یکی از گرایش‌های علوم جغرافیا، رشته ژئومورفولوژی است که علم بررسی و تحلیل شکلهای مختلف پستی بلندی‌ها و ناهمواریهای زمین و ریخت شناسی زمین است. ژئومورفولوژی به رشته علوم زمین شناسی نزدیک است و از سه بخش Geo به معنای زمین، Morphe به معنای شکل و Logos به معنای شناسایی تشکیل شده است.
رشته ژئومورفولوژی شامل دو گرایش: برنامه ریزی محیطی و هیدروژئومورفولوژی است.
در این رشته، تمرکز اصلی بر اتفاقات سطح زمین است. پدیده های مانند : ریخت شناسی که بیانگر و منعکس کننده اتفاقاتی است که درون زمین اتفاق می افتد. اتفاقاتی همچون لرزه های شدید در لایه های مرکزی زمین، جاری شدن گدازه ها. تفاوتی که بین دو علم زمین شناسی و ژئومورفولوژی وجود دارد این است که در علم زمین شناسی به اتفاقات درون زمین و لایه های عمیق و سطوح مرکزی زمین پرداخته می شود ولی در ژئومورفولوژی، پدیده های خارجی و سطح زمین بررسی و تحلیل می شود که البته این پدیده های سطحی، خود عامل و تابعی است از اتفاقات لایه های دورنی و عمیق زمین. لذا می توان پیوستگی و ارتباطی عمیق بین دو رشته زمین شناسی و ژئومورفولوژی همیشه قائل شد.
برخی از مهمترین مباحث رشته ژئومورفولوژی عبارتست از :
ژئومورفولوژی مناطق شهری، نقشه‌ها و نمودارهای ژئومورفولوژی، هیدرولوژی کاربردی، کاربرد ژئومورفولوژی در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، تفسیر نقشه یا توپوگرافی و زمین شناسی. جغرافیای آبها، جغرافیای خاک‌ها، جغرافیای زیستی، ژئومورفولوژی ایران، منابع و مسائل آب ایران، اصول و روشهای برنامه ریزی ناحیه‌ای، مبانی جغرافیای جمعیت، مبانی جغرافیای روستایی، مبانی جغرافیای اقتصادی- کشاورزی، مبانی جغرافیای اقتصادی- صنعت، حمل و نقل و انرژی، جغرافیای سیاسی، مبانی جغرافیای شهری، جغرافیای کوچ نشینی، فلسفه جغرافیا و جغرافیای کاربردی، کارتوگرافی(نقشه کشی)، سنجش از دور،کاربرد عکسهای هوایی و ماهواره ای در جغرافیا، زمین شناسی برای جغرافیا، مبانی اقلیم شناسی، آب و هوای کره زمین، مبانی ژئومورفولوژی، جغرافیای قاره ها، جغرافیای کوارترنر، زمین شناسی ایران، مسایل جغرافیایی مناطق خشک ایران، حفاظت خاک، جنگل و مرتع و مسایل آن در ایران، جغرافیای ناحیه ای ایران، متون جغرافیای طبیعی به زبان خارجی، جغرافیای انسانی، ژئومورفولوژی اقلیمی.
علم ژئومورفولوژی بصورت کلی شامل دو نوع متفاوت است :
ژئومورفولوژی ساختمانی : که علم شناسایی و مطالعه پوسته زمین است و به نحوه شکلگیری و چیدمان سنگ ها و پدیده های حاصل از تکتونیک، می پردازد.
ژئومورفولوژی فرسایشی :همانطور که از نامش پیداست به بررسی عوامل طبیعی که باعث تخریب و ایجاد تغییرات عمیق در طبیعت و سطح زمین می شود، می پردازد. عوامل طبیعی مانند آبهای جاری، زمین لرزه ها، بادهای شدید، یخچال های طبیعی. به این شاخه، ژئومورفولوژی دوره‌ای نیز اطلاق می‌شود.
|
Full Journal Title |
Total Cites |
Journal Impact Factor |
Eigenfactor Score |
|
GEOMORPHOLOGY |
22,272 |
3.681 |
0.026220 |
|
ZEITSCHRIFT FUR GEOMORPHOLOGIE |
1,442 |
0.987 |
0.001210 |
|
Geomorphologie-Relief Processus Environnement |
381 |
0.667 |
0.000250 |
|
MARINE AND PETROLEUM GEOLOGY |
12,161 |
3.538 |
0.019250 |
|
نام مجله |
وابسته به |
|
پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی |
انجمن ژئومورفولوژی |
|
پژوهشهای فرسایش محیطی |
دانشگاه هرمزگان |
|
جغرافیای طبیعی |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان |
|
هیدروژئومورفولوژی |
دانشگاه تبریز |
|
دو فصلنامه ژئومورفولوژی کاربردی ایران |
دانشگاه حکیم سبزه واری |
برخی از حوزه‌ها و کلمات کلیدی و سرتیترهای پژوهشی در رشته علوم جغرافیایی گرایش ژئومورفولوژی عبارتند از :