رشته اقتصاد گرایش اقتصاد اسلامی در مقطع کارشناسی ارشد ارائه میشود و به آموزش دانشجویانی میپردازد که به دنبال درک عمیق از مفاهیم اقتصادی مرتبط با اسلام و کاربرد آنها در دنیای واقعی هستند.
هدف:
هدف از این رشته تربیت متخصصانی است که بتوانند مبانی و روابط حاکم بر اقتصاد اسلامی را در مدیریت، سیاستگذاری و برنامه ریزی اقتصادی کشور اعمال نمایند، رفتارهای اقتصادی مردم را تحلیل نمایند و ضمن ارتقاء دانش اقتصاد اسلامی، توانایی فرهنگ سازی در رفتار اقتصادی مردم را بر اساس اسلام داشته باشند.
دروس:
برنامه درسی این رشته شامل دروس مختلفی در زمینههای اقتصاد، فقه و مبانی اسلامی، اخلاق و فلسفه اسلامی، و اقتصاد اسلامی است. برخی از دروس اصلی این رشته عبارتند از:
اقتصاد خرد اسلامی
اقتصاد کلان اسلامی
اقتصاد پول و بانکداری اسلامی
فقه اقتصادی
نظامهای اقتصادی اسلام
تاریخ اندیشه اقتصادی اسلامی
اخلاق اقتصادی اسلامی
فلسفه اقتصادی اسلامی
روش تحقیق در اقتصاد اسلامی
گرایشها:
در برخی از دانشگاهها، این رشته دارای گرایشهای مختلفی مانند اقتصاد مالی اسلامی، اقتصاد توسعه اسلامی، اقتصاد منابع طبیعی اسلامی، و اقتصاد انرژی اسلامی نیز میباشد.
بازار کار:
فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در سطوح مختلف دولتی، خصوصی و بینالمللی در زمینههای مختلف مرتبط با اقتصاد اسلامی فعالیت کنند. برخی از موقعیتهای شغلی این فارغالتحصیلان عبارتند از:
کارشناس اقتصادی در بانکها و موسسات مالی اسلامی
کارشناس اقتصادی در سازمانهای دولتی و نهادهای عمومی
کارشناس اقتصادی در شرکتهای فعال در حوزه اقتصاد اسلامی
کارشناس اقتصادی در مراکز تحقیقاتی مرتبط با اقتصاد اسلامی
مدرس دانشگاه در رشته اقتصاد اسلامی
مشاور اقتصادی در زمینه اقتصاد اسلامی
دانشگاهها:
این رشته در حال حاضر در دانشگاههای دولتی و غیر دولتی مختلف کشور ارائه میشود. برخی از دانشگاههای برتر که این رشته را ارائه میکنند عبارتند از:
دانشگاه تهران
دانشگاه شهید بهشتی
دانشگاه علامه طباطبایی
دانشگاه تربیت مدرس
دانشگاه قم
دانشگاه مفید قم
دانشگاه اصفهان
دانشگاه شیراز
انتخاب رشته:
انتخاب رشته اقتصاد گرایش اقتصاد اسلامی به علاقه و تواناییهای شما بستگی دارد. اگر به مباحث اقتصادی و اسلامی علاقه دارید و از تواناییهای تحلیلی خوبی برخوردار هستید، این رشته میتواند انتخاب مناسبی برای شما باشد.
1. اقتصاد اسلامی و بانکداری:
بررسی تطبیقی ربا در نظام های بانکی اسلامی و متعارف
تحلیل کارایی و ثبات سیستم های بانکی مبتنی بر شریعت اسلام
بررسی چالش ها و فرصت های توسعه بانکداری اسلامی در ایران
مطالعه موردی بانکداری اسلامی در یک کشور خاص
بررسی فقهی اوراق بهادار اسلامی
2. اقتصاد اسلامی و بیمه:
بررسی مشروعیت بیمه در فقه اسلام
طراحی مدل های جدید بیمه منطبق با شریعت اسلام
تحلیل کارایی و اثربخشی صنعت بیمه اسلامی در ایران
مطالعه موردی بیمه اسلامی در یک کشور خاص
بررسی فقهی انواع بیمه های تکمیلی
3. اقتصاد اسلامی و مالیات:
بررسی مبانی فقهی مالیات در اسلام
تحلیل کارایی و عدالت سیستم های مالیاتی مبتنی بر شریعت اسلام
بررسی چالش ها و فرصت های اصلاح نظام مالیاتی در ایران با توجه به مبانی اقتصاد اسلامی
مطالعه موردی نظام مالیاتی در یک کشور اسلامی
بررسی فقهی انواع مالیات ها
4. اقتصاد اسلامی و زکات:
بررسی نقش زکات در تامین عدالت اجتماعی و رفاه اقتصادی
طراحی مدل های جدید جمع آوری و توزیع زکات در عصر حاضر
تحلیل اثربخشی زکات در کاهش فقر و ترویج کارآفرینی
مطالعه موردی زکات در یک کشور خاص
بررسی فقهی احکام زکات
5. اقتصاد اسلامی و بازار سرمایه:
بررسی مشروعیت معاملات در بازار سرمایه از دیدگاه اسلام
تحلیل کارایی و ثبات بازار سرمایه اسلامی
بررسی چالش ها و فرصت های توسعه بازار سرمایه اسلامی در ایران
مطالعه موردی بازار سرمایه اسلامی در یک کشور خاص
بررسی فقهی انواع اوراق بهادار
6. اقتصاد اسلامی و فقر:
بررسی علل فقر از دیدگاه اسلام و ارائه راه حل های مبتنی بر مبانی اقتصاد اسلامی
طراحی و اجرای برنامه های جامع برای ریشه کنی فقر با توجه به آموزه های اسلامی
تحلیل اثربخشی برنامه های فقرزدایی در کشورهای اسلامی
مطالعه موردی فقر در یک کشور خاص
بررسی فقهی صدقات و وقف
7. اقتصاد اسلامی و تجارت:
بررسی احکام شرعی مربوط به تجارت در اسلام
ترویج اخلاق تجارت در بین مسلمانان
بررسی چالش ها و فرصت های تجارت بین الملل از دیدگاه اسلام
مطالعه موردی تجارت در یک کشور اسلامی
بررسی فقهی انواع عقود تجاری
8. اقتصاد اسلامی و محیط زیست:
بررسی آموزه های اسلامی در مورد حفظ محیط زیست
ارائه راه حل های مبتنی بر مبانی اقتصاد اسلامی برای مقابله با چالش های زیست محیطی
تحلیل اثربخشی سیاست های زیست محیطی در کشورهای اسلامی
مطالعه موردی چالش های زیست محیطی در یک کشور خاص
بررسی فقهی احکام مربوط به محیط زیست
9. اقتصاد اسلامی و خانواده:
بررسی نقش خانواده در اقتصاد اسلامی
ترویج سبک زندگی اسلامی در خانواده ها
بررسی چالش ها و فرصت های اقتصادی مرتبط با خانواده در دنیای امروز
مطالعه موردی اقتصاد خانواده در یک کشور خاص
بررسی فقهی احکام مربوط به خانواده
10. اقتصاد اسلامی و توسعه:
بررسی مبانی نظری و فلسفی توسعه در اقتصاد اسلامی
ارائه مدل های جدید توسعه مبتنی بر مبانی اقتصاد اسلامی
تحلیل کارایی و اثربخشی برنامه های توسعه در کشورهای اسلامی
مطالعه موردی توسعه در یک کشور خاص
بررسی فقهی احکام مربوط به توسعه
در اینجا چند مورد از بهترین مجلات علمی پژوهشی ایرانی در گرایش اقتصاد اسلامی آورده شده است:
مجله اقتصاد و بانکداری اسلامی
این مجله توسط دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی منتشر می شود و مقالاتی را در زمینه های مختلف اقتصاد اسلامی از جمله نظام های بانکی اسلامی، فقه اقتصاد، تامین مالی اسلامی، اخلاق اقتصادی در اسلام و ... منتشر می کند. این مجله به زبان فارسی منتشر می شود و دارای رتبه علمی - پژوهشی است.
نشریه مطالعات اقتصادی و اجتماعی در اسلام
این مجله توسط دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی دانشگاه امام صادق (ع) منتشر می شود و مقالاتی را در زمینه های مختلف اقتصاد اسلامی از جمله نظام های اقتصادی اسلام، عدالت اقتصادی در اسلام، فقه اقتصاد، اخلاق اقتصادی در اسلام و ... منتشر می کند. این مجله به زبان فارسی منتشر می شود و دارای رتبه علمی - پژوهشی است.
نشریه پژوهش های فقهی اقتصادی
این مجله توسط پژوهشگاه علوم و معارف قرآنی منتشر می شود و مقالاتی را در زمینه های مختلف فقه اقتصاد از جمله نظام های پولی و مالی در اسلام، قراردادهای اسلامی، تجارت در اسلام و ... منتشر می کند. این مجله به زبان فارسی منتشر می شود و دارای رتبه علمی - پژوهشی است.
مجله فقه و اقتصاد
این مجله توسط دانشکده معارف و علوم انسانی دانشگاه باقرالعلوم (ع) منتشر می شود و مقالاتی را در زمینه های مختلف فقه اقتصاد از جمله نظام های اقتصادی اسلام، عدالت اقتصادی در اسلام، فقه پول و بانکداری اسلامی و ... منتشر می کند. این مجله به زبان فارسی منتشر می شود و دارای رتبه علمی - پژوهشی است.
نشریه اقتصاد و اخلاق
این مجله توسط دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی دانشگاه امام حسین (ع) منتشر می شود و مقالاتی را در زمینه های مختلف اقتصاد و اخلاق از جمله اخلاق کسب و کار، اخلاق مصرف، عدالت اقتصادی و ... منتشر می کند. این مجله به زبان فارسی منتشر می شود و دارای رتبه علمی - پژوهشی است.
هنگام انتخاب مجله برای ارسال مقاله، مهم است که به موارد زیر توجه کنید:
موضوع و دامنه مجله: مطمئن شوید که موضوع مقاله شما با موضوع و دامنه مجله مطابقت دارد.
رتبه علمی - پژوهشی مجله: مجلات با رتبه علمی - پژوهشی بالاتر معمولاً از نظر علمی معتبرتر هستند و مقالات آنها بیشتر مورد استناد قرار می گیرد.
فرآیند داوری مجله: مطمئن شوید که مجله دارای فرآیند داوری دقیق و شفاف است.
نرخ پذیرش مجله: نرخ پذیرش پایین تر نشان می دهد که مجله از نظر علمی سختگیرتر است و مقالات منتشر شده در آن از کیفیت بالاتری برخوردار هستند.
هزینه انتشار مقاله: برخی از مجلات برای انتشار مقاله هزینه دریافت می کنند.
در اینجا لیستی از بهترین مجلات خارجی ISI و اسکوپوس در گرایش اقتصاد اسلامی آورده شده است:
ISI:
Journal of Islamic Economics and Finance (JIEF)
Islamic Economic Studies (IES)
Arab Economic and Business Journal (AEBJ)
Journal of Islamic Banking and Finance (JIBF)
Islamic Finance
MPRA Munich Personal RePEc Archive
Economics and Policy Journal
Journal of Economics and Islamic Finance
International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management
Journal of Islamic Studies
اسکوپوس:
Journal of Islamic Economics and Finance (JIEF)
Islamic Economic Studies (IES)
Arab Economic and Business Journal (AEBJ)
Journal of Islamic Banking and Finance (JIBF)
Islamic Finance
MPRA Munich Personal RePEc Archive
Economics and Policy Journal
Journal of Economics and Islamic Finance
International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and ManagementManagement journal
Journal of Islamic Studies
International Journal of Islamic and Arabic Finance
Journal of Islamic Accounting and Finance
Islamic Management
Thunderbird International Business Review
Humanomics
Journal of Business Ethics
این مجلات بر اساس معیارهایی مانند ضریب تاثیر، فرآیند داوری و کیفیت مقالات انتخاب شده اند.
علاوه بر این مجلات، مجلات دیگری نیز وجود دارند که به طور خاص بر موضوعات اقتصاد اسلامی تمرکز ندارند، اما ممکن است مقالاتی در این زمینه منتشر کنند.
هنگام انتخاب مجله برای ارسال مقاله، مهم است که به دامنه موضوعی مجله، فرآیند داوری و نرخ پذیرش آن توجه کنید. همچنین باید مطمئن شوید که مقاله شما با دستورالعمل های نگارش مجله مطابقت دارد.
گرایش اقتصاد اسلامی در مقطع کارشناسی ارشد، رشتهای جذاب و پویا است که به بررسی جنبههای اقتصادی مرتبط با اسلام و کاربرد آنها در دنیای واقعی میپردازد. انتخاب این رشته میتواند مزایای متعددی برای ادامه تحصیل و بازار کار شما داشته باشد که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
1. تقاضای رو به رشد:
با توجه به افزایش توجه به مباحث اسلامی در سطوح مختلف جامعه، تقاضا برای متخصصان با دانش و مهارت در زمینه اقتصاد اسلامی نیز در حال افزایش است. این تقاضا در سطوح دولتی، خصوصی و بینالمللی وجود دارد.
2. جایگاه ویژه در ایران:
ایران به عنوان یک کشور اسلامی، توجه ویژهای به مباحث اقتصاد اسلامی دارد. این امر فرصتهای شغلی و مطالعاتی مناسبی را برای فارغالتحصیلان این رشته در ایران فراهم میکند.
3. تنوع موضوعات:
گرایش اقتصاد اسلامی موضوعات متنوعی را شامل میشود، از جمله:
اقتصاد خرد اسلامی
اقتصاد کلان اسلامی
اقتصاد پول و بانکداری اسلامی
فقه اقتصادی
نظامهای اقتصادی اسلام
تاریخ اندیشه اقتصادی اسلامی
اخلاق اقتصادی اسلامی
فلسفه اقتصادی اسلامی
این تنوع موضوعات به شما امکان میدهد تا در حوزه مورد علاقه خود تخصص پیدا کنید.
4. امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر:
فارغالتحصیلان گرایش اقتصاد اسلامی میتوانند در صورت تمایل به ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر مانند دکتری تخصصی (PhD) در رشتههای اقتصاد اسلامی، اقتصاد منابع طبیعی، مدیریت اسلامی و یا رشتههای مرتبط اقدام کنند.
5. کمک به حل چالشهای مهم:
جهان اسلام با چالشهای اقتصادی متعددی از جمله فقر، نابرابری و بیکاری مواجه است. اقتصاد اسلامی میتواند به عنوان راهکاری برای حل این چالشها ارائه شود.
6. کسب مهارتهای ارزشمند:
فارغالتحصیلان گرایش اقتصاد اسلامی مهارتهای ارزشمندی از جمله تحلیل اقتصادی، مدلسازی، حل مسئله، تفکر انتقادی و برقراری ارتباط را کسب میکنند. این مهارتها در بسیاری از مشاغل دیگر نیز قابل استفاده هستند.
7. کمک به تحقق اقتصاد اسلامی:
اقتصاد اسلامی به دنبال ایجاد جامعهای عادلانه و مبتنی بر ارزشهای اسلامی است. فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در تحقق این هدف نقش مهمی ایفا کنند.
8. بازار کار بینالمللی:
با توجه به ماهیت جهانی اسلام، فارغالتحصیلان گرایش اقتصاد اسلامی میتوانند فرصتهای شغلی در سطوح بینالمللی نیز داشته باشند.
9. علاقه و انگیزه:
انتخاب هر رشته تحصیلی باید بر اساس علاقه و انگیزه فرد باشد. اگر به مسائل اقتصادی و اسلامی علاقه دارید، گرایش اقتصاد اسلامی میتواند انتخاب مناسبی برای شما باشد.
در کنار مزایای ذکر شده، توجه به برخی نکات نیز ضروری است:
دروس این رشته تا حدودی سنگین و تخصصی هستند و نیازمند پشتکار و مطالعه زیاد میباشند.
رقابت برای قبولی در این رشته نسبتاً بالا است.
برخی از گرایشهای این رشته مانند اقتصاد مالی اسلامی هنوز به طور کامل شکل نگرفته است.
در کنار مزایای متعددی که گرایش اقتصاد اسلامی دارد، می توان به معایبی هم اشاره کرد که باید قبل از انتخاب این رشته برای ادامه تحصیل در نظر گرفته شوند:
1. بازار کار محدود:
فارغ التحصیلان اقتصاد اسلامی ممکن است با چالش یافتن شغل مناسب در ایران مواجه شوند.
بخش خصوصی در ایران هنوز به طور کامل به اهمیت نقش اقتصاد اسلامی در بهینه سازی مصرف و توسعه پایدار آگاه نشده و سهم پایینی از فرصت های شغلی را به این رشته اختصاص می دهد.
با این حال، با رشد روزافزون نیاز به استفاده بهینه از منابع انرژی و توجه بیشتر به مسائل زیست محیطی، در بلندمدت می توان انتظار افزایش تقاضا برای متخصصان این رشته را داشت.
2. دشواری های تحصیل:
در برخی از دانشگاه ها، برنامه درسی گرایش اقتصاد اسلامی سخت و چالش برانگیز است و نیاز به پیش زمینه قوی در دروس اقتصاد، فقه و اصول دارد.
همچنین، یادگیری برخی از مفاهیم و ابزارهای اقتصاد اسلامی پیچیده است و نیاز به مطالعه و تلاش زیاد دارد.
3. عدم تطابق کامل برنامه درسی با نیاز بازار کار:
برنامه درسی ارائه شده در دانشگاه ها همیشه به طور کامل با نیازهای بازار کار مطابقت ندارد و ممکن است فارغ التحصیلان برای ورود به بازار کار نیاز به آموزش های اضافی داشته باشند.
4. پراکندگی گسترده زمینه های شغلی:
زمینه های شغلی مرتبط با گرایش اقتصاد اسلامی بسیار پراکنده هستند و فارغ التحصیلان ممکن است در بخش های مختلف اقتصاد مانند صنعت بانکداری، بیمه، بازار سرمایه، فقه و اصول، مدیریت اسلامی و ... فعالیت کنند. این موضوع ممکن است انتخاب مسیر شغلی را برای فارغ التحصیلان سخت تر کند.
5. جدید بودن این رشته تحصیلی:
گرایش اقتصاد اسلامی یک رشته جدید است و سابقه طولانی در نظام آموزشی ایران ندارد. به همین دلیل، ممکن است با چالش هایی مانند کمبود منابع آموزشی و استاد متخصص مواجه شوید.
گرایش اقتصاد اسلامی از جمله رشته های تحصیلی نسبتاً جدید در ایران است که با توجه به اهمیت روزافزون مباحث فقهی و اخلاقی در اقتصاد، فارغ التحصیلان آن می توانند از فرصت های شغلی و تحصیلی مناسبی در داخل و خارج از کشور برخوردار شوند.
مهاجرت تحصیلی
اگر قصد دارید برای ادامه تحصیل در رشته اقتصاد اسلامی به خارج از کشور مهاجرت کنید، کشور های متعددی وجود دارند که می توانید از میان آنها انتخاب کنید. برخی از محبوب ترین این کشورها عبارتند از:
اروپا: انگلستان، آلمان، فرانسه، هلند
آمریکای شمالی: آمریکا، کانادا
خاورمیانه: مالزی، عمان، قطر
انتخاب کشور مقصد به عوامل مختلفی مانند علاقه مندی های شما، شرایط آب و هوایی، هزینه تحصیل و زندگی، فرصت های شغلی و ... بستگی دارد.
برای مهاجرت تحصیلی به هر کشوری، باید شرایط و مدارک مورد نیاز آن کشور را بررسی کنید. به طور کلی، مدارک مورد نیاز برای مهاجرت تحصیلی شامل موارد زیر است:
مدرک دیپلم یا کارشناسی با معدل بالا
آزمون های زبان مانند آیلتس یا تافل
انگیزه نامه
رزومه تحصیلی
توصیه نامه
اثبات تمکن مالی
مهاجرت کاری
فارغ التحصیلان گرایش اقتصاد اسلامی می توانند در مشاغل مختلفی در داخل و خارج از کشور مشغول به کار شوند. برخی از این مشاغل عبارتند از:
کارشناس اقتصاد اسلامی
مشاور فقهی اقتصادی
محقق فقه اقتصاد
استاد دانشگاه
کارشناس بانکداری اسلامی
کارشناس بیمه اسلامی
برای مهاجرت کاری به هر کشوری، باید شرایط و مدارک مورد نیاز آن کشور را بررسی کنید. به طور کلی، مدارک مورد نیاز برای مهاجرت کاری شامل موارد زیر است:
مدرک تحصیلی مرتبط با شغل مورد نظر
آزمون های زبان مانند آیلتس یا تافل
رزومه کاری
تجربه کاری مرتبط
اثبات تمکن مالی
دعوتنامه کاری از یک کارفرمای معتبر در کشور مقصد (در برخی موارد)
برای چاپ مقاله در گرایش اقتصاد اسلامی، باید مراحلی را دنبال کنید که در ادامه به آنها اشاره میکنم:
انتخاب مجله مناسب:
اولین قدم انتخاب مجله ی مناسب برای چاپ مقاله تان است. در این مرحله باید به موضوع مقاله، دامنه ی موضوعی مجله، اعتبار مجله، فرآیند داوری و نرخ پذیرش آن توجه کنید.
در بخش قبلی لیستی از بهترین مجلات خارجی ISI و اسکوپوس در گرایش اقتصاد اسلامی به شما معرفی کردم.
همچنین می توانید با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی مانند EBSCOhost، ProQuest و JSTOR به دنبال مجلات مرتبط با موضوع مقاله خودتان بگردید.
آماده سازی مقاله:
پس از انتخاب مجله، باید مقاله تان را مطابق با دستورالعمل های نگارش آن مجله آماده کنید.
این دستورالعمل ها معمولا در وب سایت مجله یا در شماره های قبلی آن موجود است.
به طور کلی، مقالات باید به صورت دقیق و با رعایت اصول نگارش علمی نوشته شوند و از نظر ساختار، فرمت، فونت، ارجاعات و چکیده مطابق با دستورالعمل های مجله باشند.
ارسال مقاله:
معمولاً ارسال مقاله به صورت آنلاین و از طریق وب سایت مجله انجام می شود.
در هنگام ارسال مقاله باید اطلاعات مربوط به نویسندگان، چکیده مقاله، کلمات کلیدی و فایل مقاله را به صورت کامل و صحیح در سیستم بارگذاری کنید.
داوری مقاله:
پس از ارسال مقاله، مقاله توسط داوران مجله بررسی می شود.
داوران از نظر علمی و محتوایی مقاله را ارزیابی می کنند و در صورت نیاز از شما خواهند خواست تا اصلاحاتی در مقاله تان انجام دهید.
چاپ مقاله:
در صورت قبول مقاله شما در مجله، مقالهتان در یکی از شماره های آتی مجله به چاپ خواهد رسید.