کلیدواژه‌ها: کد ارکید، ORCID، گرفتن کد ارکید، ساخت کد ارکید

کد ORCID (Open Researcher and Contributor ID) یک شناسه 16 رقمی یکتا و کد منحصربفرد برای پژوهشگران و نویسندگان علمی است که به منظور شناسایی دقیق و منحصر به فرد آنان در دنیای علمی و پژوهشی طراحی شده است.

مثل کد ملی افراد که برای هر شخص متفاوت و منحصربفرد است و از آن می‌توان سایر اطلاعات شخص را استخراج نمود، ارکید هم  به پژوهشگران کمک می‌کند تا تمام فعالیت‌ها، مقالات، پروژه‌ها و دیگر دستاوردهای علمی خود را تحت یک شناسه یکتا و بین‌المللی ثبت و مدیریت کنند.

در واقع، انتشار آنلاین رزومه علمی افراد از طریق شناسه ارکید می‌تواند انجام شود. ارکید، به هر پژوهشگر یک عدد یکتا اختصاص می‌دهد که همواره ثابت می‌ماند و با تغییر نام، وابستگی سازمانی یا ایمیل پژوهشگر تغییر نمی‌کند. پژوهشگران می‌توانند تمامی مقالات، کتاب‌ها، پروژه‌ها، و سایر فعالیت‌های علمی خود را به این شناسه متصل کنند تا همه دستاوردها یکجا گردآوری شده و مشاهده آن‌ها را برای عموم، آسان‌تر کنند.

بسیاری از ناشران، دانشگاه‌ها، مجلات و موسسات تحقیقاتی از کد ارکید (ORCID) استفاده می‌کنند و این شناسه به راحتی در این سیستم‌ها قابل یکپارچه‌سازی است.

نحوه دریافت کد ارکید (ORCID) چگونه است؟

1. به وبسایت ORCID بروید.
2. بر روی "Register" کلیک کنید.
3. اطلاعات خود (اسم و فامیلی و ایمیل و دانشگاه و گروه تحصیلی) را وارد کنید و یک حساب کاربری ایجاد کنید.
4. پس از ثبت‌نام، یک شناسه یکتا (مثلاً 0000-0001-2345-6789) به شما اختصاص داده می‌شود که می‌توانید آن را در مقالات، پروفایل‌های علمی و پروژه‌های خود استفاده کنید.

غیر از کد ارکید، شناسه‌های دیگری هم توسط سازمان‌های مختلف طراحی و ارائه شده است که هر یک کاربردی ویژه دارند ولی همه این کدها، برای یکپارچه‌سازی و معرفی بیشتر و دقیق‌تر محققین و مستندات علمی، طراحی شده‌اند.

مهم  این است که اگر تاکنون برای خود کد ارکید ایجاد نکرده‌اید، آن را سریع‌تر ایجاد کنید تا مقالات و فعالیت‌های علمی شما راحت‌تر قابل مشاهده باشد. با توجه به اینکه همه کدهای تحقیقاتی برای افراد و مستندات علمی، بر پایه ایمیل ایجاد می‌شود، توصیه می‌کنیم از ایمیل آکادمیک خود برای ایجاد کد ارکید و دیگر کدها استفاده کنید و به هیچ وجه ایمیل‌های عمومی (General) مانند:  یاهو و جیمیل که مناسب کارهای علمی و تخصص نیستند را در ایجاد این کدها و در مقالات خود بکار نبرید.

در ادامه برخی از مهم‌ترین این کدها و شناسه‌ها آورده شده است:

1- ResearcherID

• مرجع: توسط Clarivate Analytics مالک Web of Science ایجاد شده و مخصوص محققین است.
• کاربرد: شناسه یکتای پژوهشگران برای شناسایی مقالات و آثار علمی آن‌ها در پایگاه داده Web of science است.
• مزایا: امکان ردیابی استنادها و ارزیابی تاثیرات علمی پژوهشگر.

2- Scopus author ID

• توسط: Elsevier ایجاد شده و مخصوص محققین است.
• کاربرد: شناسه یکتای نویسندگان در پایگاه داده Scopus برای پیگیری مقالات و استنادها.
• مزایا: فراهم کردن اطلاعات دقیق درباره عملکرد پژوهشی و استنادات نویسندگان.

3- DOI (Digital Object Identifier)

• مرجع: سازمان‌های مختلف تحت نظارت CrossRef و DataCite ایجاد شده و مخصوص مقالات و مستندات علمی است.
• کاربرد: شناسه یکتا برای مقالات علمی، کتاب‌ها، داده‌های پژوهشی و دیگر منابع دیجیتال.
• مزایا: فراهم کردن یک لینک دائمی به محتواهای دیجیتال، ردیابی استنادها و دسترسی آسان به منابع.

4- ISBN (International Standard Book Number)

• مرجع: سازمان بین‌المللی ISBN است.
• کاربرد: شناسه یکتا برای کتاب‌ها و نشریات مشابه.
• مزایا: تسهیل شناسایی و خرید و فروش کتاب‌ها در سطح جهانی.

5- ISSN (International Standard Serial Number)

• مرجع: مرکز بین‌المللی ISSN است.
• کاربرد: شناسه یکتا برای مجلات و نشریات دوره‌ای.
• مزایا: تسهیل شناسایی و دسترسی به مجلات علمی و دیگر نشریات دوره‌ای.

6- PUBMED ID (PMID)

• مرجع: National Center for Biotechnology Information (NCBI) است.
• کاربرد: شناسه یکتا برای مقالات علمی موجود در پایگاه داده PubMed است..
• مزایا: فراهم کردن دسترسی آسان و دقیق به مقالات زیست‌پزشکی و علوم زندگی.