل گوگل اسکولار برای محققان و سایر افراد تا اندازه ای است که مراکز علمی برای سنجش توان علمی و پژوهشی محققان از آنها، لینک گوگل اسکولارشان را می خواهند.
2. آکادمیا (Academia.edu)
آکادمیا. یک پلتفرم شبکه اجتماعی برای پژوهشگران است که به آنها امکان می‌دهد مقالات، پیش‌انتشارها (preprints) و سایر کارهای پژوهشی خود را به اشتراک بگذارند.
برخی از مزایای آکادمیا عبارتند از:
افزایش دسترسی و دیده شدن: با آپلود مقالات در آکادمیا، می‌توانید دسترسی به آنها را افزایش دهید و باعث شوید تعداد بیشتری از پژوهشگران کار شما را ببینند. این می‌تواند به افزایش شانس استناد به مقالاتتان کمک کند.
شبکه‌سازی: آکادمیا فرصتی برای ارتباط با سایر پژوهشگران هم‌رشته و هم‌حوزه فراهم می‌کند.
رصد بازدیدها و دانلودها: می‌توانید آمار بازدید و دانلود مقالات خود را مشاهده کنید.
در حالی که آکادمیا برای اشتراک‌گذاری و افزایش دیده شدن خوب است، "چاپ" در آن به اندازه چاپ در یک ژورنال علمی معتبر با فرآیند داوری همتا (peer-review) امتیاز علمی رسمی ندارد. دانشگاه‌ها و کمیته‌های ارزیابی معمولاً ارزش کمتری برای مقالاتی که صرفاً در این پلتفرم‌ها آپلود شده‌اند، قائل هستند مگر اینکه قبلاً در یک مجله داوری‌شده نیز منتشر شده باشند.
توصیه می شود حتماً به قرارداد حق چاپ با ناشر اصلی مقاله خود توجه کنید. آپلود نسخه نهایی (Publisher's PDF) در این پلتفرم‌ها ممکن است نقض حق چاپ باشد. معمولاً می‌توانید نسخه‌های پیش‌انتشار (pre-print) یا پس‌انتشار (post-print - نسخه داوری شده اما بدون فرمت‌بندی ناشر) را به اشتراک بگذارید.
3. لینکدین (LinkedIn)
لینکدین یک شبکه اجتماعی حرفه‌ای است که عمدتاً برای ایجاد ارتباطات شغلی و حرفه‌ای استفاده می‌شود. این پلتفرم برای انتشار محتوای علمی به اندازه پلتفرم‌های تخصصی پژوهشگران مناسب نیست.
برخی از مزایای لینکدین عبارتند از:
رزومه‌سازی حرفه‌ای: می‌توانید انتشارات علمی خود را در بخش "Publications" پروفایل لینکدین خود اضافه کنید. این کار به تقویت رزومه حرفه‌ای شما و نمایش توانایی‌های پژوهشی‌تان به کارفرمایان یا همکاران بالقوه کمک می‌کند.
بازاریابی شخصی (Personal Branding): با اشتراک‌گذاری خلاصه‌ای از تحقیقات خود یا لینک به مقالاتتان، می‌توانید خود را به عنوان یک متخصص در حوزه خاص معرفی کنید.
شبکه‌سازی حرفه‌ای: می‌توانید با اساتید، پژوهشگران و متخصصان صنعتی در حوزه خود ارتباط برقرار کنید.
لینکدین یک پلتفرم "علمی" به معنای رایج کلمه نیست و انتشار مقاله در آن امتیاز آکادمیک یا رتبه علمی رسمی مانند چاپ در مجلات ISI یا اسکوپوس ندارد. ارزش آن بیشتر در جنبه‌های حرفه‌ای و شبکه‌سازی است.
4. ریسرچ‌گیت (ResearchGate)
ریسرچ‌گیت نیز مانند آکادمیا، یک شبکه اجتماعی علمی است که به پژوهشگران اجازه می‌دهد کارهای خود را به اشتراک بگذارند و با همکاران خود در ارتباط باشند.
برخی از مزایای ریسرچ‌گیت عبارتند از:
افزایش دیده شدن و تعامل: همانند آکادمیا، ریسرچ‌گیت به افزایش دیده شدن مقالات شما کمک می‌کند. می‌توانید آمار بازدید و دانلود مقالات، و حتی سؤالات و نظرات دیگران در مورد کار خود را مشاهده کنید.
شاخص RG Score: ریسرچ‌گیت یک امتیاز داخلی به نام "RG Score" برای هر محقق محاسبه می‌کند که بر اساس فعالیت‌ها و تعاملات شما در این پلتفرم (تعداد مقالات آپلود شده، سؤال و جواب‌ها، دنبال‌کننده‌ها و...) تعیین می‌شود. این امتیاز تا حدی نشان‌دهنده فعالیت و تعامل شما در این شبکه است، اما معیاری رسمی و آکادمیک مانند h-index نیست.
شبکه‌سازی علمی: فرصت عالی برای ارتباط با پژوهشگران هم‌رشته و تبادل نظر علمی.
به اشتراک‌گذاری داده‌ها و پیش‌انتشارها: علاوه بر مقالات منتشر شده، می‌توانید پیش‌انتشارها، داده‌ها و حتی کدهای مربوط به تحقیقات خود را نیز به اشتراک بگذارید.
همانند آکادمیا، در ریسرچ‌گیت نیز مسائل حق چاپ باید مورد توجه قرار گیرد. ارزش اصلی آن در دیده شدن و شبکه‌سازی است، نه "امتیاز" رسمی چاپ مقاله.
درنهایت می‌توان گفت: بیشترین امتیاز علمی از طریق چاپ مقاله در مجلات علمی معتبر و داوری‌شده که در پایگاه‌های نمایه‌سازی بین‌المللی مانند اسکوپوس (Scopus)، وب آو ساینس (Web of Science - WoS) یا پاب‌مد (PubMed) نمایه شده‌اند، کسب می‌شود.
این‌ها معیارهای اصلی برای ارزیابی رزومه علمی در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی هستند.
گوگل اسکالر یک ابزار حیاتی برای نمایش و ارزیابی تأثیرگذاری مقالات چاپ شده شما و محاسبه شاخص‌های استنادی است. داشتن یک پروفایل فعال و به روز در گوگل اسکالر برای هر پژوهشگری ضروری است.
آکادمیا.ادو و ریسرچ‌گیت پلتفرم‌های مفیدی برای افزایش دیده شدن، شبکه‌سازی و تبادل نظر در جامعه علمی هستند. آنها به طور مستقیم "امتیاز چاپ مقاله" به معنای آکادمیک رسمی نمی‌دهند، اما می‌توانند به افزایش استناد به مقالات شما و در نتیجه تقویت غیرمستقیم رزومه‌تان کمک کنند.
لینکدین بیشتر برای شبکه‌سازی حرفه‌ای و تقویت رزومه شغلی مناسب است تا کسب امتیاز علمی مستقیم.
توصیه می‌شود که اولویت اصلی شما همواره چاپ در مجلات معتبر باشد و از پلتفرم‌هایی مانند گوگل اسکالر، ریسرچ‌گیت و آکادمیا به عنوان ابزارهای مکمل برای افزایش دیده شدن و تعامل استفاده کنید و در این چهار پلتفرم، پروفایل بسازید و آثار خود را در پروفایل خود به اشتراک گذاشته و به روز کنید.