1-عنوان مقاله می بایست خصوصیات زیر را داشته باشد :
- کلیه کلمات کلیدی مقاله را حتیالمقدور شامل شود.
- کوتاه و مختصر و در عین حال جامع باشد.
- غیر تکراری باشد.
- حتی المقدور روش تحقیق را مشخص کند (با استفاده از کلماتی نظیر : رابطه...، تاثیر...، تحلیل کیفی...، )
- چنانچه مقاله مطالعه موردی د ارد، در آخر عنوان در پرانتر بیان شود.
- چنانچه مقاله با روشی جدید و یا تلفیق روشهای قبلی انجام شود، نام روش ذکر شود.
2-پس از عنوان و اسامی و افیلشن نویسندگان، چکیده (abstract) میآید. هنر نگارش چکیده تاثیر زیادی در قبول یا رد مقاله دارد. بهتر است موارد زیر در تدوین چکیده لحاظ شود :
- حجم چکیده بین 200 تا 300 کلمه باشد.
- چکیده شامل هدف تحقیق، متغیرهای اصلی، روش تحقیق، جامعه و نمونه آماری و روش نمونهگیری و یافتهها باشد.
- به گونهای نگارش شود که مخاطب بدون خواندن متن مقاله بتوان اطلاعات کاملی از روند انجام تحقیق و نتایج بدست آورد.
- در چکیده رفرنس دهی انجام نشود.
3-قسمت بعدی، مقدمه (introduction) است و معمولا شامل معرفی موضوع، بیان ضرورت انجام، بیان مسئله اصلی، مبانی نظری و تئوریها، پیشینه پژوهشی کاملا مرتبط و خلا تحقیقاتی است که نویسنده را وادار به تدوین مقاله نموده است. برای پربار نمون مقدمه رعایت نکات زیر پیشنهاد میشود :
- حجم مقدمه بین 1 تا 3 صفحه استاندارد پیشنهاد میشود.
- با توجه به اینکه تقریبا کلیه منابعی که نویسنده از آن استفاده میکند در بخش مقدمه رفرنس دهی میشود لذا میبایست از رفرنسها و منابع به روز، مرتبط، معتبر (پابلیشرهای معتبر جهانی) استفاده شود.
- بخشهای : معرفی موضوع، بیان ضرورت انجام، بیان مسئله اصلی، مبانی نظری و تئوریها، پیشینه پژوهشی کاملا مرتبط و خلا تحقیقاتی، بطور کامل در مقدمه آورده شود. البته به گونهای که هماهنگی مطالب رعایت شده و کاملا مرتبط با هم باشند.
- در انتهای مقدمه موضوع و سوال اصلی مطرح شود.
- روش رفرنس دهی مطابق با فرمت مجلهای باشد که قصد ارسال مقاله به آن مجله را دارید.
- عنوان کامل رفرنسهایی که در متن بدانها رفرنس دهی میشود، در آخر مقاله مطابق فرمت استاندارد، آورده شود.
- تطابق رفرنسهای درون متن با منابع آخر مقاله دقیق چک شود. یعنی هیچ رفرنسی درون متن نباشد که در آخر مقاله عنوان کامل آن آورده نشده و بالعکس هیچ منبعی در آخر مقاله نباشد که در متن بدان رفرنس دهی نشده باشد.
- بخش پیشینه بطور خلاصه با ذکر نام نویسنده و سال و نتیجه آورده شود.
4-پس از مقدمه، بخش مواد و روشها یا متدولوژی است (Methodology). در این بخش که قسمت کوتاهی است رعایت نکات زیر پیشنهاد میگردد :
- بسته به موضوع مواردی نظیر : روش تحقیق، ابزارهای گردآوری اطلاعات، روش تجزیه و تحلیل، نرم افزارهای مورد استفاده، جامعه آماری، نمونه آماری، روش نمونهگیری، قلمرو تحقیق (زمانی، مکانی، موضوعی) آورده شود.
- اگر مقاله میدانی است حتما به ابزار تحقیق (مصاحبه، پرسش نامه و ...) اشاره گردد و در مورد اعتبارسنجی، صحت سنجی و روایی و پایایی آن بحث شود و شاخصهای پرسش نامه ذکر گردد و اینکه دقیقا کدام شاخص ها مربوط به آزمون کدام فرضیات و یا مربوط به پاسخ به کدام سوالات هست، ذکر شود.
5-پس از بخش متدولوژی، بخش اصلی مقاله یا همان یافتهها است (findings). در این بخش یافتهها و نتایج تجزیه و تحلیل میآید. رعایت نکات زیر پیشنهاد میگردد :
- تحلیلها مستند و بر پایه نتایج خروجی نرم افزار و در راستای اهداف تحقیق (به تفکیک اهداف و سوالات) باشند.
- چنانچه مقاله در حوزه علوم انسانی است و روش میدانی (پیمایشی) داشته است، نتایج آمار توصیفی و استنباطی ذکر شده در آخر تاثیر پارامترهای آمار توصیفی (متغیرهای جمعیت شناختی) بر ارتباط بین متغیرهای تحقیق (مستقل و وابسته و کنترلی)، بررسی شود.
- از نرم افزارهای به روز و معتبر و جهانی جهت تجزیه و تحلیل استفاده شود مثلا در مقالات پرسش نامهای از روش معادلات ساختاری (با نرم افزارهای lisrel, amos, pls) استفاده شود و در علوم مهندسی و پزشکی هم از نرم افزارهای تخصصی مرتبط.
- خروجیهای اصلی نرم افزار در بخش پیوست مقاله آورده شود.
- کلیه جداول و اشکال شماره دهی و نام گذاری شوند و در متن با ذکر شماره به آنها ارجاع شود.
6-بخش دیگر، جمع بندی (Conclusion) است. در این بخش که می بایست دقیق، کوتاه و جامع تدوین شود بهتر است :
- ابتدا بطور خلاصه گزارشی از روند انجام تحقیق ذکر شود.
- نتایج مهم حاصل از تجزیه و تحلیل، پاسخ به سوالات، رد و قبول فرضیات؛ بصورت خلاصه ذکر شوند.
- مقایسهای بین نتایج مقاله با نتایجی که سایر محققین (مواردی که در پیشینه ذکر شده) بدست آورده اند، انجام گیرد و دقیقا مشخص گردد نتایج این تحقیق، با کدام موارد موافق و با کدام موارد مخالف بوده است و چنانچه محقق بتواند دلیل این موافقت یا مخالفت را نیز بیان کند بهتر است.
- به مشکلات و محدودیتهای تحقیق اشاره گردد. یعنی تحت چه شرایط خاصی نتایج حاصل شده و تا چه ابعادی (زمانی، مکانی و ...) میتوان به این نتایج استناد نمود.
- پیشنهاداتی در راستای اهداف تحقیق و به تفکیک هر هدف (سوال یا فرض) ارائه گردد.
- به محققین، پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی ارائه شود تا خلاء و کمبودی که شما در مقاله ندیدهاید موضوع مقاله جدید دیگری باشد.
7-در نهایت نوبت به ارائه منابع و ماخذ است :
- منابع دقیقا مطابق با ساختار ارائه شده مجله ذکر شود.
- ترتیب حروف الفبا در چیدن منابع رعایت شود.
- از نرم افزار تخصصی endnote (که یکی از بهترین و جامعترین نرم افزارهای مدیریت اطلاعات و استناد در روند پژوهش است) جهت رفرنسدهی استفاده گردد.