گرایش مشاوره توانبخشی در مقطع کارشناسی ارشد رشته مشاوره ارائه می‌شود و به آموزش دانشجویانی می‌پردازد که به دنبال کمک به افراد دارای معلولیت، بیماری‌های مزمن یا سایر شرایطی هستند که بر توانایی آنها برای عملکرد در زندگی روزمره تأثیر می‌گذارد.
هدف:
هدف از این رشته تربیت متخصصانی است که بتوانند:
به افراد دارای معلولیت در زمینه‌های مختلف زندگی از جمله استقلال فردی، اشتغال، آموزش و روابط اجتماعی یاری برسانند.
به خانواده‌ها و مراقبان افراد دارای معلولیت در زمینه‌های مختلف از جمله مقابله با استرس، مدیریت رفتار و تصمیم‌گیری یاری برسانند.
در زمینه توانبخشی شغلی و حرفه‌ای فعالیت کنند.
در زمینه‌های پژوهشی و آموزشی مرتبط با توانبخشی فعالیت کنند.
دروس:
برنامه درسی این رشته شامل دروس مختلفی در زمینه‌های مشاوره، روانشناسی، توانبخشی و مبانی پزشکی است. برخی از دروس اصلی این رشته عبارتند از:
مبانی مشاوره توانبخشی
نظریه‌های مشاوره توانبخشی
ارزیابی در مشاوره توانبخشی
مداخلات مشاوره‌ای در توانبخشی
توانبخشی شغلی و حرفه‌ای
توانبخشی روانی-اجتماعی
توانبخشی شناختی
توانبخشی جسمی
مبانی پزشکی در توانبخشی
اخلاق در توانبخشی
گرایش‌ها:
در برخی از دانشگاه‌ها، این رشته دارای گرایش‌های مختلفی مانند مشاوره توانبخشی جسمی، مشاوره توانبخشی روانی، مشاوره توانبخشی یادگیری، و مشاوره توانبخشی اعتیاد نیز می‌باشد.
بازار کار:
فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در سطوح مختلف دولتی، خصوصی و غیردولتی در زمینه‌های مختلف مرتبط با توانبخشی فعالیت کنند. برخی از موقعیت‌های شغلی این فارغ‌التحصیلان عبارتند از:
مشاور توانبخشی در مراکز توانبخشی
مشاور توانبخشی در بیمارستان‌ها
مشاور توانبخشی در مدارس
مشاور توانبخشی در مراکز اشتغال
مشاور توانبخشی در سازمان‌های مردم‌نهاد
مدرس دانشگاه در رشته مشاوره توانبخشی
پژوهشگر در زمینه توانبخشی
دانشگاه‌ها:
این رشته در حال حاضر در دانشگاه‌های دولتی و غیر دولتی مختلف کشور ارائه می‌شود. برخی از دانشگاه‌های برتر که این رشته را ارائه می‌کنند عبارتند از:
دانشگاه تهران
دانشگاه شهید بهشتی
دانشگاه علامه طباطبایی
دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
دانشگاه اصفهان
دانشگاه شیراز
انتخاب رشته:
انتخاب گرایش مشاوره توانبخشی به علاقه و توانایی‌های شما بستگی دارد. اگر به کمک به افراد دارای معلولیت و ارتقای کیفیت زندگی آنها علاقه دارید و از توانایی‌های تحلیلی خوبی برخوردار هستید، این رشته می‌تواند انتخاب مناسبی برای شما باشد.
موضوعات جدید پیشنهادی برای نگارش مقاله و پایان نامه گرایش مشاوره توانبخشی
1. نوآوری و فناوری در مشاوره توانبخشی:
بررسی کاربرد هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در ارائه خدمات مشاوره توانبخشی
توسعه و ارزیابی برنامه های مبتنی بر واقعیت مجازی و واقعیت افزوده برای توانبخشی
استفاده از بازی های ویدئویی و اینترنت اشیا در ارتقای سلامت روان افراد دارای معلولیت
بررسی اخلاقی و قانونی استفاده از فناوری در مشاوره توانبخشی
2. مشاوره توانبخشی در جمعیت های خاص:
بررسی چالش ها و فرصت های ارائه خدمات مشاوره توانبخشی به سالمندان
ارائه مداخلات مشاوره ای برای کودکان و نوجوانان دارای معلولیت
بررسی نیازهای مشاوره ای زنان و مردان دارای معلولیت
ارائه خدمات مشاوره توانبخشی به افراد دارای معلولیت های نادر یا کم شناخته شده
3. مشاوره توانبخشی در زمینه های خاص:
بررسی اثربخشی مداخلات مشاوره ای در مدیریت درد مزمن
ارائه خدمات مشاوره شغلی به افراد دارای معلولیت
بررسی نقش مشاوره توانبخشی در ارتقای کیفیت زندگی افراد دارای بیماری های مزمن
ارائه مداخلات مشاوره ای برای پیشگیری از خودکشی در افراد دارای معلولیت
4. رویکردهای نوین در مشاوره توانبخشی:
بررسی کاربرد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) در مشاوره توانبخشی
استفاده از ذهن آگاهی و مدیتیشن در ارتقای سلامت روان افراد دارای معلولیت
بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری (CBT) در rehabilitation
ارائه خدمات مشاوره گروهی و خانوادگی به افراد دارای معلولیت و خانواده های آنها
5. مشاوره توانبخشی در بسترهای بین المللی:
بررسی چالش ها و فرصت های ارائه خدمات مشاوره توانبخشی در کشورهای در حال توسعه
مقایسه رویکردهای مختلف مشاوره توانبخشی در کشورهای مختلف
بررسی نقش سازمان های بین المللی در ارتقای خدمات مشاوره توانبخشی
ارائه مداخلات مشاوره ای به پناهندگان و مهاجران دارای معلولیت
معرفی بهترین مجلات علمی پژوهشی ایرانی گرایش مشاوره توانبخشی
در اینجا چند مورد از بهترین مجلات علمی پژوهشی ایرانی در گرایش مشاوره توانبخشی آورده شده است:
نشریه مطالعات توانبخشی
این مجله توسط دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی منتشر می شود و مقالاتی را در زمینه های مختلف توانبخشی از جمله توانبخشی جسمی، توانبخشی روانی، توانبخشی اجتماعی، توانبخشی شناختی و ... منتشر می کند. این مجله به زبان فارسی منتشر می شود و دارای رتبه علمی - پژوهشی است.
مجله توانبخشی ایران
این مجله توسط انجمن علمی توانبخشی ایران منتشر می شود و مقالاتی را در زمینه های مختلف توانبخشی از جمله توانبخشی جسمی، توانبخشی روانی، توانبخشی اجتماعی، توانبخشی شناختی و ... منتشر می کند. این مجله به زبان فارسی منتشر می شود و دارای رتبه علمی - پژوهشی است.
نشریه توانبخشی بالینی
این مجله توسط دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی منتشر می شود و مقالاتی را در زمینه های مختلف توانبخشی بالینی از جمله توانبخشی جسمی، توانبخشی روانی، توانبخشی اجتماعی، توانبخشی شناختی و ... منتشر می کند. این مجله به زبان فارسی منتشر می شود و دارای رتبه علمی - پژوهشی است.
مجله توانبخشی در ایران
این مجله توسط انجمن علمی توانبخشی ایران منتشر می شود و مقالاتی را در زمینه های مختلف توانبخشی در ایران از جمله توانبخشی جسمی، توانبخشی روانی، توانبخشی اجتماعی، توانبخشی شناختی و ... منتشر می کند. این مجله به زبان فارسی منتشر می شود و دارای رتبه علمی - پژوهشی است.
نشریه توانبخشی و سلامت روان
این مجله توسط دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی منتشر می شود و مقالاتی را در زمینه های مختلف توانبخشی و سلامت روان از جمله توانبخشی جسمی، توانبخشی روانی، توانبخشی اجتماعی، توانبخشی شناختی و ... منتشر می کند. این مجله به زبان فارسی منتشر می شود و دارای رتبه علمی - پژوهشی است.
علاوه بر این مجلات، تعدادی مجله علمی - پژوهشی دیگر نیز در ایران وجود دارد که به طور occasional مقالاتی را در زمینه مشاوره توانبخشی منتشر می کنند.
هنگام انتخاب مجله برای ارسال مقاله، مهم است که به موارد زیر توجه کنید:
موضوع و دامنه مجله: مطمئن شوید که موضوع مقاله شما با موضوع و دامنه مجله مطابقت دارد.
رتبه علمی - پژوهشی مجله: مجلات با رتبه علمی - پژوهشی بالاتر معمولاً از نظر علمی معتبرتر هستند و مقالات آنها بیشتر مورد استناد قرار می گیرد.
فرآیند داوری مجله: مطمئن شوید که مجله دارای فرآیند داوری دقیق و شفاف است.
نرخ پذیرش مجله: نرخ پذیرش پایین تر نشان می دهد که مجله از نظر علمی سختگیرتر است و مقالات منتشر شده در آن از کیفیت بالاتری برخوردار هستند.
هزینه انتشار مقاله: برخی از مجلات برای انتشار مقاله هزینه دریافت می کنند.
مجلات خارجی ISI و اسکوپوس در گرایش مشاوره توانبخشی
در اینجا لیستی از بهترین مجلات خارجی ISI و اسکوپوس در گرایش مشاوره توانبخشی آورده شده است:
ISI:
Rehabilitation Counseling Journal
Journal of Rehabilitation
Journal of Applied Rehabilitation Counseling
Disability & Society
Journal of Vocational Rehabilitation
International Journal of Rehabilitation Research
Archives of Physical Medicine and Rehabilitation
Disability and Health Journal
Journal of Clinical Nursing
اسکوپوس:
Rehabilitation Counseling Journal
Journal of Rehabilitation
Journal of Applied Rehabilitation Counseling
Disability & Society
Journal of Vocational Rehabilitation
International Journal of Rehabilitation Research
Archives of Physical Medicine and Rehabilitation
Disability and Health Journal
European Journal of Mental Health
Journal of Health Psychology
Psychology, Health & Medicine
Social Science & Medicine
Qualitative Health Research
Journal of Mixed Methods Research
این مجلات بر اساس معیارهایی مانند ضریب تاثیر، فرآیند داوری و کیفیت مقالات انتخاب شده اند.
مزایای گرایش مشاوره توانبخشی برای ادامه تحصیل و بازار کار
گرایش مشاوره توانبخشی در مقطع کارشناسی ارشد رشته مشاوره، انتخابی جذاب برای دانشجویانی است که به دنبال کمک به افراد دارای معلولیت، بیماری‌های مزمن یا سایر شرایطی هستند که بر توانایی آنها برای عملکرد در زندگی روزمره تأثیر می‌گذارد. این رشته مزایای متعددی برای ادامه تحصیل و بازار کار به ارمغان می‌آورد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
1. کمک به افراد نیازمند:
فارغ‌التحصیلان گرایش مشاوره توانبخشی می‌توانند با ارائه خدمات مشاوره‌ای به افراد دارای معلولیت، به آنها در ارتقای کیفیت زندگی و استقلال فردی یاری برسانند. این امر می‌تواند از نظر معنوی بسیار ارزشمند و رضایت‌بخش باشد.
2. تقاضای رو به رشد:
با توجه به افزایش جمعیت سالمندان و افراد دارای معلولیت در جوامع، تقاضا برای متخصصان توانبخشی نیز به طور پیوسته در حال افزایش است. این امر فرصت‌های شغلی مناسبی را برای فارغ‌التحصیلان این رشته فراهم می‌کند.
3. تنوع شغلی:
فارغ‌التحصیلان گرایش مشاوره توانبخشی می‌توانند در سطوح مختلف دولتی، خصوصی و غیردولتی و در زمینه‌های مختلف مرتبط با توانبخشی از جمله مراکز توانبخشی، بیمارستان‌ها، مدارس، مراکز اشتغال، سازمان‌های مردم‌نهاد و دانشگاه‌ها فعالیت کنند.
4. امکان ادامه تحصیل:
فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در صورت تمایل به ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر مانند دکتری تخصصی (PhD) در رشته‌های مشاوره توانبخشی، روانشناسی توانبخشی، مطالعات معلولیت و یا رشته‌های مرتبط اقدام کنند.
5. کسب مهارت‌های ارزشمند:
فارغ‌التحصیلان گرایش مشاوره توانبخشی مهارت‌های ارزشمندی از جمله برقراری ارتباط، حل مسئله، تفکر انتقادی، همدلی و کار تیمی را کسب می‌کنند. این مهارت‌ها در بسیاری از مشاغل دیگر نیز قابل استفاده هستند.
6. حقوق و مزایای مناسب:
فارغ‌التحصیلان گرایش مشاوره توانبخشی با توجه به تخصص و مهارت‌های خود می‌توانند از حقوق و مزایای مناسبی در بازار کار برخوردار شوند.
7. کمک به توسعه جامعه:
با توانمندسازی افراد دارای معلولیت و ادغام آنها در جامعه، فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند به توسعه جامعه و ارتقای سطح رفاه اجتماعی کمک کنند.
در کنار مزایای ذکر شده، توجه به برخی نکات نیز ضروری است:
دروس این رشته تا حدودی تخصصی هستند و نیازمند پشتکار و مطالعه زیاد می‌باشند.
رقابت برای قبولی در این رشته نسبتاً بالا است.
کار با افراد دارای معلولیت می‌تواند از نظر روحی و عاطفی چالش‌برانگیز باشد.
معایب گرایش مشاوره توانبخشی برای ادامه تحصیل و بازار کار
در کنار مزایای متعددی که گرایش مشاوره توانبخشی دارد، معایبی هم وجود دارد که باید قبل از انتخاب این رشته برای ادامه تحصیل در نظر گرفته شوند:
1. بازار کار محدود:
با توجه به ماهیت این رشته، تقاضا برای فارغ التحصیلان مشاوره توانبخشی در مقایسه با برخی رشته های دیگر مانند روانشناسی بالینی یا مشاوره مدرسه کمتر است.
این موضوع می تواند یافتن شغل مناسب را برای فارغ التحصیلان این رشته، به خصوص در مناطق جغرافیایی خاص، دشوارتر کند.
2. حقوق و مزایای پایین:
به طور کلی، حقوق و مزایای فارغ التحصیلان مشاوره توانبخشی در مقایسه با برخی رشته های دیگر در حوزه سلامت روان پایین تر است.
این موضوع می تواند انگیزه برخی افراد را برای انتخاب این رشته کاهش دهد.
3. ماهیت طاقت فرسای شغل:
کار با افراد دارای معلولیت می تواند از نظر روحی و عاطفی طاقت فرسا باشد.
فارغ التحصیلان مشاوره توانبخشی باید برای مقابله با چالش های روانی و عاطفی این شغل آماده باشند.
4. نیاز به آموزش های تخصصی:
برای ارائه خدمات مشاوره توانبخشی به طور موثر، فارغ التحصیلان این رشته باید آموزش های تخصصی در زمینه های مختلف مانند آسیب شناسی، توانبخشی، و روانشناسی معلولیت را ببینند.
گذراندن این دوره های آموزشی می تواند زمان بر و پرهزینه باشد.
5. عدم تطابق کامل برنامه درسی با نیاز بازار کار:
برنامه درسی دانشگاه ها همیشه به طور کامل با نیازهای بازار کار مطابقت ندارد.
فارغ التحصیلان ممکن است برای ورود به بازار کار نیاز به آموزش های اضافی داشته باشند.
نکات تکمیلی:
با وجود معایبی که ذکر شد، گرایش مشاوره توانبخشی می تواند انتخابی مناسب برای افرادی باشد که به کمک به افراد دارای معلولیت و ارتقای کیفیت زندگی آنها علاقه مند هستند.
افراد دارای مهارت های ارتباطی قوی، صبر و حوصله، و تعهد به عدالت اجتماعی می توانند در این رشته موفق شوند.
علاوه بر موارد ذکر شده، عوامل دیگری مانند محل زندگی، وضعیت خانوادگی و توانایی های فردی نیز در انتخاب رشته تحصیلی نقش دارند.
مهاجرت تحصیلی و کاری فارغ التحصیلان گرایش مشاوره توانبخشی
گرایش مشاوره توانبخشی از جمله رشته های تحصیلی کاربردی و مهم در حوزه توانبخشی است که با توجه به نیاز روزافزون جامعه به خدمات مشاوره ای برای افراد دارای معلولیت و نیازهای خاص، فارغ التحصیلان آن می توانند از فرصت های شغلی و تحصیلی مناسبی در داخل و خارج از کشور برخوردار شوند.
مهاجرت تحصیلی
اگر قصد دارید برای ادامه تحصیل در رشته مشاوره توانبخشی به خارج از کشور مهاجرت کنید، کشور های متعددی وجود دارند که می توانید از میان آنها انتخاب کنید. برخی از محبوب ترین این کشورها عبارتند از:
اروپا: انگلستان، آلمان، هلند، سوئد، نروژ
آمریکای شمالی: آمریکا، کانادا
استرالیا و نیوزیلند: استرالیا، نیوزیلند
انتخاب کشور مقصد به عوامل مختلفی مانند علاقه مندی های شما، شرایط آب و هوایی، هزینه تحصیل و زندگی، فرصت های شغلی و ... بستگی دارد.
برای مهاجرت تحصیلی به هر کشوری، باید شرایط و مدارک مورد نیاز آن کشور را بررسی کنید. به طور کلی، مدارک مورد نیاز برای مهاجرت تحصیلی شامل موارد زیر است:
مدرک دیپلم یا کارشناسی با معدل بالا
آزمون های زبان مانند آیلتس یا تافل
انگیزه نامه
رزومه تحصیلی
توصیه نامه
اثبات تمکن مالی
مهاجرت کاری
فارغ التحصیلان گرایش مشاوره توانبخشی می توانند در مشاغل مختلفی در داخل و خارج از کشور مشغول به کار شوند. برخی از این مشاغل عبارتند از:
مشاور توانبخشی
روانشناس توانبخشی
مددکار اجتماعی توانبخشی
متخصص آموزش توانبخشی
محقق توانبخشی
برای مهاجرت کاری به هر کشوری، باید شرایط و مدارک مورد نیاز آن کشور را بررسی کنید. به طور کلی، مدارک مورد نیاز برای مهاجرت کاری شامل موارد زیر است:
مدرک تحصیلی مرتبط با شغل مورد نظر
آزمون های زبان مانند آیلتس یا تافل
رزومه کاری
تجربه کاری مرتبط
اثبات تمکن مالی
دعوتنامه کاری از یک کارفرمای معتبر در کشور مقصد (در برخی موارد)
چاپ مقاله در گرایش مشاوره توانبخشی
برای چاپ مقاله در گرایش مشاوره توانبخشی، باید مراحلی را دنبال کنید که در ادامه به آنها اشاره می‌کنم:
انتخاب مجله مناسب:
اولین قدم انتخاب مجله ی مناسب برای چاپ مقاله تان است. در این مرحله باید به موضوع مقاله، دامنه ی موضوعی مجله، اعتبار مجله، فرآیند داوری و نرخ پذیرش آن توجه کنید.
در بخش قبلی لیستی از بهترین مجلات خارجی ISI و اسکوپوس در گرایش مشاوره توانبخشی به شما معرفی کردم.
همچنین می توانید با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی مانند EBSCOhost، ProQuest و JSTOR به دنبال مجلات مرتبط با موضوع مقاله خودتان بگردید.
آماده سازی مقاله:
پس از انتخاب مجله، باید مقاله تان را مطابق با دستورالعمل های نگارش آن مجله آماده کنید.
این دستورالعمل ها معمولا در وب سایت مجله یا در شماره های قبلی آن موجود است.
به طور کلی، مقالات باید به صورت دقیق و با رعایت اصول نگارش علمی نوشته شوند و از نظر ساختار، فرمت، فونت، ارجاعات و چکیده مطابق با دستورالعمل های مجله باشند.
ارسال مقاله:
معمولاً ارسال مقاله به صورت آنلاین و از طریق وب سایت مجله انجام می شود.
در هنگام ارسال مقاله باید اطلاعات مربوط به نویسندگان، چکیده مقاله، کلمات کلیدی و فایل مقاله را به صورت کامل و صحیح در سیستم بارگذاری کنید.
داوری مقاله:
پس از ارسال مقاله، مقاله توسط داوران مجله بررسی می شود.
داوران از نظر علمی و محتوایی مقاله را ارزیابی می کنند و در صورت نیاز از شما خواهند خواست تا اصلاحاتی در مقاله تان انجام دهید.
چاپ مقاله:
در صورت قبول مقاله شما در مجله، مقاله تان در یکی از شماره های آتی مجله به چاپ خواهد رسید.