مراحل و شرایط اخذ تأییدیه کنفرانس‌ها برای پیش‌دفاع دکتری (شیوه نظام پایش آزاد) بدین شرح است:
انتخاب موضوع رساله از نظام پایش:
در این شیوه، عنوان و زمینه رساله دکتری شما باید از میان موضوعات تعیین‌شده در یک برنامه علمی در "نظام پایش آزاد" انتخاب شود. هدف این است که پژوهش شما با مسائل بومی و ملی کشور هم‌راستا باشد.
البته، دانشجویانی که در نیمسال‌های گذشته عنوان رساله خود را از زمینه‌های پژوهشی نظام موضوعات انتخاب کرده و تطابق اولیه دریافت کرده‌اند نیز می‌توانند از این شیوه برای دفاع اقدام کنند.
پذیرش اولیه مقاله در کنفرانس معتبر:
شما باید یک مقاله (مستخرج از رساله خود) را برای ارائه در یک کنفرانس معتبر آماده کنید.
این کنفرانس باید تحت حمایت برنامه علمی انتخابی شما باشد و نشریه پشتیبان آن کنفرانس نیز مورد تأیید شورای عالی نظام پایش آزاد باشد.
مهم: مقاله شما باید توسط کمیته علمی کنفرانس برای ارائه شفاهی (Oral Presentation)انتخاب شده باشد.
در همین مرحله، مقاله شما باید پذیرش اولیه برای چاپ در نشریه پشتیبان (نشریه معتبر مرتبط با کنفرانس) را نیز دریافت کند.
ارزیابی موفق در جلسه سخنرانی کنفرانس:
شما باید مقاله خود را به صورت شفاهی در کنفرانس ارائه دهید و از سوی هیئت داوران کنفرانس، نمره قابل قبول دریافت کنید. این مرحله صلاحیت شما را برای ورود به پیش‌دفاع متمرکز مشخص می‌کند.
تأیید شورای عالی نظام پایش آزاد:
پذیرش اولیه مقاله در کنفرانس و نشریه پشتیبان و همچنین برگزیده شدن برای ارائه به صورت سخنرانی، باید به تأیید شورای عالی نظام پایش آزاد برسد. این تأییدیه معمولاً از طریق فرآیندهای اداری در دانشگاه و با پیگیری شما صورت می‌گیرد.
شرکت در پیش‌دفاع متمرکز:
پس از احراز شرایط بالا و دریافت تأییدیه‌های لازم، شما می‌توانید در جلسه پیش‌دفاع متمرکز شرکت کنید. این جلسه به صورت متمرکز در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار می‌شود.
البته هنوز (تابستان 1404) این بخشنامه بشکل فراگیر و دقیق در واحدهای دانشگاه آزاد اجرایی نشده است و دانشجویان هنوز و کماکان بر اساس شیوه پیش دفاع متمرکز به دفاع رساله می پردازند، برخی از نکات مهم در زمینه دفاع با شیوه پایش آزاد عبارتند از:
نشریه پشتیبان: دقت کنید که نشریه‌ای که مقاله شما در آن پذیرش می‌گیرد (به عنوان نشریه پشتیبان کنفرانس)، باید مورد تأیید شورای عالی نظام پایش آزاد باشد.
مسئولیت پیگیری چاپ: امور مربوط به پیگیری چاپ نهایی مقاله در نشریه پشتیبان کنفرانس، پس از برگزیده شدن، بر عهده دانشجو است.
معادل‌سازی:بر اساس بخشنامه جدید، تأیید مراحل پیش‌دفاع و کنفرانس می‌تواند معادل ارائه دو مقاله علمی برای دفاع از رساله دکتری تلقی شود (در شیوه پایش آزاد).
دفاع نهایی: پس از قبولی در پیش‌دفاع متمرکز با شیوه نظام پایش آزاد، دانشجو با احراز یکی از دو شرط زیر می‌تواند دفاع نهایی خود را انجام دهد:
پذیرش نهایی مقاله ارائه شده در کنفرانس در نشریه پشتیبان.
کسب حداقل 3 امتیاز از جدول شماره 7 بخشنامه شماره 1184 مورخ 1403/5/10 (این جدول شامل معیارهای مختلف پژوهشی از جمله چاپ مقاله، ثبت اختراع و ... است).
امکان بازگشت به شیوه مرسوم: دانشگاه آزاد اسلامی این امکان را فراهم کرده است که دانشجو در هر مرحله‌ای بتواند از مسیر پایش آزاد به شیوه مرسوم (مبتنی بر چاپ مقالات در نشریات علمی) بازگردد.
برای اطلاعات دقیق‌تر و به‌روزتر، توصیه می‌شود:
به وب‌سایت معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد خود مراجعه کرده و آخرین بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوط به رساله دکتری و نظام پایش آزاد را مطالعه کنید.
با کارشناس تحصیلات تکمیلی یا معاونت پژوهشی دانشکده خود تماس بگیرید و جزئیات مربوط به رشته و گروه آموزشی خود را جویا شوید.
بخشنامه شماره 1184 مورخ 1403/5/10 (و متمم‌های آن) را به دقت مطالعه کنید.
این اطلاعات بر اساس بخشنامه‌های اخیر دانشگاه آزاد اسلامی در مورد "نظام پایش آزاد" است. همواره برای اطمینان، آخرین اطلاعیه‌ها و دستورالعمل‌های رسمی دانشگاه را مرجع قرار دهید.