با عرض سلام خدمت تمامی اساتید، محققین و پژوهشگران
در این مقاله قصد داریم درباره پاسخ به این سؤال مهم "چاپ مقاله در مجلات داخلی یا خارجی" صحبت کنیم. به عبارت ساده‌تر، سؤال می‌شود که مقاله‌ای نوشتیم، آن را به چه مجله‌ای ارسال کنیم؟
نکته اول اینکه مجله داخلی و مجله خارجی چیست؟ چه معیاری مشخص می‌کند که یک مجله داخلی است یا خارجی؟
زبان مجله در داخلی بودن و یا خارجی بودن آن مؤثر نیست، برای مثال مجله علمی پژوهشی داریم که زبان آن انگلیسی، عربی و یا آلمانی است. پابلیشر مجله نیز در این موضوع تأثیری ندارد. برای مثال مجله متعلق به دانشگاه مشهد جزء گروه Springer بوده و ISI ایمپکت‌دار است. بنابراین هرگاه می‌گوییم مجله داخلی منظور این است که ایندکس‌های داخلی آن را حمایت و نمایه کرده باشند. یعنی مجله تحت ایندکس وزارتین (وزارت علوم یا وزارت بهداشت) باشد و یا ایندکس‌های دیگری که وجود دارند مانند SID، Civilica و Magiran.
هرگاه می‌گوییم مجله خارجی است، منظور این است که آن مجله یکی از ایندکس‌های معتبر خارجی را داشته باشد. مانند ISI, PubMed, Scopus و یا ISC.
سؤال: آیا امکان دارد یک مجله هم داخلی باشد و هم خارجی؟
بله، برخی مجلات هم ISI هستند یعنی ایندکس WoS دارند و هم علمی پژوهشی داخلی هستند. بنابراین امتیازی که مد نظر باشد از هر دو سو می‌گیرد.
حال برای پاسخ به این سؤال که مقاله را کجا چاپ کنیم، می‌توان گفت که کلاً تمامی متقاضیان و نویسندگان مقالات در 5 دسته تقسیم‌بندی می‌شوند.
دسته اول، دانشجویان ارشد و مقاطع پایین‌تر هستند. معمولاً هدف این دوستان این است که 2 نمره کسر از نمره دفاع پایان‌نامه را بگیرند و تقویت رزومه کرده باشند. این افراد می‌توانند به دانشگاه خود مراجعه کرده و در بخشنامه دانشگاه ببینند که بابت آن 2 نمره و یا هر هدفی که دارند چه مجلاتی قابل قبول است. در حال حاضر اینگونه است که هم مجلات علمی پژوهشی داخلی قابل قبول هستند و هم مجلات معتبر خارجی. البته که هر یک از این‌ها نمره‌ای دارند و با توجه به نمره‌ای که می‌خواهند بگیرند و کیفیت مقاله‌ای که دارند، بایستی مجله را انتخاب کنند. پس برای دسته اول، هم مجلات داخلی مناسب هستند و هم مجلات خارجی.
دسته دوم افرادی هستند که می‌خواهند برای مصاحبه و آزمون دکتری خود را آماده کنند و رزومه خود را تقویت کنند. این دوستان هم هر دو گروه مجلات بکارشان می‌آید و برایشان مفید است. هم مجلات علمی پژوهشی وزارتین و هم مجلات ISI معتبر از 100 امتیاز رزومه در مصاحبه دکتری، 20 امتیاز به مقاله اختصاص می‌دهند ولی توصیه می‌شود اگر تنها یک مقاله دارند می‌خواهند ببینند که آن را در مجله داخلی چاپ کنند یا خارجی، حداقل در رشته‌های علوم انسانی، مجلات علمی پژوهشی داخلی را انتخاب کنند. زیرا هیئت ممیزه و داوران می‌دانند که گرفتن اکسپت و چاپ یک مجله علمی پژوهشی وزارتین چقدر مشکل است و مجلات را به اسم، می‌شناسند، لذا وقتی مشاهده می‌کنند که یک مجله علمی پژوهشی در رزومه فردی است، متوجه می‌شوند که چقدر تلاش انجام شده است.
گروه سوم افرادی هستند که می‌خواهند برای مقاصد خارج از ایران از امتیاز مقاله استفاده کنند، مثلاً برای اپلای، برای کسب موقعیت‌های بورسیه‌ای، فاوند، اسکولارشیپ، برای مهاجرت و غیره. مسلماً برای این افراد، مقالات با ایندکس‌های خارجی مفیدتر است. برای این دوستان، با اختلاف زیاد، مجلات با ایندکس‌های خارجی مانند ISI, Scopus, PubMed و غیره ارجحیت بیشتری نسبت به مجلات داخلی دارند.
دسته چهارم، اساتید هیئت علمی هستند، که بایستی به صورت مداوم، مقاله در رزومه خود اضافه کنند، هم برای ارتقاء رتبه هیئت علمی و هم برای پوشش بخشنامه‌هایی که اساتید را موظف به ارائه مقالات می‌کند. برای این دسته نیز مجلات داخلی و یا خارجی تفاوتی ندارد و هر دو دارای امتیازات مورد نظر هستند.
دسته پنجم، دانشجویان دکتری هستند که برای دفاع از رساله، فعلاً در دانشگاه‌های آزاد 2 مقاله یا 5 امتیاز باید ارائه دهند و این امتیاز تفاوتی ندارد که از طریق مجلات داخلی کسب شود یا مجلات خارجی. این یک حد نصاب است که دانشجوی دکتری باید به آن برسد.
در حال حاضر مقالات علمی پژوهشی وزارتین، 2.5 امتیاز دارند مقالات ISI دارای Impact نیز 7 امتیاز دارند، یعنی اگر مقاله‌ای خیلی قوی باشد و گمان می‌رود که اکسپت آن در یک مجله ISI ایمپکت‌دار وجود دارد، می‌توانند بفرستند به آن مجله تا 7 امتیاز را کسب کنند ولی تجربه ثابت کرده شاید از هر 1000 مورد، 1 مورد می‌تواند ISI JCR بگیرد بخصوص در رشته‌های علوم انسانی، در رشته‌های فنی و پزشکی راحت‌تر است. بنابراین برای دانشجویان دکتری هم مهم امتیازی است که باید بگیرند و هر مجله، مجله علمی پژوهشی، مجله ISI با ایمپکت، مجله ISI بدون ایمپکت این‌ها امتیازات خود را دارند که ما در جدولی در سایت گذاشته‌ایم. برای مشاهده جدول امتیازات مقالات علمی کلیک کنید.
