آدرس‌دهی نویسندگان در مقالات، نکته بسیار مهمی است. عدم رعایت نکاتی که دانشگاه مقصد اعلام کرده، هرچند نکته کوچک و کم اهمیتی باشد، می‌تواند منجر به عدم پذیرش دانشگاه و هدر رفتن همه زحمات نویسندگان شود.
چون مجلات هم معمولاً بعد از صدور پذیرش با هیچ تغییری در اسامی و افیلیشن نویسندگان موافقت نمی‌کنند. لذا بسیار مهم است قبل از ارسال مقاله به نشریات، شیوه آدرس‌دهی دانشگاه مقصد، دقیق بررسی و در مقاله اعمال شود.
تا بهمن 1403، دانشجویان دانشگاه آزاد از الگوی مشخصی برای آدرس‌دهی نویسندگان استفاده می‌کردند که در این الگوی قدیمی، افیلیشن نویسندگان با گروه تحصیلی آغاز می‌شد و بعد واحد دانشکاه آزاد، اسم شهر، کشور و در نهایت ایمیل نویسنده می‌آمد اما با توجه به ابلاغ بخشنامه جدید دانشگاه آزاد اسلامی در اسفند ۱۴۰۳، از ابتدای سال ۱۴۰۴ تمامی اعضای هیأت علمی، دانشجویان دکتری و نویسندگان موظف شدند از الگوی جدید درج وابستگی سازمانی (Affiliation) در مقالات علمی خود استفاده کنند.
در این مقاله با جزئیات این الگو و پیامدهای آن آشنا می‌شوید.
چرا الگوی آدرس‌دهی مقالات تغییر کرده است؟
تغییرات اعمال‌شده با هدف یکپارچه‌سازی، ارتقاء اعتبار علمی دانشگاه آزاد اسلامی، و شفاف‌سازی هویت سازمانی نویسندگان صورت گرفته و از تاریخ ۱۴۰۴/۰۱/۰۱ لازم‌الاجراست.
نوع الگوی اصلی آدرس‌دهی در دانشگاه آزاد
۱. آدرس‌دهی مربوط به گروه دانشی (پایه اصلی)
در این الگو، نویسنده تنها یک آدرس اصلی مرتبط با گروه علمی در واحد دانشگاهی خود دارد:
ساختار فارسی:
گروه علمی ...، واحد ...، دانشگاه آزاد اسلامی، شهر، ایران
ساختار انگلیسی:
Department of ..., [Unit Abbreviation], Islamic Azad University, City, Iran
مثال فارسی:
گروه شیمی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
Example: Department of Chemistry, NT.C., Islamic Azad University, Tehran, Iran
۲. آدرس‌دهی وابسته به دانشکده موضوعی فناوری
اعضای هیأت علمی پس از عضویت در دانشکده‌های موضوعی می‌توانند یک آدرس دوم نیز داشته باشند که فعالیت‌های پژوهشی بین‌رشته‌ای و فناورانه را پوشش می‌دهد:
ساختار فارسی:
دانشکده موضوعی ...، واحد ...، دانشگاه آزاد اسلامی، شهر، ایران
ساختار انگلیسی:
Institute of ..., [Unit Abbreviation], Islamic Azad University, City, Iran
مثال:
دانشکده علوم و فناوری‌های همگرا، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
Example: Institute of Converging Sciences and Technologies, NT.C., Islamic Azad University, Tehran, Iran
۳. آدرس‌دهی حاصل از همکاری علمی مشترک (داخلی یا بین‌المللی)
در صورت مأموریت مطالعاتی یا همکاری مشترک با دانشگاه‌های داخلی یا خارجی، اعضای هیأت علمی می‌توانند نام آن دانشگاه را در سطر بعدی آدرس اصلی درج کنند. البته این مورد مستلزم تأیید رسمی شرایط است.
الزامات اجرایی از سال ۱۴۰۴
مقالاتی که از تاریخ ۱۴۰۴/۰۱/۰۱ (۱ آوریل ۲۰۲۵) ارسال یا چاپ شوند، باید با الگوی جدید آدرس‌دهی همراه باشند.
- اعضای هیأت علمی و دانشجویان دکتری الزاماً باید آدرس ایمیل دانشگاهی خود را با پسوند زیر ثبت کنند:
iau.ac.ir@ سایر نویسندگان مانند دانشجویان کارشناسی، ارشد یا اعضای هیأت علمی وابسته نیز باید از همان قالب آدرس استفاده کنند.
در صورت عدم رعایت الگوی مصوب، مقاله از هیچ‌گونه امتیاز و تسهیلات پژوهشی برخوردار نخواهد شد.
نکات مهم و تبصره‌ها
در آدرس مقالات باید نام کامل واحد دانشگاهی درج شود. صرفاً نوشتن "دانشگاه آزاد اسلامی" بدون واحد قابل قبول نیست.
اسامی واحدها و دانشکده‌های موضوعی تأییدشده، در سامانه علم‌سنجی دانشگاه آزاد منتشر می‌شوند.
این بخشنامه در ارتقا، تسویه، دفاع از پایان‌نامه، دریافت پژوهانه، جایزه مقالات و ... ملاک عمل خواهد بود.
نتیجه‌گیری
استفاده از الگوی جدید آدرس‌دهی مقالات در دانشگاه آزاد اسلامی، نه‌تنها برای رعایت قوانین پژوهشی ضروری است، بلکه به ارتقاء جایگاه علمی نویسندگان در سطح ملی و بین‌المللی نیز کمک می‌کند. پیشنهاد می‌شود قبل از ارسال مقاله به هر مجله، از صحت و کامل بودن الگوی افیلیشن و آدرس‌دهی خود اطمینان حاصل نمایید.
بطور خلاصه، مهمترین نکات در شیوه آدرسی‌دهی جدید:
رتبه علمی نویسندگان (دانشجوی دکتری، استادیار و دانشیار و و استاد تمام و ...) در افیلیشن نمی‌آید.
افیلیشن همه نویسندگان با گروه تحصیلی آن نویسنده آغاز می‌شود.
بعد از ارائه گروه تحصیلی، نام واحد دانشگاه آزاد (مثلاً واحد تهران جنوب)، سپس جمله "دانشگاه آزاد اسلامی"، سپس شهری که واحد مربوطه در آن واقع شده و در نهایت کلمه ایران ذکر می‌شود.
بعنوان مثال برای دانشجوی دکترایی که در رشته کامپیوتر، گرایش نرم افزار، گروه مهندسی کامپیوتر و دانشکده فنی مهندسی در واحد دانشگاه آزاد شهر رشت تحصیل می کند، افیلیشن بدین صورت می شود :
گروه مهندسی کامپیوتر، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
در افیلیشن انگلیسی اما بجای اسم واحد، از مخفف (abbreviation) اسم واحد استفاده می شود. مثلا بجای کلمه rasht واژه Ra.C. می آید و افیلیشن کامل فوق به انگلیسی بدین صورت می شود :
Department of Computer Engineering, Ra.C., Islamic Azad University, Rasht, Iran
در آخر این مقاله، تصویر مخفف دقیق واحدهای مختلف دانشگاه آزاد آورده شده است.
ترتیب ارائه اسامی نویسندگان هم مشخص و بسیار مهم هست. برای دانشگاه آزاد اسلامی، نویسنده اول، دانشجو است، نویسنده دوم : استاد راهنما، نویسنده سوم: استاد مشاور هست. اگر دانشجویی 2 استاد راهنما داشته باشد با مشورت پژوهش دانشگاه می تواند اسامی هر دو استاد راهنمای اول و دوم را به ترتیب بعنوان نویسندگان 3 و 4 بیاورد و استاد مشاور هم بعنوان نویسنده 5 معرفی شود یا اینکه اسم استاد مشاور کلا حذف شود که این به نظر دانشگاه بستگی دارد.
نویسنده مسئول (Corrsponding Author) در هر مقاله به نویسنده اصلی مقاله و شخصی که مسئول مکاتبات و برقراری ارتباط، سابمیت و ایمیل با نشریه هست، گفته می شود. در مقالات دانشجویان دکتری بمنظور اخذ مجوز پیش دفاع و دفاع نهایی در دانشگاه آزاد، نویسنده مسئول استاد راهنما هست.
در نهایت، مطابق بخشنامه جدید، آدرس ایمیل همه نویسندگان باید آکادمیک یا سازمانی باشد و ایمیل های جنرال (مثل یاهو، جیمیل، هاتمیل و ...) قابل قبول نیست. اکثر دانشجویان دکتری و برخی اساتید، ایمیل آکادمیک ندارند که می توانند با مراجعه به گروه پژوهشی دانشگاه خود، ایمیل آکادمیک خاص خود را ایجاد و دریافت کنند. در واقع دانشجویان دکتری و اعضای هیات علمی می بایست ایمیل آکادمیک با پسوند iau.ac.ir@ داشته باشند و دانشجویان لیسانس و ارشد هم ایمیل با پسوند iau.ir@ داشته باشند.